Ads by Google Ads by Google

Tala I Vaifanua

6.2 MALOSI LULU A LE MAFUI’E PO ASO TOFI - NOVEMA 7, 2019

 

O le malosi o le lulu a le mafui’e na fa’ate’ia ai le to’atele i po o le Tofi na te’a nei e 6.2, e tusa ai o le lipoti ua taua’aoina mai nei e le Matagaluega o le Saogalemu Fa’alotoifale ma ua fa’amauina na lulu lea mafui’e i le 10:50 i le po o le aso Tofi Novema 7, 2019.

 

Ua fa’amauina fo’i e le National Weather Service Pacific Tsunami Warning Center i Hawaii le fa’amaumauga o lenei mafui’e e 6.2 lona malosi ae na tupu tonu i le 130 mai i saute  o le motu o Upolu, i le ogasami ae 50 tusa o le maila lona loloto.

 

O lo ua fa’ailoa ai fo’i i nei fa’amaumauga e ono alia’i ai se galulolo i lea mafui’e, ma ua faapea fo’i ona leai se isi fa’asalalauga fa’alaua’itele ina ia nofouta ai nisi o le atunu’u i se galulolo po’o se Tsunami e ono a’afia ai le atunu’u ona o lea mafui’e.

 

SI’ITIA O LE TOTOGI MAULALO O TAGATA FAIGALUEGA - E LE O LE TALI LEA!

 

O le ali’i Faipisinisi Faletalimalo, Tom Drabble na fa’aalia lona taofi e tusa ai o le asiasiga a le US Government Accountability Office (GAO) lea na malaga mai i Amerika Samoa e toe taga’i toto’a i le totogi o tagata faigaluega i le tatou nei malo. E le gata i lea, ae o le latou toe siakia fo’i o le malosi’aga fa’aletupe ma le tamaoaiga o pisinisi o lo’o glulue i ai tagata faigaluega, ina ia fa’afaigofie ona  faia se siitaga o totogi.

 

O le manatu na fa’aalia o Drabble sa ia fa’apea ai, “E le o le si’itaga o le totogi maualalo e amata totogi ai le tagata faigaluega le tali i fa’afitauli o le le lava o le tamaoaiga tausi i totonu o aiga. Peita’i o le fa’afitauli e ao ina mua’i taga’i i ai e fa’aleleia atili o le sapaia lea o ala e atina’e ai so’o se pisinisi tau fa’atula’i ina ia lauolaola ma fa’ateleina atili ai avanoa faigaluega mo le mamalu lautele o le atunu’u.”

 

O se isi vala o lona finagalo fa’aalia, sa ia fa’ailoa ai, “Afai ae te si’itia fo’i totogi maulalo lea e amata faigaluega ai tagata lautele, e pau lava le mea matele ona va’aia ua fa’ateleina ai le a’ai i fale’aiga o aiga ma ua fa’aalu ai i le tele o mea fa’afiafia mo aiga.

 

“O le tautua mo Turisi asiasi mai i le atunu’u o se tasi lea o mea sa tatau ona faaea ai le tamaoaiga tausi o le atunu’u ma gafatia ai ona faia se si’itaga i le totogi maulalo o i ai nei i le atunu’u, ae peita’i, e le’i taitai lava ona tula’i mai le aotelega o tagata maimoa mai fafo  e tatau na ulufale mai i le atunu’u, e gafatia ai lea fa’amoemoe lelei.”

 

E sapaia e le ali’i faipisinisi se si’itaga tutusa o le totogi maulalo o le aufaigaluega e amata ai ae laugatasia uma ai tagata faialuega, ae le o le fa’avasega i le matata o agava’a ai ma ituaiga o galuega o lo’o galulue ai tagata, e pei ona taumafai e si’itia ai nei tototgi. O sona taofi lea ua fa’auia i le GAO na malaga mai.

 

Ua ia fa’ailoa fo’i lona taofi e tusa o faleoloa ma fefa’atauaiga i na fo’i ituaiga o pisinisi ua aga’i lava i lalo le tamaoaiga e maua, aua e na’o fa’atauga lava ua leai nisi ala e mafai ona fa’alautele i ai na ituaiga o pisinisi.

 

I faamaumauga ua fa’aioa ai e na’o le 30%-50% tau mai le lua tausaga ua tuana’i. O lo’o gasolo lava i lalo le tamaoaiga tausi o el atunu’u, e le o va’aia se taimi e muta ai lena tulaga.