Ads by Google Ads by Google

Fa’amanino i fanau aoga le va feagai faigamalo a AS ma le malo tele


Le Fa’atonu o le Ofisa o loo iloiloina tulaga fa’amalo o Amerika Samoa ma le malo tele o Amerika, afioga Tapaau Dr. Daniel Aga i le taimi o lana folasaga i fanau aoga e fa’atatau i le tulaga tonu o lo o taoto ai le faigamalo a Amerika Samoa ma le malo tele i le taimi nei. [ata AF]

Moana Purcell ao ia fa’ailoa i fanau aoga le autu o le talanoaga sa faia i le taeao ananafi ma le afioga a Tapaau Dr. Daniel Aga, e fa’atatau i le tulaga o loo i ai le faigamalo a Amerika Samoa ma le malo tele o Amerika i le taimi nei. [ata AF]
ausage@samoanews.com

O se tasi o vaega o polokalame a le malo o lo o tu’uina atu mo fanau aoga, o lo o auai i le polokalame o le tuuaga o aoga i lenei vaitau (Summer Youth Employment Program - SYEP), o le a’oa’oina lea o i latou i auala eseese e fesoasoani ai i le fa’amausaliina o lo latou iloa i le lumana’i o le faigamalo a Amerika Samoa, atoa ai ma le a’oa’oina o i latou i le va feagai o le faigamalo a Amerika Samoa ma le malo tele o Amerika, e pei ona i ai se feiloaiga sa taitaia e le afioga Tapaau Dr. Daniel Aga i le taeao ananafi.

 

E lata i le to’a 50 fanau aoga matutua na fa’afofoga i le folasaga a le afioga a Tapaau, i latou ia o lo o galulue i lalo o le polokalame a le SYEP i matagaluega eseese a le malo, i le va feagai ai o le malo tele o Amerika ma le faigamalo a Amerika Samoa i le taimi nei, aemaise ai tulafono ma aia tatau e tatau ona agava’a ai itu e lua.

 

O le folasaga a le afioga a Tapaau, o ia lea o le Fa’atonusili o le Ofisa o Tulaga Fa’amalo, le Toe Iloiloina o le Fa’avae & Sootaga tau Feterale sa tu’uina atu i fanau aoga, o se tasi lea o tiute tauave a lona Ofisa o lo o fa’agasolo i le taimi nei, o le taumafai lea e fa’amalamalama i le atunu’u aemaise lava i fanau aoga le tulaga tonu o lo o i ai le faigamalo a Amerika Samoa i le taimi nei, aemaise ai aia tatau ma tulafono a le malo tele e tatau ona agava’a ai Amerika Samoa.

 

Na amata le folasaga a Tapaau i lona taumafai lea e fa’apupula le autu moni o le Tulafono ma le Fa’avae o le malo tele o Amerika, lea e aofia ai le tutusa o tagata uma i lalo o le tulafono, atoa ai ma le aia tutusa o tagata soifua uma e i lalo o le fa’amalu a le malo tele.

 

I le sainia ai o le Feagaiga i le va o Amerika ma Amerika Samoa, ma sisi ai mo le taimi muamua le tagavai a le malo tele i laueleele o Amerika Samoa, i le fanua o Sogelau i Fagatogo, na manino mai ai le tatau lea ona i ai uma i tagata o Amerika Samoa aia o lo o maua e tagata Amerika, ona o lea ua sisi le tagavai a Amerika i laufanua o le teritori.

 

Mai teritori e 5 o lo o i lalo o le vaavaaia a le malo tele o Amerika e aofia ai ma Amerika Samoa e pei ona aofia i se vaega o le folasaga a Tapaau, e na o Amerika Samoa lava le teritori o lo o ave ai le fa’aupuga o le teritori, “o se faiga malo e le i fa’avaeina i se tulafono fa’ateritori e le Konekeresi” (Unorganized Territory), ma, e mafua lea tulaga ona e manatu le malo tele, e le o i ai se tulafono e fa’atulaga lelei ai le faigamalo a le atunu’u.

 

I se vaega tele o le folasaga a Tapaau i fanau aoga, sa ia fa’amaninoina ai vaega maoti e 3 o le faigamalo a Amerika Samoa o lo o i ai, atoa ai ma lana Fa’avae faapea ai le Tulafono o loo puipuia ai ona tagatanu’u ma ana mea totino.

 

“O le Fa’avae lenei ma le Tulafono na pasia ma toe teuteu e Tuaa ua lagomau mai Tia Sa, i latou ia sa i ai le tofa mamao ma le utaga loloto e vaavaai ai i auala e manuia ai tupulaga talavou a le atunu’u i le lumana’i, aemaise ai le ola manuia o tagata i aso ta’itasi”, o se vaega lea o le saunoaga a Tapaau.

 

Na fa’amanino atili e Tapaau le to’atele o fanau a Amerika Samoa o lo o tautua i vaega ‘au a le malo tele o Amerika, ua mae’a ona fa’atauto e puipuia le Fa’avae ma meatotino a le Iunaite Setete, o ui o lea fa’avae e le o mafai ona tu’uina mai ai atoatoa aia tatau e agava’a mo tagata Amerika Samoa.

 

“Ou te le o fai atu la e leaga le o e tautua i vaega ‘au a le malo tele, ae o le itu taua e tatau ona outou silafia, ia outou malamalama lelei i le tulaga tonu o lo o taoto ai le va feagai o le faigamalo a lo tatou atunu’u atoa ai ma le faigamalo a le Iunaite Setete o Amerika, aua o le mea moni lava, e le o atoatoa ona tu’uina mai ma fa’amalosia aia o Amerika i lo tatou teritori, e ui o lea ua mae’a ona sainia le Feagaiga ma ua sisiina fo’i le tagavai o Amerika i o tatou laufanua”, o le isi lea folasaga a Tapaau e tau fa’amanino ai i fanau le uiga loloto o lenei mataupu.

 

O le isi vaega taua sa fa’amaninoina i fanau aoga, o tulafono ua pasia e le feterale ua a’afia ai le soifua o tagata Amerika Samoa, lea o le a tu’uina atu i le vaega lua o lenei ripoti.