Ads by Google Ads by Google

Tala otooto o Fa’amasinoga

ausage@samoanews.com

TOFU I LE FA’AMASINOGA LE ISI FO’I MATAUPU TAU ULUGALI’I

 

O le taeao nei na toe tula’i ai fo’i le isi mataupu e a’afia ai le va o ulugali’i i luma o le fa’amasinoga fa’aitumalo, e fa’atatau i se alii’ na ‘ona atu i le latou fale ma ia fasi fa’amo’amo’a lona to’alua ao i ai lana fanau e to’alua i totonu o le fale.

 

O le leotele o le e e a le fafine i le fia maua o se fesoasoani, na mafua ai loa ona telefoni e aiga tuaoi leoleo, ma aga’i atu ai loa leoleo e faafilemu le mataupu. Na taua i fa’amaumauga le sola ese o le ali’i ua molia ina ua taunu’u leoleo, ae na mafai ona fesoasoani i ai ni isi o aiga tuaoi i leoleo e ala i lo latou taofia mai o le ua molia, ma mafai ai loa ona pu’e fa’apagota o ia e leoleo.

 

O le vevesi e pei ona tula’i mai i le va o le ulugali’i, na amata mai i le fa’aletonu o le tapenaina o tamaiti i le aoga, sosoo ai ma le le lelei o le fa’asoasoaina o tupe a le aiga, ae fa’ai’u ai loa i le gutu oso o le fafine i lona to’alua ao ‘ona le tamaloa, ma fasi ai loa e le ua molia lona to’alua.

 

Na taua e le loia a le malo i le fa’amasinoga le fa’aauau pea o suesuega a leoleo e uiga i le fa’alavelave sa tula’i mai, ona o lo o iloilo pe ono faila ni moliaga fa’aopoopo fa’asaga i le ali’i ua molia, ona o manu’a na a’afia ai foliga o le fafine, e ui na toe talosaga le fafine i Leoleo ina ia toe tatala atu i tua lona to’alua, ona e fa’alagolago ia te ia le tausiaina o ia ma le fanau.

 

Ua toe tatala i tua le ua molia e aunoa ma se tue e totogi i le fa’amasinoga, peita’i ua poloaina o ia ina ia saili se isi nofoaga e nofo ai e ese mai i le fale o lo o nonofo ai lona to’alua ma le fanau.

 

Ua fautuaina fo’i o ia ina ia aua ne’i ona toe taumafai e fa’afesootai le fafine ma lana fanau i soo se auala, se’i vagana o se poloaiga a le fa’amasinoga.

 

TETE’E PAGOTA SOSOLA I TUUAIGA A LE MALO

 

O le vaiaso lona lua o Novema lea ua fa’atulaga e valaau ai ulua’i iloiloga o mataupu a ni ali’i pagota se to’alua o lo o tu’uaia i le sosola i tua mai le toese, i le mae’a ai lea ona la tutula’i i luma o le fa’amasinoga maualuga i le taeao nei ma la teena ai tu’uaiga fa’asaga ia te ia.

 

E tasi le moliaga mamafa o le sola i tua mai le toese o lo o tu’uaia ai e le malo ia Joe Togitogi, ae lua moliaga o le sola i tua mai le toese o lo o tu’uaia ai e le malo le ali’i o Joeita Fa’aaliga.

 

O le masina o Aperila o le tausaga nei e pei ona taua i fa’amaumauga a le fa’amasinoga, o lo o tu’uaia ai e le malo ia Togitogi ma Fa’aaliga na la sosola ese ai mai totonu o le toese.

 

I fa’amaumauga a le fa’amasinoga o lo o taua ai e fa’apea, na fa’aaoga e Togitogi le avanoa na ia maua e savali ai i fafo mai le lotoa a le falepuipui, ina ua ia vaaia le lotoa o lo o matala, ma ia alu ai loa e vaai lana uo teine.

 

Na fiu leoleo e tau saili Togitogi, ae o le po o le aso lava lea pe tusa o le itula e 9:00, na vaaia ai e leoleo ni tupulaga talavou o fufusu i Nuuuli, ae filo atu ai ma Togitogi, ma aga’i atu ai loa leoleo ma pu’e fa’apagota mai o ia.

 

O lo o tu’uaia e le malo ia Togitogi i lona sola i tua mai le toese a o taofia ai o ia i le falepuipui, i le tuliina o lana fa’asalaga fa’a falepuipiu e 5 tausaga, e mafua mai i le fa’alavelave lea na ia fa’ao’olima ai i se ali’i i Nuuuli ma manu’a tigaina ai lea ali’i.

