Ads by Google Ads by Google

TALA I VAIFANUA


[ata: foa'i]

Pago Pago, AMERIKA SAMOA

 

FA’AFETAI FOA’I MO USO I FITI – FA’AAUAU PEA LE SAILIGA FESOASOANI:

 

Ua fa’ailoa mai ma le agaga fa’afetai tele lava ele Sosaiete a Uso mai Fiti ona ua mafai ona latou tuufa’atasia le aotelega o le seleni e $15,000 ina ua mae’a le latou talotaloga fa’atauanau sa faia lea i lumafale o le McDonalds i Tafuna ma fa’asolo mai I lumafale o le ASPA ma le Tropical Pizzas i Tafuna lava.

 

O lenei fesoasoani ua talosagaina ina ia fesoasoani atu i le anoanoa’i o aiga ua a’afia o latou fale nofo ma mea totino e tele ua fa’aleagaina ona o le a’afiaga i le afa o Yasa i le fa’aiuga o le tausaga ua te’a.

 

O lo ua fa’ailoa mai e le susuga Samuela Tubui, “O le a fa’ao’o atu lenei meaalofa tupe, peitai o loo tapena pea ma talia meaalofa o so’o se ituaiga, poo mea fale i le umukuka ina ia mafai ona saunia mea’ai, po’o lavalava o so’o se ituaiga ua maea fa’amamaina, o le a talia ma le fa’afetai, aua ua le tagolima lava le to’atele na a’afia aiga i lenei afa malosi.” Ua tuuina mai fo’i le numera o le telefoni 272-8010 e mafai ona fa’afesoota’i ai Tubui pe afai e fia fa’aoo mai ni meaalofa o so’o se ituaiga mo tatou uso i Fiti.

 

“Ua leai se mea matou te tali atu ai i lo outou agalelei Amerika Samoa, ua pau lea o le fa’afetai e tuuina atu, ae o lo’o sisila fofoga alofa o le Atuai la outou foa’i ma le agalelei.” O sana toe tala lea ma le agaga fa’afetai lava.

 

TOE SA’AFI MO PAPALI’I TAIMALELAGI LITARA ALAIMO - MOLIMAUINA LONA TOE SAUNIGA:

 

“E ou te fia tusia lava o a’u upu! E tusia ai i le tusi. Ia togitogiina i le peni u’amea ma le pulu uamea i le papa e fa’avavau. Aua ua ou iloa, o lo’o soifua le na te togiolaina au, o aso amuli fo’i e tula’i mai ai o ia i luga o le eleele.” Iopu 19: 23-25.

 

O le tina o Papali’i Taimalelagi Litara, o se tasi ua tatou iloa lelei, o se tina e talitonu ma fa’atuatua I lona Atua, o le ala lea ua fa’amanuia ai le Atua ia te ia i le soifua tului, ua atoa ia te ia augatupulaga ua mae’a valoia e le Fa’aola, “O i latou uma o e le fiafia e savavali I le amiotonu, latou te le aulia le augatupulaga e tolu ma le fa e tupuga mai ia te’i latou…” ua aulia e ia lea la’asaga o le soifua laulelei ma le fa’amanuia fo’i a le Fa’aola, i le tagata e ava i matua, “Ua faalevalevaina ona aso i le nuu ua foa’ia e le Atua ia te ia.”

 

O se tasi lenei o tina matutua, sa faia le latou fa’alapotopotoga e fa’aigoaina o le “50+ Tausaga o le Soifua,” ma e fa’asolosolo lava ona latou fa’amanatu o latou aso soifua, ma ua avea ma fiafiaga ia i latou aua ua mae’a le soifua galulue ma tausi aiga, ae ua fa’afualoa ia i latou le soifua tulu’i, ma ua mafai ona latou seleele i manuia o latou galuega ma manuia o fanau.

 

Sa ou le maua se avanoa e mafai ai ona fa’atasi i ona toe sauniga, peita’i ua avea lenei ala, e molita’I atu ai sa’u fa’asoa e tusa o lo’u iloa o lana susuga le Papali’itele Taimalelagi mai Sapapali’i Savaii ma Poutasi Falealili, ae ua fai mo ia lona maota i Malaeimi ma Nuuuli.

