POU TIUTE A LEOLEO
Pago Pago - AMERIKA SAMOA
ITA LE TAMALOA I LE LE AMANA’IA E LE FAFINE O TAMAITI
I le latalata o le tu lua o po ma ao ia Aperila 20, 2025, sa o’o mai ai se vala’au mo se fesoasoani, i le Ofisa o Leoleo i Leone, e pei ona ta’ua i fa’amauamauga a le fa’amasinoga. O le val a’au, e faatatau i le sauaina e se tamaloa o sana uo tamaiti.
Na faapea ona agai atu leoleo i le nofoaga na tupu ai le faalavelave ma feiloai ai ma le tagata na vala’au mai i le ofisa o leoleo faapea ma le tina sa a’afia.
Ma sa faamatalaina e le tina na a’afia i leoleo, le taumafai o le ua molia – le susuga ia Fagatua Tuafale – e fafagu o ia, a’o moe. Ma i’u ai lava ina tatu’i ina e Tuafale ia ona vae. Ma sa ia nofo a’e loa i luga ma amata se la taugaupu.
Ae na ta’ua e le tina na a’afia, le taumafai o Tuafale e tu’i o ia, ae na misi ana tu’i ma tau i le pa sima (wall).
Sa ta’ua e le tina na a’afia, ia lona vala’au atu i lona uso ma ina ua tatalaina e lona uso le faitoto’a o le la potu, sa tu loa i luga ia Tuafale ma savali i fafo o le fale, ma tu ai ma amata ona palauvale mai ia la’ua ma lona uso.
Na faapea loa ona lokaina mai e leoleo ia Tuafale ma tu’uina o ia i totonu o le taavale leoleo ma aveina atu o ia i le latou ofisa i Leone mo le fa’aauauina o a latou su’esu’ega.
I le fa’amatalaga sa tu’uina atu e Tuafale i leoleo, sa ia ta’ua ai e faapea, na mafua ona le fiafia ona o le fa’alogo atu i le fetagisi mai a lana fanau, ae o lo’o moe lava le tina sa a’afia. Na ia taumafai e fafagu le tina ae peitai, sa fa’aauau pea ona moe. O le mafuaaga lea na ia tu’iina ai o ia.
Sa ta’ua foi e Tuafale e faapea, o se tasi o mafua’aga na ‘e’e ai ma palauvale, ona o le oso atu o le uso a lana uo tamaitai (le tina na a’afia) ma tatala atu le faitoto’a o le la potu, ae sa le tatau ai.
O lo’o ta’ua i fa’amaumauga a le malo le le’i fa’aipoipo o le na molia ma le tina na a’afia, ae ua ono masina talu ona o la fa’atasi. O le fanau sa fetagisi, o le fanau a le tina na a’afia.
Sa lokaina le na molia i le to’ese i Tafuna, e faatalitali ai le aso o lona faamasinoga.
O ona moliaga, na aofia ai le Fa’ao’olima i lona tulaga e tolu (sauaga i totonu o le aiga) ma le Faatupu Vevesi i totonu o le aiga (sauaga i totonu o le aiga).
O le moliaga o le fa’ao’olima, o se vaega ‘A’ i solitulafono mama, e mafai ona nofosala ai i le falepuipui, e o’o atu i le tausaga atoa, po o se sala tupe e $1,000; po o faasalaga uma e lua.
O le moliaga o le fa’atupu vevesi, o se vaega ‘C’ i solitulafono mama, e mafai ona nofosala ai i le falepuipui, e o’o atu i aso e 15, po o se sala tupe e $300; po o faasalaga uma e lua.
E $500 le vaegatupe sa faatulagaina e mafai ona tatalaina ai i tua le na molia, e faatalitali ai lana faamasinoga.
RIPOTIA E LE FAFINE LONA TO’ALUA I LE FAAMISA I A LATOU TUAOI
O le vaveao o le aso 18 o Aperila, 2025, o lo’o ta’ua ai i fa’amaumauga a leoleo, le o’o atu o se vala’au mai i se tina na manaomia se fesoasoani, ona o lona to’alua, o lo’o fa’amisa ma o latou tuaoi.
