Ads by Google Ads by Google

Tala I Vaifanua


[ata: foa'i]

Pago Pago, AMERIKA SAMOA

 

SIITIA LE VA’AVA’AIGA & SIAKIGA O E MALAGA N.Z. I SAMOA

 

Ua fa’ailoa e le matagaluega o le Soifua Maloloina a le Malo o Samoa ua toe matua fa’amalosia nei e le latou le va’ava’aiga toto’a ma le siakiga o tagata uma e malaga mai i Niu Sila i le taimi nei, talu mai ona toe fa’atetele le Covid-19 i Niu Sila ma ua toe fa’aa’e fo’i le latou fa’asa sa soloia mo sina vaitaimi.

 

E to’atele na’ua le aofai o tagata Samoa o lo’o alaala i Niu Sila ma o le toatele lava sa malaga atu i lea malo, o lo’o taofia ai pea talu mai ona tapunia femalaga’iga i le va o malo e lua. O le toe maua a’e o se tasi i le Covid-19 i le itu i saute o Aukilani, ua taofia uma ai le tusa ma le 300 o i latou na malaga mai Niu Sila i le vaiaso ua te’a.

 

Ua taofia uma lea toatele ina ia suesueina fa’apitoa mo le 14 aso ina ia mautinoa lava e le o malaga mai ae ua a’afia I le covid-19.

 

O faletalimalo lea o lo’o fa’aaogaina ina ia fa’anofoia ai le vasega o tagata femalaga’i ae o le to’a 300 o i latou sa o atu i Niu Sila e galulue ai, lea ua toe fa’afo’i mai, ua fa’anonofo i le falena saunia fa’apitoa mo le nofova’ava’aia o i latou i Poutasi.

 

MAUA MASTER CARDS TALATUPE MA FEFAATAUA’IGA A LE TBAS 

 

Fa’ailoa e le pule sili o le faletupe o le Territorial Bank of American Samoa (TBA, David Buehler, “O lo ua mae’a maua [debit] Master Cards a nisi e to’atele mo fefa’ataua’iga ma tala mai ai fo’i tupe i fafo mai latou teugatupe, Ua latou fa’aaogaina i le taimi nei, peita’i, ua leai lava ni fa’asea poo ni fa’aftama’i o fofogaina atu i le pulega e tusa o lea tautua i le taimi nei. O lona uiga, afai ua leai nisi e fa’ameo, o lona uiga ua aluga lelei mea uma tau le tautua i lea fo’i itu mo le mamalu o e teu a latou tupe i le tatou nei faletupe TBAS.”

 

Fa’ailoa e Buehler, “O le taimi muamua sa taumafai ai ona fa’aaogaina nei pepa talatupe ma faia ai fefa’atauaiga i luga o laina feso’ota’i a le initeneti, sa matua tele faitioga tau nei Master Cards. E oo lava i se fa’aletonu i le talaina mai o tupe mai masini talatupe, e matua vavao ai lava le to’atele. O lenei taumafaiga ua leai lava se tasi o toe faliu mai ma se fa’aesea, o lona uiga ua lelei aluga o mea uma.

 

“Ua mae’a faia fa’ata’ita’iga i le fa’aaogaina o nei Cards i fefa’ataua’iga i luga o laina o le Initeneti, ua iloga ua agava’a ai. E ese mai lea ua fa’aaogaina fo’i e tala ai tupe i fafo mai so’o se masini lava ua fa’ailo mai ai le Saini a le Master Card, ua mafai ona tala mai ai au tinoitupe pe afai o lo’o lava lau paleni i totonu o lau teugatupe,” o se tala lea a Buehler.

 

TULAFONO O LE ALATELE - LUMAFALE O LE LAUFOU

 

O le isi mataupu sa talanoaina i le fonotaga a le Kapeneta o le tulaga o Tulafono mo feoaiga i lumafale o le Laufou ma le CBT i Nuuuli. Lea ua ave’esea ai le fale fa’atali pasi sa fa’atula’ia ai ona o le manatu i le to’atele o lo’o fegasoloa’i e fa’aaogaina ai pasi la’u pasese. Ua taofia nei ona toe fa’atali pasi ai se tasi i le nofoaga lea, fa’atasi ai ma lumafale o le Maota tele o le Malo i le Malae o le Suigaula i Utulei.

 

O le susuga le Komesina Le’i Sonny Thompson sa ia toe fa’apupula atili le aiaiga ua i ai feoaiga i ia vaega o le alatele i le itula taeao 7:00 - 8:00 ma itula i le afiafi ua manava ai galuega 3:00 - 4:00 i le afiafi.