 

Ina ua fesiligia Papali’i Litara i se tasi o ona aso soifua, poo le a sana vaila’au o le soifua fa’afualoa ma e le tle fo’i se suiga e va’aia i ona fofoga ma lona tino, talu mai le talavou. O lana tali, “O le soifua fiafia, aua lava ne’I e fa’aulu se fa’anoanoa I lou olaga. E i ai taimi fa’anoanoa, ae fa’aosofia lava e oe lou fiafia, e talia mea tiga ma mea fa’aletonu o le olaga, o se luiga e te gafatia ona fa’ataututu ma pasia lelei lava. O le ataata lava ma ia olioli le loto.”

 

O lea la ua alu, ae moni ai le mau o ulufale i ai le tusitusiga, “Aua ua ou iloa, o lo’o soifua le na te fa’aolaina a’u, o aso amuli fo’i, e tula’i ai o ia i le eleele.” O aso Amuli nei ua valoia, ma ua ia talitonu ma fa’atuatua, e i ai le ola e fa’avavau e mulimuli mai ona o lau amio ua lelei ma sao I luma o lou Atua.”

 

O Papali’i Litara, na soifua o ia mo le 94 tausaga o lona soifuaga, ma sa soifua ai o ia mai Sapapali’i Savaii ma Poutasi Falealili, o nuu ia o ona tua’a, e talatalanoa lava i ai, aua sa ola a’e ai ma fa’afailele lona soifua talavou. O ona matua o le susuga le Fa’afeagaiga Rev. Taule’alo ma Ulavao Taule’alo, e toa 15 ona uso ma tuagane, o i latou uma o alo e fa’asino i o latou matua ia. Na soifua a’e o ia ia Iulai 17, 1926, i Lepa, Samoa

 

O ia ose tina e matua silafia lelei e ana uo mamae, e ola fiafia tele, e agaalofa, faitane lelei, o se tina ta’ita’i agava’a, faipisinisi, o se Tausima’i, volenitia ma tautua ofo atu, ma o se tina lelei tele ma tasi manamea lelei, i ona to’alua e to’atolu sa fa’aipoipo lelei i ai, i lona olaga.

 

E fiafia tele o ia e siva, o se taleni ua lauiloa ai o ia, ma o se taleni fo’i sa mafua ai ona feasiasia’i o ia i nofoaga mamao ma fa’amautu ai i na a’ai tetele. E fiafia o ia i mea matagofie o le olaga, aua o se tasi e naunau ina ia soifua fiafia ma sa ola ai lava o ia i lona lea olaga. O lana ataata ma foliga tausa’afia, e matua numera tasi ai o ia i le tulaga o le amio tausa’afia i nisi e fa’ato’a masani i ai, ae masie fo’i o ana lava uo mamae ua masani ai.

 

E ui ina masii mai o ia ma galue i Amerika Samoa nei, ua fai ai lona aiga, ae sa le fa’amatuu esea e Papali’I Taimalelagi lona aiga i Poutasi ma Sapapali’i i Savaii. O lona aiga i Utulei, le auaiga o Fonoti Jessop, sa avea ma ona aiga e fa’amautu ai, i lona uso o Mere Toalua Jessop ma le aiga, ma faigaluega i le faleoloa o lea aiga i Utulei. O iina sa masani ai o ia ma lona to’alua muamua, George Kent, o se tasi o fitafita mai le US Navy.

 

O ia lea sa avea ma pule o le faleoloa i Utulei, ma sa fa’aipoipo lelei i la’ua ma tu’uva’a ese atu mo Oahu Hawaii. O la’ua uo mamae ma George Kent o Fa’afetai Spencer ma lona to’alua lea sa faia le faleoloa i Pago Pago, ae nonofo i Vaitogi. O le vaitau fo’i lea ua to’alua o la’ua alo, Bobby ma Dotty ma sa lelei lava le latou fo’i mafutaga i Hawaii. I le tausaga e 1952, ae siitia loa le latou aiga i San Francisco, Kalefonia.

