Ads by Google Ads by Google

Fesiligia mafua’aga manumalo ai aoga tua i Tauvaga a fanau aoga


Faipule mai Manu’a ia Vesi Talalelei Fautanu Jr ma Toeaina Faufano Autele ao fetufaa’i ma le Fa’atonusili o Aoga ia Dr. Ruth Matagi-Tofiga i le vaiaso nei. [ata AF]
ausage@samoanews.com

Na fa’aaoga e ni isi o afioga i Faipule le iloiloga ma le Fa’atonusili o Aoga a le malo i le vaiaso nei, e auala atu ai fesili i le mafuaaga e ala ai ona manumalo fanau aoga mai aoga tua, i le tele o taimi e faia ai Tauvaga a fanau aoga mo mataupu eseese i totonu o le atunu’u, ae o tauvaga ia e tatau ona manumalo ai fanau aoga mai aoga a le malo.

 

Na taua e le afioga i le ali’i faipule mai Manu’a #1 ia Vesi Talalelei Fautanu Jr lona fa’anoanoa tele i le fa’aiuga o le Math Competition lea na fa’atoa mae’a atu i le vaiaso na te’a nei, ona sa manumalo ai fanau aoga mai aoga tua, ae misi atoa fanau aoga mai aoga eseese a le malo.

 

Na taua e Vesi le fa’ateia o ia i le tula’i soo mai pea o lenei tulaga, ae sili atu ona tele tupe o loo sasa’a atu e le malo ma le feterale i le Ofisa o Aoga a totogi ai faiaoga mo le a’oa’oina o fanau aoga, ae foliga mai e le o manuia lava nei taumafaiga uma.

 

“E le fa’apea ua ou talanoa atu i lenei mataupu ona ou te fa’ailogalanu i fanau o loo manumalo i tauvaga eseese nei, ae i lo’u talitonuga, o tulaga uma e fa’ailoa e fanau aoga i soo se gaioiga e aofia ai ma tauvaga tetele nei a aoga, e atagia mai ai le faiaoga”, o le saunoaga lea a le afioga i le ali’i faipule ia Vesi, o se tasi sa avea ma faiaoga i le tele o tausaga.

 

Na lagolagoina e le afioga i le Faatonusili o aoga ia Dr. Ruth Matagi-Tofiga le finagalo o Vesi e tusa ai o le tulaga o loo i ai tauvaga a fanau aoga i le atunu’u, ma e le o manatu mama i ai le Ofisa o Aoga i le taimi nei.

 

I le mae’a ai o le “Math and Science Competition” a fanau aoga sa faia i le 2 vaiaso talu ai, na taua ai loa e Dr. Matagi-Tofiga lona toe sailiili i auala e fa’aleleia ai tulaga e tatau ona i ai fanau aoga a le malo, ina ua maitauina le pau maualalo o le tulaga sa i ai la latou taumafaiga i ia tauvaga tetele, ma maua ai loa le mafua’aga, o loo mana’omia pea ni faiaoga lelei latou te a’oa’oina mataupu taua e 3 pito i luga e aofia ai le Numera, Science ma le Gagana Peretania.

 

“O fa’amaumauga i le tulaga sa i ai fa’aiuga o tauvaga nei a fanau aoga mai le tele o tausaga ua mavae, na ou iloa ai le tatau lea ona fa’aleleia faiaoga e aoaoina mataupu e 3 pito i luga, ma ua manatu ai fo’i, o loo i ai faiaoga e lelei i le a’oa’oina o mataupu nei o loo galulue i le Ofisa e tatau ona toe fo’i i totonu o potu aoga e aoao fanau aoga”, o le saunoaga lea a le tama’ita’i fa’atonusili o Aoga.

 

Na fa’amanino atili e Dr. Matagi-Tofiga le mae’a lea ona fetuana’i ma le Ta’ita’i o le Polokalame o le Fa’alapotopotoga o Faiaoga o le Lalolagi (World Teacher Organisation) i le vaiaso nei, mo se auala e mafai ai ona latou fesoasoani mai i le aoaoina o mataupu e pei ona moomia ai le fesoasoani mo fanau aoga, ma ua fa’aalia fo’i e le Ta’ita’i o lea vaega lo latou naunau e ofo mai lea fesoasoani.

 

“O le mea moni lava e le tatau ona fa’atamala le Ofisa o Aoga i le tulaga lea, ae tatau ona silasila toto’a i auala e foia ai le tula’i soo mai o lenei fa’afitauli, ona e i ai lo’u talitonuga o aoga tua uma lava i totonu o le atunu’u e faia a latou polokalame e a’oa’oina ai fanau aoga pe a tuua aoga, ina ia fesoasoani ai i mataupu ma vaega o loo moomia ai e fanau aoga le fesoasoani, o lea fo’i la ua amata polokalame fa’apea i aoga a le malo, o le faia lea o aoaoga fesoasoani i le tuua o aoga i aso taitasi, ina ia fesoasoani ai i fanau aoga o loo mana’omia lea fesoasoani”, o le saunoaga lea a le tama’ita’i fa’atonusili, ma ia taua ai fo’i le silia i le to’a 900 fanau aoga ua mae’a ona lesitala i le polokalame lea ua toe fa’aauau mo aoga a le malo.

 

Na fautuaina e le afioga i le ali’i faipule ia Sataua Dr. Mataese Samuelu le tama’ita’i fa’atonusili, ina ia silasila toto’a i le tulaga o Faiaoga mai fafo o loo aga’i mai ma galulue i Amerika Samoa, ona o ni isi o i latou e oo loa i le taimi e toe fo’i ai i Amerika e asiasi i aiga i aso malolo e pei o le Aso Fa’afetai, e le toe fo’i mai lava ni isi o i latou, ona o isi o i latou, o loo malaga mai e asiasi ma matamata i laufanua lanu lau’ava o Samoa.

 

I se pepa o fa’amatalaga sa tu’uina mai e le tama’ita’i fa’atonusili o aoga, sa ia taua ai le mae’a lea ona latou feutana’i ma le Ta’ita’i o le Polokalame o Faiaoga a le Lalolagi lea na malaga mai i le atunu’u i le vaiaso nei, mo le fa’ailoaina i ai o auala e mafai ona latou fesoasoani mai ai mo Amerika Samoa, aemaise lava i le tuuina mai o faiaoga e aoaoina mataupu e 3 pito i luga o loo sili ona taua i aoaoga a fanau aoga.

 

Na taua e Dr. Matagi-Tofiga le lagolagoina e le Ta’ita’i o lea vaega ia Karen Doyle Grossman o le talosaga ua mae’a ona tu’uina atu i ai, ma ua galulue fo’i le Ta’ita’i sa malaga mai ma le Ta’ita’i o loo fa’auluulu i ai Faiaoga mai fafo i Amerika Samoa ia Shivon Wolf, ina ia mautinoa e mafai ona fa’atinoina auala uma e foia ai lea manaoga, aemaise ai o le fa’aauauina pea lea o le galulue fa’atasi o le latou vaega ma le Ofisa o Aoga a le malo.