Ads by Google Ads by Google

TALA I VAIFANUA


Le taimi ua ootia ai e le faletua o le Kovana Sili, Cynthia Moliga, le lipine e fa’ailoa aloaia ai le ma’a muamua o le nofoaga i Sogelau, lea ua fa’asuafaina ai lea nofoaga I le afioga le Kovana Sili o Amerika Samoa, Lolo Matalasi Moliga, kovana mai le tausaga e 2012 se’ia oo mai I le 2020. [Leua Aiono Frost]

Le taimi ua faitauina ai e le afioga le Kovana Sili Lolo Matalasi ma le faletua Cynthia Moliga le toe tafa o le ma’a fa’amanatu mulimuli ma ua i ai le tagavai a le Malo Tele o Amerika, ma ua lisia ai ma suafa o Taitai o le Atunu’u sa latou saini a’ao mo le avea o Amerika Samoa ma Teritori o le Iunate Setete o Amerika. [ata: Leua Aiono Frost]

Pago Pago, AMERIKA SAMOA

TATALA ALOAIA SOGELAU I FAGATOGO – KOVANA LOLO MATALASI MOLIGA:

O le taeao o le aso Faraile na te’a nei sa fa’atautaia ai le sauniga mamalu e tatala aloaia ai le nofoaga ua fa’atuina nei e fa’amanatu ai le ulua’i nofoaga sa sisi a’e ai le Tagavai a Amerika i o tatou laufanua, I Sogelau i Fagatogo.

O lea sauniga sa ta’ita’ia ai e le susuga le Faife’au Toeaina o le Ekalesia Fa’apotopotoga a Iesu i Samoa (EFIS), Rev. Elder Fa’amao Asalele ma vi’iga o lea sauniga na lagiina e aufaipese EFIS Fagatogo, I lalo o le ta’ita’iga a le tamaitai taitaipese lauiloa o Julia Salilo Levi-Foifua.  Sa iai foi se sao a le aufaipese siufofoga matagofie o le Aoga Maualuga a Samoana, ae maise o le aoga tulaga muamua, Gov. Coleman Elementary mai Pago Pago, aua o nei lava a’oga ua gasolo i ai fanau a le taulaga ina ia a’otauina i le atamai lautele.

  • O le susuga I le Faifeau Toeaina sa tatalo mo le tatalaina aloaia o ma’a fa’amanatu e lua ua mae’a saunia mo lea nofoaga, O le ulua’i ma’a sa tatalaina o le ma’a autu lea ua fa’aigoaina i le afioga Kovana Lolo Matalasi Moliga, le ta’ita’i o le faigamalo a Amerika Samoa mai le tausaga 2012 -2020.

“O ai na ilu, o ai na talu o le a e si’i le fale o Asomua i le mauga? Sogelau ua na’o se eleele sa tulata i le taulaga o va’a, peita’i e mafai lava ona e fausia se nofoaga e fa’amanatu ai lea eleele i so’o se vaega eleele o Fagatogo ma Pago Pago fo’i le laumua o lo’o ua tamau i fa’amaumauga uma a le lalolagi, leai ua e manatu lava i lenei eleele ina ia fa’amati’e ma fa’amauina tonu pea. Fa’afetai fa’aea, fa’afetai manatu mai,” o se vaega lea o le saunoaga a le susuga I le Faifeau Toeaina.

O le ma’a lona lua e fa’atafatolu ma sa ootia  foi le lipine e le faletua o Cynthia Malala Moliga, fa’apei fo’i o le ulua’i ma’a. O le ma’a lona lua o lo ua fa’aalia ai “Ua ao Samoa i le Talalelei” i le isi tafa, o le isi ua i ai le fu’a a Amerika ma le lisi o le ulua’i fa’asuaga o le malo sa sainia le feagaiga ina ia avea ai i Amerika Samoa ma teritori o le Iunaite Setete o Amerika. 

O vaega uma o lenei ma’a fa’amanatu sa laulaututu ta’ita’i o le malo ma latou faitauina mea ua tusia ma fa’amauina ai mo le silafia ma le maimoaga e le gata i o tatou tagata uma ae o le vasega o turisi e malaga mai ma maimoaina.