 

E ui la ina ua mamao atu i Amerika lenei tamaitai Samoa ma lona aiga, ae lele lava le toloa ae ma’au i le vai. Toatele o lona aiga sa ia tapenaina maia o latou pepa ma avatu i Amerika e amata ai o latou aiga. O le to’atele o aumalaga atu I Amerika mai lona aiga, Malietoa ma Tamasese, fa’apea foi Sinira Lutu & Lutu Tenari Fuimaono, Poiva ma Ernie Reid, ma isi, o i latou nei e matua vavalalata le mafutaga ma Litara ma lona aiga a'o i ai i Kalefonia.

 

O le tausaga e 1962, ae tete’a loa le aiga a Papali’i Litara ma George Kent, peita’i e fai lava ma asiasi ane i le fanau ua atoa le to’afa, Bobby, Dottie, Donald ma Linda ao pepe. Na fa’aauau e Litara le galuega a si ona tina o le Tausimai ma sa ia tauavea kosi e avea ai ma Tausima’i pasi. Na galue o ia i le falema’i o le Kaiser I Honolulu ao i ai i latou iina, ma siva fo’i o ia i faaiuga o vaiaso e fesoasoani i le tausiga lelei o lona aiga.

 

O Litara o le ulua’i tamaitai Samoa lea na siva Ailao Afi ao siva i le Tongan Room o le Fairmont Hotel.

 

I le tausaga e 1968 ae fa’aipoipo loa Litara ma le ali’i mai Eleni, Bill Alaimo a’o nonofo ai ma le fanau i San Francisco. O lana lea filifiliga sa matua fa’ateleina ai ona faimalaga solo i la’ua i malaga ta’amilo i atunuu eseese o le lalolagi, ma ua avea loa ma se miti ale tina ua fa’ataunuuina. Ua ola i lona fale tele, ua i ai lona vaita’ele, ua fealua’i fo’i i lana ta’avale o le Lincoln Continental, ua atoa mea sa moemiti i ai e ausia i le olaga. Ae le’i galo lava ia te ia lona Atua, o le isi lea mea e fa’asolosolo atu ai pea ona manuia, e oo lava ina tino matua.

 

I lona soifua fa’afiafia sa masani ona fa’aigoaina o le “Luau Queen” Kuini o le Hula, aua o le tele o fa’afiafiaga sa ia fa’atautaia, e matua matagofie ma fa’afiafiaina i latou na te saunia faapitoa ai nei ‘aiga tetele. O le igoa o lana pisinisi lea o le “South Seas Island Catering.”

 

I le tausaga e 1974, na la’ua manatu ai ma Bill Alaimo o le a taliu mai i Amerika Samoa, ae tuua mea uma i Kalefonia, ina ia fa’atautaia le Malaeimi Hotel, le nofoaga lea ua i ai nei le Manumalo Academy.

 

Na taliu mai ai fo’i ma Dotty ma Bobby, le vaega matutua o i matou. Na iloga le matagofie o fa’afiafiaga e faia I lea faletalimalo ina ua tata ai si matou tama o Bill Alaimo, ma e tapunia lava fa’afiafiaga uma i afiafi i le taina o le pese God Bless Samoa ae hula ai si matou tina. O le la’ua lea sao mo e na maimoa ma o atu i po ta’itasi o faafiafiaga, ae o se mea e manatua ai pea e i matou le alofa ma le vavalalata o le mafutaga a nai o matou matua.

 

Ina ua toe tapunia le faletalimalo i Malaeimi, sa toe masi’i atu i matou uma i Kalefonia ma toe fa’aauau ona galue Litara e avea ma Tausima’i ma fa’amanuiaina ai o ia i le pasia o lona tusi pasi i le 46 o tausaga o lona soifua.

 

Na toe i ai fo’i le isi avanoa na toe tulia ai fo’I se ‘ai o matou matua, ae o le taimi la lea, ua fa’atutu i Poutasi Falealili le sailiga. Ua mana’o nei le Bill Alaimo e toe faafoi lava Litara i le vao o Poutasi, ia toe sapalaia atu le Talo e avea ma Oloa Fa’atau atu i maketi i Amerika ma Amerika Samoa nei.