Na agai atu leoleo i le nofoaga na tupu ai le faalavelave ma talatalanoa ma le tina sa vala’au mai i le ofisa a leoleo. Ma sa faamatalaina e le tina, o lona to’alua, le susuga ia Paea Malani, o lo’o ua aga’i i le fale a le latou tuaoi, e toe fa’amisa ma leoleo.
Sa faapea lona ona savavali atu leoleo e saili ia Malani ma na maua atu o ia e leoleo, o lo’o ‘e’e i a latou tuaoi. Na faapea loa ona ave faapagotaina e leoleo ia Malani ma tu’uina o ia i totonu o le ta’avale a leoleo, ma aveina atu o ia i le ofisa a leoleo i Tafuna, mo le fa’aauauina a latou su’esu’ega.
Na faapea foi ona talosagaina e leoleo ia le tina, po o le to’alua a le na molia, e agai atu i le ofisa a leoleo mo le faia o sana faamatalaga e tusa ai ma le mataupu.
Ma e tusa ai ma le faamatalaga tusia a le tina, po o le to’alua a le na molia, sa le gata ina palauvale lona to’alua aga’i i a latou tuaoi, ae sa faapea foi ona fa’aumu. Ma sa ia taumafai e taofiofi lona to’alua, ae na fai lava ma alu i le fale o le latou tuaoi. O le mafua’aga lea na ia vala’au ai loa i le ofisa a leoleo, mo se fesoasoani.
Ina ua taunu’u leoleo ma le na molia, i le ofisa a leoleo, sa musu le alii e fai sana faamatalaga e tusa ai ma le fa’alavelave na tupu.
O lea na aveina ai loa o ia ma loka i le to’ese i Tafuna, e faatalitali ai lona faamasinoga.
Ae o lona moliaga, na aofia ai le Faatupu Vevesi i nofoaga faitele, o se vaega ‘B’ i solitulafono mama, e mafai ona nofosala ai i le falepuipui, e o’o atu i le ono masina, po o se sala tupe e $500; po o faasalaga uma e lua.
E leai se vaegatupe na fa’atulagaina, e mafai ona tatalaina ai le na molia, e faatalitali ai lona faamasinoga.
LOKA SE ALII I LE TATA’EINA O LE FALE NOFO TOTOGI SA NOFO AI
O le po o Aperila 15, na o’o atu ai se valaau i le Ofisa a Leoleo i Fagatogo, ona o se alii sa nofo i se fale nofo totogi, o lo’o faapisa ma fa’aleagaina meatotino, i totonu o le fale totogi.
E tusa ai ma fa’amaumauga a le faamasinoga, o lo’o ta’ua ai le vala’au atu o se alii e tuaoi ma le molia, le susuga ia John Matagilele, i le ofisa a leoleo, e ripotia le fa’asua’ava o Matagilele ma le fa’atupu vevesi i totonu o le latou fale.
Sa aga’i atu leoleo i le nofoaga na tupu ai le fa’alavelave. Ae e le’i taunu’u le latou ta’avale i le fale sa tupu ai le fa’alavelave, sa taofia le ta’avale leoleo e se alii (o ia lea na valaau i le ofisa a leoleo).
Na fa’amatalaina e le alii na taofia le taavale a leoleo, a’o iai o ia i totonu o lona potu, sa ia fa’alogo mai i fafo, o ‘e’e Matagilele ma na ia tatalaina lana faitoto’a ma fesili mai ia Matagilele pe aisea le mea e ‘e’e ai, ae palauvale atu Matagilelei ma fai atu ia te ia (le alii na valaau i leoleo), o ia le mafuaaga.
O le taimi lea na amata ai loa ona tata’e e Matagilele ia fa’amalama o le ‘hallway’ i totonu o le fale.
