Ads by Google Ads by Google

Tulaga lelei pea le tautua a le Faletupe fou a le malo mo le atunu’u


Le Pulesili o le Faletupe fou a le malo ia Philip Ware i le taimi o le iloiloga a le maota o sui i le taeao ananafi. [ata AF]
ausage@samoanews.com

Na manino i molimau a sui o le Faletupe fou a le Teritori (TBAS) i luma o le maota o sui i le taeao ananafi, le sologa lelei pea lea o le auaunaga a le Faletupe i le tautuaina lea o le atunu’u, talu ona tatalaina mai lana tautua i le fa’aiuga o le tausaga na te’a nei.

 

Na fa’amanino e le Pulesili o le Faletupe ia Philip Ware ma se tasi o Sui Sinia ia Makerita Polu le fa’aaua pea lea o le tautua a le Faletupe mo tagatanu’u o le atunu’u, e ui e le o atoatoa tulaga e tatau ona i ai lana tautua, ona e lei maua mai lava se Inisiua mai le Feterale (FDIC) e mafai ai ona malu puipuia teugatupe a tagata, atoa ai ma numera o loo mana’omia e fa’alautele atili ai lana auaunaga.

 

“E ui i nei lu’itau e pei ona taua, ae ua manino i ripoti le to’atele o tagata ua aga’i atu ma fai paaga ma le faletupe fou a le malo, o se fa’ailoga lea e iloa ai o loo fa’atauaina e le atunu’u la matou tautua”, o le saunoaga lea a le susuga a Ware.

 

O le agaga o le iloiloga e pei ona valaauina e le Komiti o le Fa’agaioina o le malo, lea sa ta’ita’ia e le sui taitai komiti ia Timusa Tini Lam Yuen, o le fia malamalama lea o afioga i Faipule i le tulaga o loo i ai le tautua a le Faletupe mo le atunu’u, atoa ai ma le tau fa’amaninoina o ni isi o mataupu o loo atugalu ma tu’u fesili ai le atunu’u.

 

O ni isi o mataupu na taua e faipule o loo fesiligia e le atunu’u, o le mafua’aga ua fa’amuta ai le fa’aauauina o nonogatupe, atoa ai ma le tupe o loo tipi pe a fa’aaoga le tautua a le masini o le ATM, ae na fa’amanino e Ware e fa’apea, o le $3 o loo tipi pe a fa’aaoga le masini ATM, ua na o se totogi mo le taimi nei, ae a mautu loa fuafuaga o loo galulue i ai le Faletupe, ona toe vaavaai lea i ai mo le lumana’i.

 

Sa ia taua atili fo’i e fa’apea, e le o toe umi se taimi ae mautu mai loa le tulaga o le Inisiua (FDIC) atoa ai ma le numera lea e fa’aaoga e fa’atino ai auaunaga fa’a faletupe, ona sologa lelei loa lea o le tautua a le faletupe mo le atunu’u.

 

I tulaga o nonogatupe, o le masina o Ianuari na te’a nei na fa’amuta ai le polokalame o nonogatupe lea sa amata mai i le masina o Novema o le tausaga na te’a nei, ma le fa’amoemoe e fesoasoani ai mo nai aiga i aso o le kerisimasi ma le tausaga fou, ae o loo fa’aauau pea isi nonogatupe e pei ona masani ai le tautua tau faletupe, o loo mafai lava fo’i ona taliaina tusi talosaga i soo se taimi.

 

Ina ua fesiligia teugatupe a le atunu’u i le faletupe, na taua ai e Polu e fa’apea, e tusa ma le $1.5 miliona le aofa’i o tupe mai teugatupe a le atunu’u o loo teuina i le faletupe i le taimi nei, ae tusa ma le $600,000 le vaega tupe ua fa’aaluina i nonogatupe, atoa ai ma le $10 miliona a le malo lea na tu’uina atu e tatala ai le faletupe, o ni isi ia o vaega tupe o loo i totonu o fa’amaumauga a le TBAS i le taimi nei.

 

I tulaga o nonogatupe, e le o fa’atapula’aina le maualuga o nonogatupe o loo taliaina, ae fuafua lava le aofa’i o le nonogatupe e talia i le tupe maua a le tagata o loo talosaga.

 

Na talosagaina e Faipule mai Manu’a se avanoa e tatala ai se lala o le faletupe fou a le malo i Manu’a, ona o loo mana’omia fo’i e tagata o le itumalo lea auaunaga.

 

Saunoa le sui fofoga fetalai ia Fetu Fetui Jr e fa’apea, o le tele lava o atina’e o lo o fa’agasolo i Tutuila i le taimi nei, o loo atagia mai ai lava le fa’agaloina o Manu’a, ae na saunoa Ware e fa’apea, o le a vaavaai i ai i se taimi o i luma i se auala e mafai ai ona oo atu le tautua a le TBAS i Manu’a, a le o se masini ATM e ave e fa’aaoga e tagata, poo le tatala o se lala ae galue ai se teine tali tupe e amata galue ai i Manu’a.

 

Na fa’afetaia e afioga i Faipule sui o le faletupe i le tele o le latou sao mo le tautuaina o le atunu’u, atoa ai ma le tatalo ina ia fa’aauau pea galuega lelei aua le tautuaina o le atunu’u.