Ads by Google Ads by Google

Tala I Vaifanua

341 TALOSAGA PEPA NOFO MAU FAASALAFA TULAFONO

 

I le vaitau lenei o le fa’amalosiga o le poloa’iga ina ia faia tui puipuia o tagata uma e aofia ai ma tagata e le’i faia ni pepa nofo mau i Amerika Samoa, na toe avatu ai ma le fa’asalafa a le Kovana i Tulafono tau femalaga’iga, e talia ai ma le talosagaina o pepa nofomau o so’o se tasi o lo’o ova taimi e nonofo ai i Amerika Samoa ae le’i talosagaina pepa.

 

O le aotelega o talosaga na fa’aulu mo lea solofua ai o tulafono tau femalaga’iga e o’o mai i le aso 27 o Tesema e 341 i latou ua fa’amauina.

 

Mai lea 341 ua fa’ailoa mai e 316 tagata matutua ae to’a 25 tamaiti. O i latou nei e 117 tagata talosaga mai Samoa, 83 o Filipino, 53 o tagata Saina, 50 Viet Nam, ma isi atunuu e aofia ai le 1 Nepal,  nisi mai Niu Sila, Tonga  ma Fiti  e maua ai le to’a 27, ma’ua tuufa’atasia ai lea aofaiga 341.

 

O lo’o to’atele ai lava talosaga mo e o lo’o ovasiteia, o lo’o maua mai lea i le afioaga o Nuuuli e 75 i latou ua talosaga mai, Tafuna e to’a 51, Pavaiai e 30, Pago Pago e 21 ma Fagatogo e 13.

 

I le sailiga a le Ofisa o femalaga’iga ua fa’ailoa mai ai e tusa ma le 3,000 i latou o lo’o ova taimi e nonofo ai i Amerika Samoa ae le’i talosagaina ni pepa nofomau.

 

Ua toe fa’aauau lenei fa’agafua o tulafono o femalaga’iga ae talia talosaga o pepa nofomau mo tagata o loo ovasiteia e fa’ato’a toe mae’a ia Ianuari 8, 2020. O lona uiga o lo’o i ai pea lea avanoa lelei i le taimi nei, o lona toe vaiaso fo’i lenei.

 

E le gata i lea, ae i se saunoaga a le afioga le Kovana Sili i fonotaga e lua ua fa’ato’a mae’a atu mo le toe iloilo fo’i o le fa’amalosiga o tuiga o le Misela, sa ia fa’ailoa ai, “E tauau ina toe fa’aopoopo fo’i nisi aso mo le fa’agafua ai o tulafono o femalaga’iga ma talosagaina o pepa nofo mau mo i latou e le’i faia lea tulaga a’o nonofo pea i Amerika Samoa, ma o lo’o fuafua pe toe fa’aauau mo le isi 15 aso.”

 

O lenei fa’agafua ua le fa’amalosia ai tulafono a le Ofisa o femalaga’iga i tagata na ulufale mai i Amerika Samoa ina ia toe taliu i atunu’u na o mai ai, i le mae’a ai o latou pemita na malaga mai ai, ae ua le talosagaina fo’i o latou pepa. O lea la ua tu’uavanoa i ai le malo e talosagaina ai o latou pepa, ae fa’agalo pe soloia le soligatulafono ua ova aso e nofo ai iinei.

 

Peita’i e tatau ona umia fo’i ma se pepa tui ua mae’a faia tui MMR o le Misela e i latou nei, ona talia lea o latou talosaga.

 

Ua saunoa fo’i le Kovana, “O le taimi e uma ai le fa’agafua lenei a le Malo, e fa’amalosia loa tulafono uma lava mo femalaga’iga i le va o Amerika Samoa ma isi atunuu uma, e ao ina matua usita’ia e tagata uma tulafono nei mo femalaga’iga i le taimi lea.”

 

FA’ALAVELAVE FEAGAI MA LE DPS I VAITAU O LE LATOU POLOKA

 

O le aofaiga o fa’alavelave tau ta’avale i luga o alatele sa fa’amauina e le Matagaluega o le Puipuiga o le Saogalemu Lautele i vaitai o latou poloka mai ia Tesema 20, 2019 se’ia oo mai ia Ianuari 2, 2020 na maua ai le 316 pepa o sala na taua’aoina.

 

E tusa ai ma le lipoti mai le afioga le Komesina o Leoleo, Le’i Sonny Thompson na ia fa’ailoa ai, “E 69 i latou na sala i le saoasaoa, 6 ta’avale na a’afia i fa’alavelave fa’afuase’i,  4 sala na taua’ao ona o le fa’afoe o ta’avale ma le fa’asua’ava, 27 sala o le le faia o fusipa’u, 25 sala o le si’i o fanau ae leai ni nofoa faapitoa mo i latou i totonu o ta’avale, 4 sala mo le talai o pusa i totonu o ta’avale ma le isi 181 isi sala eseese lava na taua’aoina ia i latou na solitulafono.”

 

Ua fa’ailoa fo’i e le afioga le Komesina, “O so’o se ituaiga lava o aga ua sala ai le tagata i luga o alatele ona o tulafono ua latou solitu, itiiti pe tele, e tatau lava ona fa’ailoa ia i latou. O nisi ua le toe faia fa’alua, ae a fa’alua loa ona faia e le sui e to’atasi le sala lava e tasi, ua tatau ona fa’amalosia ona fa’ao’o ia te ia le sala, ma e tula’i i luma o le fa’amasinoga e tali i lona moliga. Afai e tu’u pea e le faia i ai se talanoaga ma fa’ailoa ia te ia lana sala, e atili ai lava ona faia e le tagata lena soligatulafono.”

 

O le tele o nei solitulafono e faamamafa tele i vaitau fiafia nei o le tausaga, o soligatulafono tau fa’afoe fa’asua’ava o ta’avale, pe o le maua fo’i o lele le tagata ave ta’avale.

 

“Peita’i ua maua ane ua i ai solitulafono na fa’atu le ta’avale ona o le saoasaoa ae ua maua ane ai ma fuala’au fa’asaina, ma o se mea lelei le taofiga na faia, aua ua sefe ai fo’i le soifua ina nei te’i ua maumau.”

 

“O le tatou galulue fa’atasi lava ma outou le mamalu lautele o le atunu’u, e mautinoa ai le tatou nonofo saogalemu i vaitau fiafia o le tausaga,” o se tala lea a le komesina, ae o lo’o tatalia le latou tala fa’atusatusa o a’afiaga ma soligatulafono ua fa’amauina i lenei tausaga ma lipoti mai isi tausaga pe tua ma ni ai.