Ads by Google Ads by Google

Fai mai le Feterale e le talafeagai tupe ua totogi i Senatoa ma Faipule


[ata: foa'i]
ausage@samoanews.com

Pago Pago, AMERIKA SAMOA 

 

Na manino i le tusi mai le Pule Lagolago o le vaega su’esu’e o le Matagaluega o Tupe a le malo Feterale i lana tusi sa tuuina mai i le aso Lulu o le vaiaso na te’a nei, Iulai 14, 2020 i le Teutupe a le malo o Amerika Samoa, Ueligitone Tonumaipea, tulaga le talafegai o faamanuiaga tau tupe lea ua totogi atu e le malo o Amerika Samoa i sui o le Fono Faitulafono.

 

O le aso Faraile o le vaiaso na te’a nei, na tufatufa atu ai e le faigamalo a Amerika Samoa siaki tupe mo Ta’ita’i o le Fono i le aofa’iga e ta’i $20,000, ae ta’i $10,000 mo afioga i Senatoa ma Faipule. 

 

I le alia’e mai ai o lenei mataupu ma salalau solo i upega o fesootaiga faaonaponei, atoa ai ma faasalalauga mai le Au Faasalalau, ua to’atele ai le atunu’u ua latou fesiligia le mafua’aga ua totogi atu ai e le malo nei vaega tupe tetele aga’i i le Fono Faitulafono, ae o lo o tele isi manaoga e tatau ona ave muamua i ai le fa’amuamua a le malo. 

 

Na faamanino e Ta’ita’i o le Fono ina ua fesiligia e afioga i Senatoa ma Faipule uiga o nei siaki tetele, o lenei tupe na aumai i le faaiuga tutasi a Kovana Lolo Matalasi Moliga, e fesoasoani ai i le faatupeina atoa ai ma le fa’aleleia o ni Ofisa o Senatoa ma Faipule, ona o lea ua leai ni a latou Ofisa e galulue ai mo le taimi nei.

 

O tupe mo sui o le Fono o lo o fa’atupe mai lea i lalo o Vaega Tupe Fesoasoani mo le Faama’i Oti o le COVID-19 e pei ona vavao ai le lalolagi i le taimi nei.

 

Na faamaninno e le Pule Lagolago a le vaega su’esu’e o le Matagaluega o Tupe a le malo tele ia Richard K. Delmar i lana tusi ia Tonumaipe’a i le vaiaso na te’a nei e fa’apea, e le talafeagai le totogi ato nei vaega tupe mo le Fono Faitulafono ma manaoga faapitoa e mafua mai ona o le faama’i o le COVID-19. 

 

Na taua e Delmar i lana tusi e fa’apea, ua leva lava ona amata galuega mo le Maota Fono fou, atoa ai ma le leai o ni Ofisa o Senatoa ma Faipule a o le i oo mai le faama’i o le COVID-19. 

 

“Matou te talitonu ma le agaga fa’aaloalo, o siaki tupe ta’i $20,000 ma le ta’i $10,000 lea ua totogi atu i le Fono Faitulafono, e le fesoota’i ma manaoga faanatinati e pei ona tula’i mai i le faama’i o le COVID-19”, o se vaega lea o le tusi a Delmar. 

 

Na taua atili e Delmar i lana tusi lona maua o ripoti e fa’atatau i se Faipule ua toe faafo’i lana siaki, ae to’atasi le isi Senatoa ua ia foa’i atu lana siaki mo le Falema’i. O lea tulaga e atagia mai ai le le tausisia e le Ofisa o le Tupe o le faamalamalamaina manino o lenei mataupu.

 

Ona o lea tulaga, ua faatonu ai loa e Delmar le afioga Tonumaipe’a ina ia toe faafo’i e le Fono siaki nei i le malo o Amerika Samoa, ma ia mautinoa e fa’aaoga tatau nei vaega tupe mo le tali atu i manaoga faanatinati ua mafua ona tula’i mai ona o le faama’i o le COVID-19. Mo sui o le Fono ua fa’aaoga a latou tupe, e tatau ona toe totogi ina ia mautinoa e fa’aaoga tatau tupe nei i manaoga e pei ona fa’atulaga atu i le tulafono o le CARES Act.

 

O loo fesiligia fo’i e Delmar i lana tusi le tupe e $390,000 lea na totogi atu i le Faletalimalo o le Sadies by the Sea i le aso 10 o Iulai, 2020, mo le lisiina o ofisa, pe fesoota’i nei gaioiga ma manaoga faanatinati e mafua mai i le gasegase o le COVID-19 na fuafua e fa’aalu i ai lenei vaega tupe.

 

Na taua fo’i e Delmar i lana tusi siaki ta’i $10,000 lea ua tufatufa atu i ni isi o afioaga tetele i le atunu’u mo le fa’amoemoe e galulue i le faamalosia o puipuiga mo le faama’i o le COVID-19. Na faamanatu e Delmar i lana tusi le tatau lea i afioaga uma lava o loo faaaogaina nei vaega tupe ina ia fai faamaumauga o tupe fa’aaoga ma ripoti atu i le malo o Amerika Samoa i kuata ta’itasi.

