Ads by Google Ads by Google

SUNIA: Taunu’u mai Fa’amasinoga tulaga fa’aletonu o loo tupu TCF


Le afioga i le ali’i Fa’amasino ia Fiti Sunia. [ata AF]

Se vaaiga i le faitoto’a o le falepuipui fou i Tafuna. [ata AF]
ausage@samoanews.com

Na taua e le afioga i le ali’i Fa’amasino o le Fa’amasinoga Fa’aitumalo ia Fiti Sunia i le taeao ananafi e fa’apea, i le taimi o le fa’amasinoga iloilo a le ali’i pagota o Samuel Wright, e fa’apea, o mau fa’amaonia sa tu’uina atu i luma o le fa’amasinoga, ua atagia mai ai tulaga fa’aletonu o loo tutupu i totonu o le toese i Tafuna, o lea lava fo’i ua oo mai i luma o le Fa’amasinoga, ma ua le mafai ai e le fa’amasinoga ona ta’usala se tasi ona o nei mau fa’aletonu ua oo mai.

 

O ia saunoaga mai ia Sunia, na tu’uina atu lea ina ua mae’a ona fa’afofoga ma le toto’a le fa’amasinoga i fa’amatalaga tauto a molimau e to’alua sa valaau e le itu a le malo, ina ia lagolago ai le solitulafono o le fa’aoolima i le tulaga tolu lea sa tu’uaia ai e le malo ia Wright, peita’i na atagia mai i fa’amatalaga a molimau a le malo, e leai ma se isi o i laua na vaai i le taimi na fa’atino ai e Wright le solitulafono, e ui sa latou i ai uma i le taimi na tula’i mai ai le fa’alavelave, lea ua i’u ina le fa’amaonia ai e le fa’amasinoga le moliaga fa’asaga ia Wright.

 

O le misa lea na tula’i mai i totonu o le falepuipui i le taeao o le aso 4 Tesema 2016, ina ua fa’ao’olima ni ali’i pagota se to’alua i le ali’i pagota ia Larry Samatua, na mafua ai loa ona molia e le malo ia Wright ma Manu Lefatia i le moliaga mama o le fa’aoolima i le tulaga tolu, o le taeao ananafi lea na fa’ataunu’uina ai le fa’amasinoga autu a Wright, ae o le fa’aiuga o le masina lenei ua toe tolopo i ai le mataupu a Lefatia.

 

O molimau na valaau e le malo mo le latou itu, e aofia ai le ali’i Leoleo o le toese i Tafuna ia Iakopo “Jake” Ioapo ma le ali’i pagota sa a’afia ia Samatua.

 

Na taua e Ioapo i lana molimau e fa’apea, ao savali e siaki totonu atoa o le lotoa i le taeao o le aso 4 Tesema ina ia mautinoa o loo saogalemu mea uma, sa ia vaaia ai Samatua o loo savali mai i luma o le Ofisa autu a le Falepuipui e aga’i atu i tua i le fale o loo taofia ai o ia, ae o le taimi lea o loo i ai Wright i totonu o le Fale’ai a pagota.

 

Sa ia vaaia le savali atu o Wright ma fa’anoi atu ia te ia, pe mafai ona la talanoa ma Samatua e tusa ai o le vevesi lea na tula’i mai i le aso ua te’a, lea fo’i sa ia malie i ai e talanoa ali’i pagota ia e to’alua, ae tu ai o ia i le ogatotonu.

 

Na taua e Ioapo i lana molimau le musu o Samatua e talanoa ia Wright, e ui o loo tauanau atu pea o ia e Wright la te talanoa, ae ina ua latou taunu’u atu i luma tonu o le fale lea e nofo ai Samatua, sa fa’afuase’i loa ona ia vaaia le tau fai laga atu o pagota e to’atele ma taumafai e vaovao ia Samatua ma Wright, ina ua fa’alogoina le leotetele o le la talanoaga e foliga mai o le a misa.

 

Na taua atili e Ioapo lona fa’alogoina o se pao e foliga o se tagata o loo pa’i atu i se isi tagata, ona ia faliu atu lea ma ia vaaia ai le mata o Samatua ua tafe mai ai le toto ae na te lei iloaina poo ai na tu’iina o ia.

 

Na taua e Samatua i lana molimau e fa’apea, ao la savavali atu ma Wright e aga’i atu i le nofoaga lea e nofo ai, sa ia vaaia le aga’i atu o pagota ma taumafai e taofi o ia, ma fa’afuase’i ai loa ona pau i lalo lana ipu meaai sa u’u, e fetaui loa lona punou i lalo e piki i luga lana ipu meaai ae tu’i loa o ia e le tagata, ae ina ua ea i luga e vaai poo ai, sa ia vaaia ai Wright o loo vaovao mai e isi pagota i le isi itu, fa’atasi ai ma le to’atele o isi pagota o loo si’omia o ia.

 

Na fesili le loia a le malo ia Samatua pe na ia iloaina le tagata na tu’iina lona mata, na tali le ua molia e leai, na te lei iloaina poo ai, ae i ai fo’i lona talitonuga e le o Wright na tu’iina o ia.

 

I lana fa’amatalaga tusitusia sa tu’uina atu i Leoleo ina ua fa’atoa mae’a le fa’alavelave i le tausaga na te’a nei, o loo taua ai e Samatua o Wright sa tu’iina o ia, ae ina ua toe fesiligia o ia e tusa o lana fa’amatalaga tusitusia lea, na tali le molimau e fa’apea, o lana fa’amatalaga lea sa faia i le taimi sa ita ai ina ua lavea i le fa’alavelave sa tula’i mai, ae na te le’i mautinoa e le o Wright na fa’ao’olima ia te ia.

 

Na finau le malo i le fa’amasinoga e fa’aleaoga le fa’amatalaga a Samatua sa tu’uina atu i le fa’amasinoga, ae ia fa’amaonia le moliaga o le fa’aoolima i le tulaga tolu faasaga ia Wright, peita’i na finau le loia a Wright ina ia solofua le moliaga fa’asaga i le ua molia, ona e le o mafai e le malo ona tu’uina atu ni mau e lagolago ai la latou tu’uaiga.

 

Saunoa Fiti e fa’apea, pau le itu sa manino i le molimau a le Leoleo, sa ia fa’alogo i le pao ae na te lei iloa poo ai na fa’aoolima ia Samatua, e oo fo’i i le molimau a Samatua, fai mai o ia sa punou i lalo e piki i luga lana ipu meaai ae tu’i loa o ia e le tagata, na te lei vaai fo’i i le taimi na tu’i ai o ia e le tagata, ma faia ai loa le fa’aiuga a le fa’amasinoga e le fa’amaonia le moliaga fa’asaga ia Wright.

 

O Samatua o loo tuli lona fa’asalaga fa’a falepuipui e 30 tausaga ae o Wright o loo tuli lona fa’asalaga fa’a falepuipui e 15 tausaga.