Ads by Google Ads by Google

Usita’ia Lapata’iga - Malu puipuia i Sami o Aunu’u

I le aso To’ona’i na te’a nei, sa faia ai se fa’atasiga tele e tusa ma le 200 o tagata sa asia ai Aunu’u ona o le fa’ailo ma le fa’aaliga tele o le Fa’asao i Aunu’u a le National Marine Sanctuary, ae sa tupu ai se fa’alavelave le ma’alofia i le sami, ma ua lipotia mai e se tasi sa aofia i le sefeina o lea sui.

 

“E le o se mea fou, ua i ai fo’i se talavou na maumau muamua ai le soifua i le ogasami lava lea e tasi, peita’i, ona e le’i mua’i silafia e i latou lea ogasami e tatafe tele ma e le tatau ona latou ‘au’au ai,” o se tala lea a Misifoa Umi mai Aunu’u.

 

O le ogasami ua fa’ailoa mai, o le lumafale tonu lava o le Maota o le Faife’au EFKAS i Aunu’u. E le afaina le lumafale i le matafaga ma le aloalo, peita’i, o tua atu o le a’au, e le tatau ona maulu ai se tasi, pe ‘au’au ai fo’i se tasi.

 

“Pau lea o le mea e ao ina silafia, ia le sopo atu lava le ‘au’auga i le a’au ma tala atu aua o le moana lena, ma e galu tetele, ma i ai lona au e tafea mamao ese atu ai se tasi,” o le tala lea a Umi.

 

O le mea tonu lea na tau fa’aletonu ai le sui, na muamua i ai le sui o le Ofisa o Gataifale, peita’i, na taunu’u atu loa Umi, a’au ese atu loa o ia e malolo i le va’a, ae taumafai loa na’o Umi e sefe le sui, fa’atasi ai ma le fesoasoani malosi a George ma Glen Ta’ala i le va’a a Aunu’u.

 

“Na pipi’i atu fo’i le va’a o le Gataifale ma lafo atu le isi mama fa’aola,” o se toe fa’ailoa mai lea e Umi o le mea na tupu.

 

Sa to’atele i latou na ‘au’au lava i le uafu, lea e taula atu i ai va’a e aga’i atu i Aunu’u, peita’i, e sili ona sefe lava o lena ogasami nai lo se isi mea atoa i lena talafatai e aofia ane ai lona itu i sisifo teisi lea e tele ina lutaluta ai le tai.

 

“O le aoga o se fe’au fa’alapata’iga e tu’uina atu, ina ia nofouta i latou uma e gasolo maimoa i le motu o Aunu’u, e le tutusa uma ogasami o le motu, ae fai fo’i si faigata o le tau sefeina mai o le soifua pe afai e le agava’a ma silafia lelei e se tasi e fa’atinoa se galuega lavea’i, pe afai e le masani i le matou fo’i ogasami lea,” o se tala lea a Umi.

 

O le fa’amatalaga o le mea tonu na tupu, sa ‘au’au lava lea uso ma le fanau i le aloalo tonu e sefe, peita’i, ua fai si mamao atu o le tama i le a’au ma ua afaina loa, ina ua migi fo’i le uaua o lona vae, ua le mafai ai ona tata ona vae e fa’aopeopea ai se’ia te’a atu le tatafe ae o’o ai i le malu e sao atu se lavea’i.

 

O le va’a o Aunu’u na muamua atu, soso’o atu ai ma le va’a o le Gataifale ma ua lafo atu mama fa’aola ma ua toso mai ai ma’ua ma le sui i le pa’u malu, ae ua fai lava si tele o le sami ua ia inumia, peita’i, e fa’afetaia ua toe lavea’ia lona soifua.

 

Ona o lea ua a’e se tofa ia Umi, o le a ia tu’ufa’atasia sana vasega mo tupulaga talavou i le vasega 6 e o’o i le 8 i lana a’oga i Aunu’u ma isi tupulaga talavou ua mae’a a’oa’oga o le aumaga fo’i ina ia a’otauina i latou i nei tomai, sa latou va’ai ma matamata i le mea na tupu ma lana taumafaiga sa fa’atino ia sao lea sui ma le isi to’aono ua mae’a fa’asaoina e ia mai le lua tausaga ua te’a.

 

Ina ua fesiligia pe i ai se gaoioiga e ao ina ta’u i sui e a’afia, pe a o’o i le taimi lea ua ia iloa ua malosi tele le tai ae ua le gafatia e i latou ona toe a’au, o le a se mea e fai? O lana tali, “Taumafai e fa’aopeopea ma ave pea oe le au, afai e mae’a tafea oe, e ave lava oe i le nofoaga ua malu, ma ua pe fo’i le a’ave o le au, ona e fa’ato’a toe a’au mai lea ma vala’au ia matua malosi lou leo, e lagona atu e se tasi! O le taimi fo’i e malu ai le au, e fa’ato’a o’o atu ai se tasi e fa’asao mai oe. O le fili lava o le tagata i lea taimi, o le popole vale o lou loto, ma e le mautaga ai i le mea e ao ina fai!”

 

Ua manatu o ia e fia talosagaina se “Angel Ring” mai le Rotary Club e fesoasoani i lana galuega lenei, ia mafaia fo’i e lona nu’u ma ona tupulaga ona ofo atu se auaunaga mautu i tagata e ulufale atu ma maimoa i o latou gataifale ma le fa’alagona saogalemu ona o le latou puipuigamalu lea.