Ads by Google Ads by Google

Toe faafo’i i Samoa le ali’i na ia faia uiga mataga tama’ita’i 15 tausaga

ausage@samoanews.com

O se tasi o tuutuuga o le nofovaavaaia a le ali’i mai Samoa e 25 tausaga le matua, lea ua ta’usala i lona faia o uiga mataga i se tama’ita’i e 15 tausaga le matua, o lona tuua lea o Amerika Samoa ae aumau ai i fafo atu mo le umi e 5 tausaga o lana nofovaavaaia.

 

Talu mai lava le aso na pu’e faapagota ai e Leoleo ia le susuga a Oneone Tuala ma taofia i le Toese i Tafuna, sa taofia ai pea lava o ia i le Falepuipui ina ua le mafai ona ia totogi le tupe e $35,000 sa faatulaga e tatala ai o ia i tua.

 

O le vaiaso nei na tula’i ai Tuala i luma o le Fa’amasinoga Maualgua mo le lauina o lana faasalaga. O le ali’i Loia Sili lagolago ia Doug Lowe na tula’i mo le malo, ae o le ali’i Loia Fautua lagolago ia Rob McNeill na tula’i mo le ua molia.

 

Na ulua’i tuuaia e le malo ia Tuala i moliaga eseese e pei o le moliaga e tasi o le faia o amioga mataga i se tamaitai e talavou i lalo o le tulafono; tasi le moliaga o le faia o uiga faasotoma; tasi le moliaga o lona tagofia o itutinosa o se tamaitai talavou; o vaega uma ia o solitulafono mamafa.

 

Ae i lalo o le maliliega na sainia e Tuala ma le malo, lea fo’i na talia e le Fa’amasinoga i le masina na te’a nei, na tali ioe i le moliaga lona 3 o lo o i le pepa o le tagi na fa’aulu e le malo, le solitulafono o lona tagofia lea o itutinosa o se tama’ita’i talavou, o le vaega D lea o solitulafono mamafa, lea e mafai ona faasala ai se tasi i le toese mo le umi e oo atu i le 5 tausaga, pe faasala i le salatupe e oo atu i le $5,000, poo le fa’asala fo’i i faasalaga uma ia e lua.

 

I le tali ioe ai o Taual i le moliaga sa ia ta’utino ai e fa’apea, i le po o le aso 25 o Aperila, 2018, na ia tagofia ai itutinosa o se tamaitai e 15 tausaga le matua.

 

Na ta’utino le ua molia e fa’apea, i le po o le aso e pei ona taua, na ia ulufale faamalosi ai i totonu o le fale o le tamaitai na aafia, ma le faamoemoe e fia vaai i le tamaitai na aafia.

 

Ina ua ia taunuu atu i totonu o le fale, sa ia vaaia ai le tamaitai na aafia o loo moe i luga o le nofoa i totonu o le potu malolo. O le taimi lea na ia aga’i atu ai loa ma saofa’i i ona autafa, ae tagofia ona itutinosa. Na ala le tamaitai na aafia i luga ma ia iloa mai o ia o loo saofa’i i ona tafatafa, ona ee lea i luga ma tuli ese o ia i fafo.

 

Pei ona taua i tuutuuga o le maliliega a le ua molia ma le malo e fa’apea, o lenei mataupu na tofu atu i le Ofisa o Leoleo, ina ua faila e le Tina o le tamaitai na aafia sana tagi faasaga ia Tuala, i lona faia lea o uiga mataga i lana tama ao toesea ai o ia ma le fale.

 

Na taua e le tamaitai na aafia i Leoleo e faapea, i le vaiaso ao lei tulai mai le faalavelave lenei, na ia vaaia ai se tagata o tu i le faamalama o lona potu i le leva o le po. Sa ia tu i luga ma taumafai e vaai poo ai lea tagata, ma ia iloa ai foliga o le tagata, e tutusa lelei lava ma foliga o Tuala.

 

I le po na sosoo ma le po lea na tulai mai ai le faalavelave ao moe i totonu o lona potu, sa ia vaaia ai se tagata o loo tu i fafo o le faamalama o lona potu ma autilo atu i totonu. Sa nofo i luga ma ki le moli ma ia vaaia ai le tagata lea sa tu i tafatafa o le faamalama ua alu i le atoa. O lea tagata e foliga tutusa ma Tuala.

