Ads by Google Ads by Google

Toe tipoti Samoa le ali’i amio valea pe a magalo mai toese

Ua poloaina e le fa’amasinoga maualuga le ali’i mai Samoa lea na ta’usala i lona faia o uiga mataga i le fanau teine e to’alua a le fafine sa la nonofo, ina ia toe fo’i i lona atunu’u na fanau ai pe a mae’a ona tuli lana fa’asalaga e 5 tausaga i le toese i Tafuna.

 

E le i talia e le afioga i le ali’i fa’amasino ia John L. Ward II le talosaga ma loimata a le tuafafine a le ali’i ua molia, ina ia avatu le ua molia la te mafuta sei ona ave i ai ni fautuaga ia te ia pe a magalo mai i le falepuipui, ae aua nei toe fa’afo’ia i Samoa, ona ua toe lava o laua tagata o le aiga o lo o totoe.

 

Na taua e le tuafafine a le ua molia, o le faletua o se Faifeau i se tasi o Ekalesia Kirisiano i le atunu’u e fa’apea, o le ua molia na fanau i Samoa, ae na aumai e le tuagane o le latou tina i Amerika Samoa nei i le 1972, ma aumau ai lava seia oo mai i le taimi na taofia ai o ia e leoleo.

 

Na talosaga fo’i le tuafafine i le fa’amasinoga mo se isi avanoa mo le ua molia e toe fo’i atu ai la te mafuta.

 

Na fa’atoese le ua molia i le fa’amasinoga e tusa ai o lana solitulafono sa fai, ma ia talosaga ai i le faamasinoga mo se isi avanoa mo ia. Sa ia fa’atoese fo’i i tamaitai na a’afia ma lo la tina ina ia fa’amagalo o ia.

 

Na finau le loia a le ua molia ia Karen Shelly i le faamasinoga ina ia faasala le ua molia i se faasalaga faanofovaavaaia, peita’i na finau le loia a le malo ia Tiffany Oldfield e fa’asala o ia i le fa’asalaga pito maualuga e 20 tausaga o lo o faatulaga mai e le tulafono.

 

Na taua e Oldfield e fa’apea, o le itu matuia o le gaioiga sa faia e le ua molia, o lona faia lea o uiga mataga i tamaitai e to’alua na a’afia, e ui sa avatu i ai lo la fa’atuatuaga ia te ia e avea ai o ia ma tama na te tausia i laua.

 

Na taua fo’i e le itu a le malo e fa’apea, o le popolega o lo o i ai, ina ne’i toe a’afia ni isi fanau laiti i se isi gaioiga faasolitulafono a le ua molia, pe afai ae magalo mai ma nofo pea i le teritori.

 

Na manatu le fa’amasinoga e fa’asala le ua molia i le 15 tausaga i le falepuipui, peita’i ua fa’amalumalu lona tuliina o lea fa’asalaga fa’a falepuipui, ae ua fa’a nofovaavaaia ai o ia i lalo o poloaiga e ao ona ia usita’i i ai.

 

O ni isi o ia poloaiga e aofia ai lona tuliina o le umi e 5 tausaga, a mae’a, ona toe fa’afo’i lea o ia i lona atunuu na sau ai, aua ne’i toe ulufale mai i totonu o le 15 tausaga o lana nofovaavaaia.

 

Ua poloaina fo’i o ia e lesitala lona igoa i le lisi o i latou ua ta’usala i le faia o amioga mataga i fanau laiti, ma ia faia se suega i lona tino ina ia fa’amaonia ai, na te le o tauaveina le siama o le fa’ama’i o le HIV.

 

O tamaitai e to’alua na a’afia i gaioiga a le ua molia, o le fanau lea a le fafine sa nonofo ma le ua molia, lea na la faailoa i leoleo e faapea, o uiga mataga sa faia e le ua molia ia te i laua, na amata mai ina ua faatoa alu atu le ua molia ma latou nonofo i le 2011.

 

Na taua e le tamaitai e 12 tausaga le matua i leoleo, lea na 10 ona tausaga i le taimi na tulai mai ai le faalavelave, o uiga mataga sa faia e le ua molia ia te ia e aofia ai lona tagofia o lona itutinosa (tulou) faapea ai ma lona faia o ni isi gaioiga e fa’amalie ai ona lagona tu’i nanau, ae o taimi uma na te ta’uina ai i lona tina, e otegia ai e lona tina le ua molia ma fai i ai e tuu lana amio o lo o fai.