O le tamaitai fa’atonu o le Matagaluega o Galuega Lautele sa fofogaina se tala o le galuega, sa ia fa’ailoa o le poloketi fa’apitoa lenei sa agaga lava i ai le Kovana Sili, ma ua fa’atupe mai fo’i I alagatupe sailia fa’apitoa ma le fesoasosani malosi a le Ofisa o le Tala Fa’asolopito Fa’amaumau a Amerika Samoa (ASHPO-American Samoa Historical Preservation Office).

O le tau o le galuega sa eseese lava Kamupani e lima ma le fa’asologa o latou totogi, peita’i o le tele o lea galuega sa gafa ma le Paramount Builders Inc., le susuga Papali’itele Lauli’i Alofa, lea sa fausia le atufalega ma le fa’atafatolu o le fa’ailo matagofie o lo’o tu mati’e i le nofoaga i le magatolu tonu o le alatele i Sogelau.

O le kamupani a le K & K Inc. sa latou folaina le atufalega ma le ala savali e maimoa i ma’a fa’amanatu ma le nofoaga o pou e sisi a’e ai tagavai a le Malo o Amerika ma Amerika Samoa. O pa u’amea fo’i ua fa’asi’omia ai le ala savali ma ma’a fa’amanatu sa fausia fo’I e K & K Construction, ma latou faatuina pou fu’a ma isi mea uma ina ia mautu mo le sisiina o tagavai.

O le vaega a le Forestry a le Kolisi Tuufa’atasi sa latou totoina la’au ma le vao ua mae’a fa’amatagofie ai le nofoaga atoa ma o le fa’afetai fa’apitoa sa fa’ao’o atu i nei vaega uma o tautua mo le tuufa’atasiga o lenei poloketi matagofie ma ua fia maimoaina ma le agaga me’eme’e e le mamalu lautele.

O lo’o i ai fo’i nisi o vaega o lenei poloketi sa fai i ai le sao o le tamaitai lauiloa i galuega alofilima tau atisi, o Regina Meredith Fitiao, ma sa fa’alauiloa lava fo’i, o le a maimoaina e le atunuu lona lea sao I se taimi o i luma. Peita’I o le atufalega lea, o le fa’atausiusi’uga o le lotoa o lo ua i le va’ava’aiga malu a le Vaega o Galuega Alofilima Tau Atisi ma le Falema’ataga o le Atunuu i Fagatogo.

O le mae’a ai le sao o le tamaitai fa’atonu, na maua ai le avanoa o le afioga le Ma’oputasi Mauga Tasiaeafe Asuega mo lana malelega e tonu ai le taligamalo a le Fagaloa po’o le usoga i le Ma’oputasi – Pago Pago le Laumua ma Fagatogo, le nofoaga ua fa’atula’ia ai nei pine fa’amau o le ulua’i sisia ai ole tagavai a le Iunaite Setete I o tatou eleele, Sogelau i le Malaeoletalu, Fagatogo.

“O le fa’afetai ona ua va’aia suiga tetele o le maimoaga i le taulaga, ona o lenei nofoa’iga, ua latou manatu lava i le fa’aleleia o le lotoifale o atunuu ae maise i lona taulaga e fa’ato’ai mai i ai le to’atele o malo fegasoloa’i ma afea le tatou malo. Ua fa’ailo ai i lau taumafaiga lena, o oe lava e le afioga le Kovana o le ta’ita’i o le Malo o Amerika Samoa, ae e te agaga i le a’oa’o o fanau, o oe lava o le Faia’oga i mea lelei e ao ina iloa patino e tatou fanau, ae maise i latou o tupulaga faia’e o le atunuu. E mou atu i tatou nei, ae le tu’ufesili o tatou fanau o fai a’e, moni lava le isi itu o le ma’a fa’amanatu, “Ua Ao Samoa i le Talalelei!” O ai se toe tu atu, ua tapena ma ua lava tapena, ua e teu fo’i ae ua matua teu. Lau Amerika Samoa e matua matagofie, pe a oo ina tino mai uma mea ua e amata mea ai i le taulaga i Fagatogo ma Pago Pago nei. Malo le fai o le faiva, malo le tomua i mea e lelei ai. E le vale le taui o le tausaili ma le loto. Peita’i, o i tatou e fa’atino mea uma ona o le agaga ua mana’o e fai mea lelei, ae o le Atua e ao i ai le vi’iga, e fa’avavau lava lona vi’iga.” O sina vaega otooto lea o le saunoaga a le afioga le Ma’oputasi.

