Ads by Google Ads by Google

Tala I Vaifanua


[ata: foa'i]

Pago Pago, AMERIKA SAMOA

 

LEAI NI SUIGA O LE FA’ASA #8 – MASINA O SETEMA 2020

 

Ua leai ni suiga ua faia i aiaiga o le fa’asa na fa’amalosia mai mo le masina o Aukuso ma ua soloa’i atu i le masina o Setema 2020. Pau le isi fa’amalosiga o lo’o fa’ataua mai o le so’ona tutumu o pasese a pasi ma ta’avale laity. Ua fa’atulaga i le taimi nei, ua na’o le afa o le pasese e tatau ona i luga o ta’avale la’u pasese i taimi uma.

 

O pisinisi foi o lo’o tumau ona tapunia uma i le itula e 9:00 i le po ma e tatala i le taeao i le 5a.m mo fefa’ataua’iga.O isi pisinisi uma e ese mai ai le Star Kist ma isi pisinisi e feso’ota’i ma le Kamupani I’a, o lo’o fa’ataga e fa’atautaia pea tautua mo le aso atoa ma le po atoa i itula ua masani ona tatala ai. O ta’aloga Bingo e saili tupe ai ua fa’asaina nei.

 

Fa’aauau pea ona taofia le toe fa’atautaia o malaga a le va’alele Hawaiian Air mai Hawaii mo le isi 30 aso e o’o atu ia Setema 30. 

 

Peita’i ua talanoaina nei se fa’atulagaga e faia ai ni malaga a lenei va’alele e aumaia fa’apitoa ai o tatou tagatanuu o lo’o fia fo’i mai i laufanua ma aiga.Ua fa’apea fo’i ona taofia le femalaga’i i le va o Samoa na lua, peita’i ua fa’ailoa mai e Kovana Lolo Moliga, o lo’o I ai ni malaga se lua e mana’omia ona faia e le Samoa Airways ma le Talofa Air e aumaia ai nisi o tagata o i ai agava’a fa’apitoa mo galuega e fa’atautaia i le teritori nei.

 

Mo i latou uma lava e ulufale mai i le atunuu, ua mae’a fa’ataoto lava le puipuiga malu o le atunuu e ala i le fa’anofo va’ava’aia mo le 14 aso tusa lava pe ua mae’a fa’ailoa ua faia le tui e iloga ai po’o maua i le Covid-19 pe leai.

 

E ese mai le mua’I faia o le tui suesue o le COVID-19 e tatau fo’i ona fa’amautu mai le lisi o atunuu ma setete sa e i ai a’o le’I e faimalaga mai i Hawaii ma sau ai aga’i i Amerika Samoa nei.

 

O nei tagata uma lava e ulufale mai e faigaluega, o le a fa’apena lava ona nofova’ava’aia muamua, ae o le a i ai fo’i isi fuafuaga e mafai ona fa’atulaga e mafai ai ona faia latou tiute a’o nofo va’ava’aia.

 

Ua i ai fo’i se isi fa’atulagaga fou ua aiaia ai i latou e faigaluega mo le FEMA pe a ulufale mai mo nei tiute. E nofo va’ava’aia lava, ma faia o latou suega i le lua vaiaso atoatoa, ae o le a i ai le fa’atagaga e fa’atino ai latou tiute i le vaitaimi atoa lea. O le a i ai le so’oaga ma latou galuega e fa’atino mai ai e fa’aaoga upega tafailagi i se nofoaga fa’apitoa, ae matua leai nisi e fa’atagaina i ai I lea nofoaga ua na’o i latou lava. Ua mataituina i latou e ao ina suesue faapitoa, pe afai ae tutupu mai ni fa’aletonu, ma ua maua ane ua i ai le ma’i covid-19 i le atunuu.

 

O lenei fa’asa ua fa’amamaluina se’ia oo lava ia Setema 30, 2020, ona toe taga’I lea I ai o le Komiti Fa’afoe ma le afioga le Kovana sili pe suia pe toe tamau pea lava.

 

A’E A’OGA VASEGA 11 & 12 VOCTECH-TAUSAGA SUIGA AOAOGA

 

O le aso Gafua na a’e ai aoga a le malo, ae o le aso Lua na fa’atulaga e le a’oga maualuga o Matata Eseese e fa’ato’a a’e ai vasega 11 ma le 12, ae malolo ma fa’atautaia mai a’oa’oga a le fanau vasega 9 ma le 10 mai o latou aiga. 

 

E ui ina e le’i maua uma le so’otaga o le Initeneti e le vasega o aiga o nei fanau a’oga, ae ua latou fa’ailoa mai o le a taumafai e fa’aaoga le data mai telefoni e fa’afeso’ota’i ai ma a’oga a le fanau i potu a’oga.

 

I le amataga o vasega 11 ma le 12 a le Nuuuli Voctech High i le taeao ananafi sa o’o ane uma iai le fa’atonusili o a’oga, Dr Ruth Matagi-Tofiga, le sui fa’atonu Fa’auifono Vaitautolu ma sa auai foi ma le fa’atonu o a’oga, Faleosina Faiai Voigt.

 

Ua iloga o le a’oga lea ua tele suiga nai lo suiga o le fa’atautaiga o a’oga a le fanau i le potu a’oga.