 

Ae mo le susuga a Fa’aaliga, o lo o taua i fa’amaumauga a le fa’amasinoga le fa’alua lea ona ia sola i tua mai le toese. I le avea ai o ia o se tasi o pagota ua fa’atuatuaina e fesoasoani i leoleo o le toese (trustee), na fa’aaoga ai e Faaaliga le avanoa lea e sola ese ai mai le toese, ma aga’i atu ai ua ia osofaia se ta’avale sa paka i le vaega e paka ai ta’avale i le Ofisa a le Pulega o le Eletise ma le Suavai (ASPA) i Tafuna, e ala i lona gaoia o le ato tupe a se tama’ita’i o lo o nofonofo ai i totonu o le ta’avale, ae o le isi ana solaaga i le masina lava o Aperila, na ia gaoia ai ni oloa mai totonu o se faleoloa.

 

I fa’amaumauga a le fa’amasinoga o lo o taua ai e fa’apea, e sola ese Fa’aaliga mai le falepuipui, ae o le taimi lea o lo o taofia ai o ia mo le tuliina o sana fa’asalaga fa’a falepuipui e 40 masina, e mafua mai i le fa’alavelave lea na ia osofaia ai se faleoloa i Pava’iai i le 2013, ao nofo faasolitulafono ai o ia i le atunu’u e aunoa ma ni pepa nofomau, ma ia gaoia ai ni oloa fa’apea ai se tinoitupe e tusa ma le $3,000.

 

O lo o taofia pea Togitogi ma Fa’aaliga i le toese i Tafuna e fa’atali ai le aso lea ua fa’atulaga e toe valaau ai le la mataupu i luma o le fa’amasinoga maualuga.

 

NOFOVAAVAAIA LE ALI’I GAOI

 

O le ali’i e 24 tausaga le matua lea na maua i le masini pu’eata a se faleoloa i Tafuna lana gaioiga e gaoi ni apa meaai mai totonu o se faleoloa, ao pisi ai tagata fa’atau i le faiga o a latou fa’atau, ua nofovaavaaia o ia mo le 12 masina i lalo o tuutuuga mai le fa’amasinoga fa’aitumalo e ao ona ia usita’i i ai.

 

O ni isi o ia tuutuuga e aofia ai le fa’asa lea ona toe alu i le faleoloa na a’afia i lana gaioiga, totogi le salatupe e $135 i totonu o le 30 aso o lana nofovaavaaia, aua ne’i ona toe solia se tulafono a le malo, aua fo’i nei ona toe tagofia le ‘ava malosi, a ia avea o ia o se tagatanu’u e usita’i i tulafono ma saili sana galuega e galue tumau ai.

 

O le fa’alavelave e pei ona ta’usala ai le ali’i o Jacob Failauga e le fa’amasino fa’aitumalo i le moliaga mama o le gaoi, na mafua mai lea ina ua faila e se ali’i faipisinisi Asia sana tagi i leoleo, fa’asaga i se tagata sa ia gaoia ni apa meaai mai totonu o le faleoloa, ao pisi ai fa’atauga a le atunu’u i le masina o Setema na te’a nei.

 

Na iloilo e leoleo fa’amaumauga sa maua i le masini pu’eata na mafai ai loa ona fa’amaonia gaioiga sa faia e Failauga, aemaise ai, e masani lelei le ali’i faipisinisi ia te ia, ona e nofo latalata ane i le vaega o lo o i ai le faleoloa.

 

Ina ua fesiligia e leoleo ia Failauga e tusa ai o le faleoloa sa ia gaoia, atoa ai ma ata sa mafai ona pu’eina i luga o le masini pu’eata, na vave ai lava iina ona ta’utino le ua molia i Leoleo, e fa’amaonia tu’uaiga fa’asaga ia te ia, i lona gaoia lea o ni apa pisupo laiti se 2 mai totonu o le faleoloa ina ua lagona lona fia ‘ai, ua alu le po o latou inupia ma ni isi o ana uo.

 

Ua fauatuaina e le fa’amasinoga ia Fialauga ina ia saili sana galuega e galue tumau ai, e maua ai sona totogi e fa’atau ai soo se mea e mana’o i ai, nai lo le gaioiga leaga o lo o ia faia, o le gaoi mai lea i totonu o faleoloa.