PESEPESEGA & FA’AALIGA AUFAIPESE LONA 43: - FA’AMANATU LE KERISIMASI 2020, FAGATOGO:

E to’a sefulu (10) aufaipese siufofoga malie o le a amatalia le faamoemoe a le American Samoa Arts Council, ina ia pepese fiafia e fa’aosofia lagona fa’agae’etia o le mamalu lautele, i lenei fo’i vaitau o le Kerisimasi i totonu o Amerika Samoa mo lenei tausaga. 

O lo’o ua tausoa fa’atasi le Arts Countil ma le vaega a le Humanities faapea, le ma le Matagaluega o Tina ma Talavou o le atunuu (DYWA) I lenei polokalame faafiafia.

Na fa’ailoa mai e le Komiti o lenei fa’amoemoe, e to’a 31 aufaipese ua mae’a pasia lelei a latou fa’afiafiaga ma pesega mo lea polokalama lea na amatalia mai i le afiafi anapo, aso Sa Tesema 13, ma fa’agasolo atu I le 6:00 I le po ananei faapea ma le po a taeao I le Malaeoletalu Pavillion.

 O le afiafi fo’i lenei ua fa’ato’a ki ma fa’aola ai e le tina o le atunuu, Cynthia Moliga, moli emoemo mo le la’au Kerisimsai tele a le atunuu, ua mae’a tapena mo le Kerisimasi 2020, o se tausaga uiga ese le tele o luiga ua feagai ai ma atunuu uma o le lalolagi ona o fa’ama’i pepesi mai, e aofia ai le Misela mai le amataga o le tausaga ma fa’asolo mai ai i le Covid-19 ia Mati ma ua oo mai lava i lona fa’aiuga o feagai pea ma le lalolagi atoa nei faigata.

O le tatalo mo le amatalia o le sauniga i le Malaeoletalu sa siitia lea e Rev. Ekitoa o le EFKAS mai Ta’u Manu’a, ona soso’o lea ma le saunoaga fa’apitoa a le afioga le Kovana Sili, Lolo Matalasi Moliga, ma o lana toe saunoaga lea i le Malo i lenei fo’i ituaiga o polokalama aua o le toe masina fo’i lenei o lana nofoaiga.

O le fa’atina o le atunuu, Cynthia Malala Moliga, o le a fa’aolaina moli emoemo uma i le Malaeoletalu ma le La’au Kerisimasi e ofo alofa atu ai le faigamalo ma ona Ta’ita’i uma, i le mamalu lautele o Amerika Samoa iinei i ona laufanua, ae maise i latou o lo’o alaala tumau ma opea mai fafo ona o faiva ma tiute o lo’o ua tautua ai. E silisili ona ofo alofa atu i pelega uma, o lo’o opea i fafo, ona o le faasa o le Coronavirus, ua le mafai ai ona fa’atasi i lenei fa’amoemoe.

O aufaipese na auai I le polokalama anapo, na aofia ai le Aufaipese a le Ekalesia Katoliko mai Sa’ilele, Assembly of God mai Vatia, o fanau a’oga a Leone, o le Aoga Aso Sa a le CCCAS mai Amaua, o le Autalavou Katoliko mai Vailoa, o le Autalavou Metotisi a Nu’uuli, o le Aufaipese faapitoa a le LDS Light the World, O le Autalavou a le Assembly of God mai Masefau, le Autalavou (Lotonuu) mai Malaeloa, faapea le Aoga Aso Sa Metotisi mai Leloaloa.