 

Ona ua i ai falea’oga ua talaina i lalo mai le lotoa, ua leai ai ni potu a’oga mo galuega fa’atino a le vasega Kamuta. Lona lua ua talaina i lalo le faleuia e le fanau a’oga fa’atasi ai ma le fale’ai, ma le umukuka. O lona uiga e i ai le umukuka ua fa’aaogaina e gaosia ai mea taumafa a le fanau ma la’uina atu e tufatufa mai le Ofisa o le A’oga e tusa ai o le fa’asalalauga i le fanau a’oga i le taeao ananafi.

 

“Ua matou le manatu ina ia le a’e le tatou laumua, o tatou o Pusi Fe’ai, e gafatia ona ola ma fa’avasega mea uma i lona soifuaga.E le ni mea faigata nai suiga ua feagai ma i tatou, ae ua tatau lava ona a’e le a’oga.Ua leva fo’i ona outou nonofo i fale talu mai Mati 23, 2020,” o se fa’amalosi’au atu lea a le tamaitai pule a’oga Ms Valasi Lam Yuen.

 

Saunoa Matagi-Tofiga, “E le masani ona matou o mai fa’apenei i le amataga o le tausaga a’oga i le tatou Laumua nei. E le o se mea ua matou taumafai e suesue ni aluga o le a faia i le tatou a’oga, o le naunau ina ia outou iloa lelei, e taua ia i matou le aoaoina lelei o outou.Ua matou fa’atuatuaina le vasega o faia’oga ma le pulega o le tatou Laumua, peita’I o suiga o le a fa’atautaia ai tatou a’oga, o mea e ao ina tatou iloa, e faia ma tatou mafai ona ola ai.”

 

“O mea nei ua lu’ia i tatou ia mulimulita’i ai, ia tupu mai le fa’afitauili tau fa’ama’i pipisi, ae ua masani i tatou e fa’atino ma fa’asaoina ai mai lena fa’afitauli e lamatia le ola. O le a tufa atu tali fofoga e ta’ilua a le tamaititi ia fa’aaoga e oo lava i totonu o potu a’oga. A i ai se tasi e punitia ai lana manava ona o ma’i o le tino, aua le faia, a’o isi uma ia fa’aaoga.”

 

“O le mea mulimuli, tautala i le ola! A i ai lagona e o’o mai talanoa i faia’oga, talanoa i le pule a’oga, talanoa mai ia i matou. Aua le te’e e taumafai e ola pea, fa’atasi ma fa’afitauli. Talanoa i le Ola,” o ose tima’iga lea a Matagi-Tofiga. 

 

Sa tufatufaina i fanau aoga puni fofoga ma latou lisi o vasega fa’asolo i le vaiaso atoa o a’oa’oga. E i ai  vasega e fa’atautaia mai le fale, ae o nisi vasega ua faia i potu a’oga.

 

Ua talanoa mai fo’i le ali’i faia’oga o le Vasega Fa’a-Kamuta, o lo ua leai nei se latou potu a’oga, e le o mailoa se suiga e ono faia i lenei kuata ua amata ai le tausaga a’oga ae o le a amata ona aoaoina le geometry ma le tipiga o le laupapa ma isi uma tomai e a’o ina a’otau ai le fanau ina ia iloa lelei Kamuta i totonu o potu a’oga, ae mulimuli ai i le galuega fa’atino, se’ia mae’a le latou falea’oga lea e aofia i le fausaga o le Faleta’alo.Ua leva ona talosaga le tatou nei Laumua mo se faletaalo, peita’i o lea ua talia ma ua amatalia le galuega, pau lava le mea o le iloa lelei e i ai se taimi maua lea mana’oga taua, e aofia ai ma potu a’oga fa’apitoa nei. O se tala lea ma le fiafia a le ali’I faia’oga o Kenneth.

 

E le gata i lea, ae ua fa’asino a’ao le vasega o ali’i e fa’aaogaina faleuia le tumau ua fa’atutuina fa’apitoa mo i latou i le pito i sisifo o le lotoa, ae o le faleui o lo’o i le faleaoga fou o le a fa’aaogaina lea e tamaitai ma faia’oga. 

 

Ua i ai mea faigaluega o lo ua oka e le matagaluega o a’oga mo a’oa’oga a le fanau, e fesoasoani ai ina ia fa’afaigofie le so’otaga lea, peita’i ua fa’aalia e le’i to’ai taunuu mai le oka na ave fa’apitoa mo nei masini e aofia ai laptop, ipad ma tablets. I le taimi nei ua matele ina lolomia meaa’oga ma fa’aoo atu i le fanau a’oga, i latou e leai ni so’otaga ma latou aiga i tulaga o masini nei poo le laina fo’i o le initeneti.

 

Fa’ailoa e se tasi o matuia sa auai i le fonotaga a le latou a’oga maualuga a Tafuna, “E sainia le feagaiga a le Matua ma le a’oga pe afai o le a avatu se masini o na masini e lau fanau e fa’aaoga mai i a latou meaa’oga. A leaga pe ma’osia, e totogi e le matua le pili e tusa ma le $500. E i ai aiaiga e ao ina usita’ia pe a fa’aaogaina e oe ma lau fanau nei masini.”

 

Ona o le ulua’i aso lenei o a’oga mo nei vasega tuai i totonu o a’oga maualuluga, ua fa’apea fo’i ona fa’amasania le fanau, mo le aso e faia mai ai latou meaa’oga i le fale, le aso a taeao lea. O lea aso e fa’atautaia mai ai a’oga i luga o laina feso’ota’I a le Initeneti ma o le to’atele o fanau a’oga ua fa’ailoa mai o lea la’a fa’aaoga i ai lana telefoni.