 

A o le po la lea na tula’i mai ai le faalavelave, a o moe i le nofoa i luma o le potu malolo, sa faafuasei ai ona ia lagona se tagata o tago atu i lona fatafata atoa ai ma lona itutinosa. Ina ua pupula ona mata, sa ia vaaia ai Tuala o loo saofa’i i ona autafa ma fai lana amio o le tago atu i ona itutinosa.

 

Sa ia e e leotele i luga ina ia lagona mai ai e lona aunty o loo moe i lona fale o lo o tuaoi ma le latou fale, ma avea ai loa ma auala na tu ai i luga Tuala ma alu i le atoa i fafo, ae oso atu i le faamalama o lona potu.

 

Ina ua maua lona avanoa mai le Fa’amasinoga, na faatoese Tuala e tusa ai o lana solitulafono sa faia, ma ia talosagaina ai se isi avanoa se’i toe fo’i atu i tua e saili sana galuega e tausi ai lona aiga aemaise lana fanau.

 

Na talosaga McNeill ina ia faasala Tuala i se faasalaga faanofovaavaaia, ina ia maua ai se avanoa e alu ai o ia i tua e faigaluega ma tausi lona aiga. O Tuala e pei ona taua e lana loia, o se alii faamaoni ma faatuatuaina e lona aiga, ae ua sese lana faaiuga.

 

Na talosaga le malo mo se faasalaga faanofovaavaaia, e aofia ai le tuutuuga o le tuua lea e Tuala o le teritori ae aumau ai i fafo atu mo le umi o lana nofovaavaaia.

 

Saunoa le afioga i le alii Faamasino Sili lagolago ia Fiti Sunia e fa’apea, e tusa ai ma le Ripoti a le Ofisa Faanofovaavaaia, na aafia le itutinosa o le tamaitai talavou i ni manu’a, e mafua mai i le taimi na faatino ai e le ua molia le solitulafono.

 

O nei ituaiga manu’a e pei ona taua e le Fa’amasinoga, o se tulaga faigata lea mo le tamaitai na aafia, o le a ia tauaveina foi nei lagona mafatia i aso uma o lona soifua, aemaise lava le taimi lenei o lo o avea ai o ia ma fanau e talavou i lalo o le tulafono.

 

Saunoa Sunia e fa’apea, e malamalama le Faamasinoga i le mafuaaga o le finau atu o loia a itu e lua mo se faasalaga faanofovaavaaia, o se auala vave lea e mafai ai ona tuua e le ua molia le atunuu ma alu ese atu loa. Peita, e vaavaai foi le Faamasinoga i le isi itu, i le alu ai o tupe a le malo ma tagata totogi lafoga e tausi ma fafaga ai le ua molia a o taofia ai i le falepuipui.

 

Na faamanino e Sunia e faapea, tusa lava pe nofovaavaaia le ua molia pe faasala foi i se faasalaga e tuli sa’o, e tatau lava ona poloaina o ia na te tuua le atunuu ma aumau ai i fafo atu mo le umi o lana nofovaavaaia.

 

Peita’i, pau le tulaga faigata o loo i ai, e leai se malosi o le Faamasinoga e poloaina ai Tuala na te tuua le atunuu, pe afai ae tuuina atu se faasalaga faa falepuipui e tuli atoa. Talu ai ona o lea tulaga, ua manatu ai le Fa’amasinoga, e alaga tatau le faasalaga faanofovaavaaia mo Tuala.

 

O nisi o tuutuuga o le faasalaga nofovaavaaia a Tuala e 5 tausaga, o lona tuliina lea o le umi e 20 masina i le Toese, a mae’a, ona ia tuua lea o le atunuu ae toe fo’i atu i Samoa i le nofoaga na sau ai o ia.

 

Afai ae toe ulufale mai i totonu o le taimi o lana nofovaavaaia, o le a poloaina loa o ia e tuli faamae’a lana faasalaga faa falepuipui o lo o faamalumalu e 5 tausaga, a mae’a ona tuli lea faasalaga, ona ia tuua loa lea o le atunu’u.

 

O afioga i alii Faamasino Lagolago ia Mamea Sala Jr ma Tunupopo Alalafaga na lagolago ia Sunia i le iloiloina o se faaiuga o lenei mataupu.