 

“Ua le toe mafai ona afea e le ta’avale e sau mai Fagatogo le faleoloa o le Laufou, afai lava e fia afe, o le a aga’i pea lava i sisifo e saili ai se isi vaega o i luma e toe liliu mai ai ma mafai ai ma toe aga’i mai i Fagatogo ma fa’ato’a afea loa lea o le faleoloa tele i le Laufou.Ua ave’esea fo’i le fale fa’atali pasi ma lea nofoaga ona o le fa’amamaluina lava ma fa’amasani tagata femalaga’i i pasi ilea suiga. Ua faapena fo’I ona le mafai ona afea le faleoloa o le CBT ma isi uma lava pisinisi o lo’o soso’o ane ai, e se ta’avale o lo’o malaga mai Leone e aga’i i Fagatogo I itula ua fa’ailoa i luga. O taimi tonu lava na ua matua amata ona le toe mafai ona vave e’a ese le tele o ta’avale i luga o alatele, ma ua faitau itula fa’ato’a te’a ese mai le to’atele i nei vaega o le alatele, ona o le poloka o feoa’iga aua e tasi lava le tatou alatele mai Leone e oo i Fagatogo.”

 

Ua saunoa le Kovana, ua va’aia lava le tuumamaina o le poloka o feoaiga talu mai ona tutula’I leoleo efa’amamalu atili lea suiga i le feoa’iga a le atunuu i itula ua fa’atulaga nei. Peita’I a fa’autagia fo’I e le mamalu o le atunuu, le taofia o lou fia i ai i le poloka lea i luga o le alatele, mo i latou e le faigaluega, taumafai lava ia faia fa’atauga i itula e le a’afia ai i le poloka nei, ua tuumamaina fo’I le fa’afitauli. 

 

O nisi o manatu fa’aalia o le lautele ua i ai i ala o feso’ota’iga, ua mati’e ai le finagalo fa’aalia o nisi e fa’atatau i lea suiga, “O le mamalu lautele o lo’o feoa’i i pasi ona o le matitiva e le maua se ta’avale, lea ua toe faliu mai le pulega o le Malo e fa’atigaina. Ae tuu pea i latou e ta’ito’atasi i le ta’avale e malaga ma le fiafia i o tatou auala, aua e tele ana oa e fa’atau ai lana ta’avale. Peitai o i latou na  sa tatau ona faia i ai se fa’aiuga, e taofia ai le mana’o lava o ia e fa’atau sana ta’avale na’o ia e malaga ai i lana galuega ma toe fo’i i lona aiga.”

 

Sa talanoa sa’o i leoleo o lo’o tiute ai i lea nofoaga ma ua fa’ailoa mai ai, ua leai se nofoaga e fa’atali ai se pasi iina, ua tuu le mamalu lautele i luma o Savaliga I Nuuuli ona savavali mai ai lea i le laufou.

 

Ua taga ona sau pasi ma tu i luma o le Paradise o le pakaga o ta’avale a lena faleoloa. Toe soso’o mai ma le isi fasieleele o i ai iina, e fa’asa fo’i ona tpe liliu atu ai se ta’avale e sau mai Leone e aga’i i Fagatogo ae fia afe i le Laufo, e ao ina fa’aauau mai tele agai i sasa’e e su’e ai se vaipanoa e toe liliu atu ai, pe a fia afea isi faleoloa o le CBT ma isi pisinisi o i ai i ona autafa.

 

Na fesiligia leoleo o lo’o tiute pe a mai la le fa’amalosiga o lea Tulafono i tagata lautele. “Na’o le alofa lava i tagata matutua ma le fa’atonuga e fai atu i ai. O nisi e le faia mai se tala ae o nisi e matua iloa atu lava le fa’alili’i ma lalafo mai fo’i fa’amatalaga, ae onosa’i lava aua o matua matutua nisi, e le mafai ona so’ona fai atu i ai ni fa’atonuga. O le faigata o lenei tiute e le iloa mai fo’I e taitai lea tulaga. Ae ai fo’i ona o lea fa’ato’a galulue i nei matata, ua tuu mai ai e onosa’i atu ai.E leai se faigofie o se taofiga o ta’avale ma toe fa’atonu e o sa’o aua le afe,”

 

O se toe fa’amatalaga a Lolo i lea tulaga sa ia fa’ailoa mai ai, “O le fa’aalu o le itula ma le afa I luga o le alatele ona o le poloka o ta’avale, e ave’esea ai lena taimi tele mai le soifua o tagata. O lo’o fa’aauau pea talanoaga ma aiga o lo’o a’afia eleele pe afai e fa’auia se ala alo fo’u e tau fa’afoia ai lea fa’afitauli.”