 

E tatau fo’i i afioaga ona teu a latou faamaumauga e pei o lisiti ina ia faamaonia ai, o mea uma sa fa’aalu i ai nei vaega tupe e fesoota’i ma puipuia o le faama’i.

 

FELAFOLAFOAIGA A LE MAOTA O SUI

 

I le toe a’e ai o galuega a le Fono Faitulafono i le aso Gafua o le vaiaso na te’a nei, na felafolaloa’i ai afioga i Faipule e faatatau i lenei mataupu. 

 

Saunoa le Fofoga Fetalai ia Savali Talavou Ale e fa’apea, o afioga i Faipule uma lava e le mana’omia siaki tupe ua tufatufa atu mo le fausiaina o ni o latou Ofisa e galulue ai, ia toe faafo’i uma atu nei vaega tupe i le Fono Faitulafono.

 

Na faamanino e Savali i afioga i Faipule e fa’apea, ua tusa nei ma le 4 tausaga o galulue Senatoa ma Faipule e aunoa ma ni a latou Ofisa, ona ua leva ona tatala i lalo le Maota Fono ao faatali ai le fausiaina o le Maota Fono fou lea o loo faagasolo i le taimi nei.

 

Sa i ai le faamoemoe e aumai se tupe mai le malo e totogi ai potu o Fale Talimalo e fa’aaoga e fai ma Ofisa a Senatoa ma Faipule, ae talu ai e le lava lenei seleni, ua manatu ai loa e fa’aaoga lea vaega tupe e fausia ai Ofisa i totonu lava o le maota o le Senatoa ma Faipule.

 

O le to’atele o afioga i Senatoa ma Faipule e pei ona faamanino atili e Savali, ua ova ma le ta’i 60 tausaga le matutua, ae o tausaga fo’i ia o loo pito sili ona aafia gofie i auga o lenei faama’i oti. 

 

Na taua atili e Savali le tatau lea i afioga i Faipule ma Senatoa ona faafetaia ma talia ma le fiafia lenei vaega tupe, nai lo le soona faasalalau solo o saunoaga e aveesea ai le mamalu ma le maualuga o le Fono Faitulafono a le atunu’u.

 

“Afai e i ai se afioga i se Faipule ua manatu e toe faafo’i lana siaki, e tatau ona toe faafo’i mai lea siaki i le Fono Faitulafono,” o le saunoaga lea a Savali.

 

O Faipule e to’alua ua mae’a ona la faalauiloa le toe faafo’i o a laua siaki e aofia ai le Faipule o le afioaga i Pago Pago, le afioga a Vesiai Poyer Samuelu ma le Faipule mai le itumalo o Tualauta, le afioga a Larry Sanitoa.

 

Na taua e le afioga a Vesiai i luma o le maota o sui e fa’apea, e le i manatu e toe toe talanoa i lenei mataupu i luma o le maota ona e tele ai tala ma umi ai le taimi e talanoaina ai lenei mataupu. Ae i lona lava taofi, na mafua ona la filifili ma le afioga a Sanitoa e toe faafo’i a laua siaki, ona ua la manatu o le mea sa’o lea e tatau ona fai.

 

Sa ia toe faamanatu i le Fofoga Fetalai lana fesili i le taimi na tufatufa mai ai nei siaki, poo fea le alagatupe o loo faatupe mai ai, ae sa leai se saunoaga a le Fofoga Fetalai. Sa ia taua atili e faapea, o lana ulu siaki o loo tusia ai le upu COVID-19, o iina na ia iloa manino ai loa le alagatupe o loo faatupe mai ai lana siaki.

 

Saunoa Savali e faapea, na mafua ona leai sana tali i le fesili a Vesiai e faatatau i le alagatupe e faatupe mai ai le siaki, ona e le i lava sana sailiiliga e uiga i lea mataupu.

 

Na faafetaia e le Sui Fofoga Fetalai ia Fetu Fetui Jr le afioga i le ali’i Kovana i lana faaiuga e tufatufa mai nei faamanuiaga tau tupe mo sui o le Fono ina ia fausia ai ni a latou Ofisa.

 

Na taua atili e le Sui Fofoga Fetalai e faapea, ua mae’a ona fausia lona Ofisa i lona fale ina ia maua ai le avanoa a laua ma le afioga i le ali’i Faipule ia Vesi Fautanu Jr latou te feiloa’i ai ma sui o le itumalo. Sa ia taua atili e faapea, e $15,000 na faaalu e fausia ai lea ofisa fou.

 

Na faai’u lana saunoaga i lona faapea atu i le maota, “O le taimi na tatou maua ai nei siaki tupe, ia tatou mafaufau, o faamanuiaga ia ua tatou maua, e tatau fo’i ona fa’aaoga tatau.”