Sa faapea foi ona oso mai i fafo seisi tuaoi, e nofo i totonu o le fale totogi (lea na ta’ua o le molimau), ina ua ia fa’alogo mai i le pisa, ma fesoasoani i le taumafai e taofiofi ia Matagilele, mai i le toe fa’aleagaina o nisi o meatotino i totonu o le fale.
Na ta’ua e le alii na valaau i leoleo, o latou ma Matagilele ma le molimau, e nonofo faatasi uma i le fale e tasi, ae o le pule o le fale, e nofo i atunu’u i fafo. Ae o ia (le alii na valaau i leoleo) o lo’o va’ava’aia le fale.
Sa ia ta’ua foi e faapea, o le faitau aofa’i o le tau o fa’amalama na fa’aleagaina, e pe a ma le $120.
Ina ua mae’a le fa’atalatalanoaga a leoleo ma le alii na valaau atu i le ofisa a leoleo, sa faapea loa ona agai atu leoleo i luga o le a’ega e iai le fale sa tupu ai le faalavelave, ma ina ua ulufale atu i totonu leoleo, sa o latou molimauina le paepae o tioata i luga o le fola o le fale.
E le’i umi ae savali mai seisi alii (lea sa ta’ua o le molimau) i leoleo ma fa’ailoa i leoleo, ua sola le na molia, i le faitoto’a pito i tua o le fale, lea e aga’i atu i le umu.
Sa faapea loa ona fa’atopetope atu leoleo i le pito i tua o le fale e saili ia le na molia. Ma na maua atu e leoleo ia Matagilele, o lo’o lafi i tua o ni la’au ma ni pupu vao, i tafatafa o le umu, e tu lata i le mauga.
Na taumafai leoleo e pu’e mai ia Matagilele, peitai, sa toe taumafai le alii e sola ‘ese, ae peitae, na se’e lona vae ma pa’u ai, ma mafai ai ona pu’eina o ia e leoleo ma lokaina mai ai loa.
Ae peitai, sa le’i tu’ua ai le taumafai o le na molia e se’i ‘ese ona lima mai i leoleo, ma sa ia palauvale atu foi i leoleo. Na o’o lava i lona taumafai e fa’apa’u i lalo ina ia fa’afaigata ai le galuega a leoleo. Ae sa i’u ina mafai ona tu’uina o ia i totonu o le ta’avale leoleo ma aveina atu loa i le Ofisa a Leoleo i Fagatogo mo le fa’aauauina o su’esu’ega a leoleo.
Sa fa’alogoina e leoleo le malosi o le manogi pia i le alii na molia, faapea ai ma le mumu o totonu o ona mata, ma le fa’atosotoso loloa o lana tautala.
Ona sa taunu’u lava le aveina atu o Matagilele i le ofisa a leoleo i Fagatogo, o fa’aauau lava lona fa’afitauli i leoleo, sa faapea loa ona toe ave sa’o loa o ia i le to’ese i Tafuna ma loka ai, e faatalitali ai le aso o lona faamasinoga.
O ona moliaga na aofia ai le Faatupu Vevesi i nofoaga faitele, o le Faaleagaina o ni meatotino, i lona tulaga e lua faapea ai ma le Tete’e i leoleo a’o latou taumafai e ave faapagota o ia.
O le moliaga o le faatupu vevesi, o se vaega ‘B’ i solitulafono mama, e mafai ona nofosala ai i le falepuipui, e o’o atu i le ono masina, po o se sala tupe e $500; po o faasalaga uma e lua.
O moliaga o le fa’aleagaina o meatotino ma le tete’e i leoleo, o ni vaega ‘A’ i solitulafono mama, e mafai ona nofosala ai i le falepuipui, i le ta’i tausaga i le moliaga e tasi, po o ni sala tupe e ta’i $1,000 i le moliaga e tasi; po o faasalaga uma e lua.
E $1,000 se vaegatupe na fa’atulagaina e mafai ai ona tatalaina ai le na molia, mai i le falepuipui, e fa’atalitali ai lona faamasinoga.