Ads by Google Ads by Google

Tau le mau le afa Faamasino Sili

Le Fa’atonusili o le Matagaluega o le Soifua Maloloina a le malo, Motusa T. Nua.  [ata AF]
tusia Ausage Fausia

Na tau le mau le afa a le afioga i le Fa’amasino Sili ia Michael Kruse i le taeao ananafi, ina ua fa’alua ona tolopo le iloiloga a le ali’i o Alfonso Schwalger e fa’atali ai le taunu’u atu o le foma’i mai le LBJ mo le fa’ailoaina atu o le ripoti i le tulaga o lo o i ai le gasegase o Schwalger, ae le i o o atu lava le ali’i o foma’i i totonu o le potu fa’amasino.

Ona o lea tulaga, ua poloaina ai loa le itu a le malo ina ia tu’uina atu le poloaiga a le fa’amasinoga i le Fa’atonusili o le Matagaluega o le Soifua Maloloina, ina ia o o atu i luma o le fa’amasinoga e fa’amanino atu le mafu’aaga ua tuai ai ona tatala i tua Schwalger mai le falepuipui e pei ona taofia ai o ia.

O le taeao ananafi na fa’atulaga e faia ai se iloiloga fa’apitoa o le mataupu a Schwalger i luma o le fa’amasinoga maualuga, e fa’amanino ai le ripoti a le ali’i foma’i mai le falema’i o le LBJ i Faga’alu ia Dr. Peni Biukoto, e tusa ai o le tulaga o lo o i ai le gasegase o Schwalger.

O le susuga a Schwalger e a’afia o ia i le gasegase o le mafaufau, ma ua silia i le 2 masina o taofia i le toese i Tafuna, e mafua mai i tu’uaiga o le fa’atupu vevesi i nofoaga faitele, ae talu ai o puipuiga i lona saogalemu, na manatu ai loa le Fa’amasinoga Fa’aitumalo ina ia taofia o ia i lalo o le vaavaaiga a le malo.

Sa taofia Schwalger i le falema’i e togafiti ai i latou e a’afia i le gasegase o le mafaufau i Faga’alu, ae talu ai o tulaga faigata sa alia’e mai ai, na faia ai loa le fa’aiuga a le malo ina ia taofia o ia i le toese mo se taimi e le tumau, ae sei fa’agasolo sueuega a le ali’i foma’i ia Dr. Biukoto i lona mafaufau, ma faila ai loa lea ripoti i luma o le fa’amasinoga.

O le mataupu a Schwalger na muamua lava valaau i le fa’asologa o le kalena a le fa’amasinoga, peita’i na talosaga le loia a le malo ia Jedediah Bigelow i le fa’amasinoga ina ia tu’u e fa’amulimuli le iloiloga o lea mataupu, ona o lea ua fa’ailoa atu e Dr. Biukoto e le o toe umi se taimi ona taunu’u atu lea i le fa’amasinoga.

Ae ina ua toe valaau le mataupu i le mae’a ai o le kalena a le fa’amasinoga, tusa lea ua silia i le itula ma le afa talu ona fa’atali le taunu’u ane o le ali’i foma’i, sa talosaga ai loa le itu a le malo i le fa’amasinoga e tolopo le mataupu mo le fa’aiuga o le vaiaso, ona e le i taunu’u atu lava le ali’i foma’i.

O le taimi lea na vaaia ai loa foliga le fiafia o Kruse, ma ia fesili ai i le itu a le malo, po o malamalama le ali’i foma’i i le mafua’aga ua ala ai ona taofia umi Schwalger i le toese, ona o lea e fa’atali le fa’amasinoga i lana ripoti, ae na tali le ali’i loia Bigelow ioe.

“Sa tatau ona e talanoa i le Fa’atonusili o le Matagaluega o le Soifua Maloloina a le malo, o ia tonu lena o lo o i ai le matafaioi i lalo o le tulafono e tausia lelei ai tagata e a’afia i le gasegase o le mafaufau, nai lo le taofia i le falepuipui”, o le saunoaga lea a Kruse ia Bigelow, peita’i na tali le ali’i loia, e le o ia te ia le malosi e poloaina ai le ali’i Fa’atonusili mo tulaga uma e pei ona atugalu i ai le fa’amasinoga, se’i vagana ai le malosi o lo o umia e le fa’amasinoga e poloaina ai o ia mo le tu’uina atu o nei fa’amatalaga uma.

Na vaaia le le fiafia o Kruse ma ia poloaina ai loa le toe tolopo o le mataupu i le aso Lulu, atoa ai ma le poloaiga ina ia oo atu le ali’i Fa’atonusili i luma o le fa’amasinoga i le taimi o le iloiloga.

“E le o se taimi muamua lenei ua tula’i mai ai tulaga fa’aletonu ia i le tuai ona faila o le ripoti a le ali’i foma’i lea”, o le saunoaga lea a Kruse ae vaaia loa le ulufale atu i totonu i le potu fa’amasino ia Dr. Biukoto, ma talosaga ai loa Bigelow i le fa’amasinoga mo sina taimi puupuu se’i la talanoa ai ma le ali’i foma’i.

Ae na toe saunoa Kruse e fa’apea, “Tatou feiloa’i i le aso Lulu”, ma mae’a aloaia ai loa taualumaga a le fa’amasinoga i le taeao ananafi.

O le itu o lo o atugalu i ai le fa’amasinoga e pei ona taua e le itu a le malo, o le taofia umi o i latou nei e a’afia i le gasegase o le mafaufau i totonu o le falepuipui, ae o lo o manino le tulafono, o le Ofisa o le Soifua Maloloina o lo o i ai le matafaioi e ofoina atu auaunaga ma tautua mo le tausiaina o i latou nei i se falema’i fa’apitoa, ae le o le taofia i le falepuipui.

O le ali’i loia fautua ia Douglas Fiaui o lo o tula’i mo le ali’i o Schwalger. O le afioga i ali’i Fa’amasino Lagolago ia Fa’amausili Pomele ma Muasau T. Tofili o lo o fesoasoani i le iloiloina o lenei mataupu.