Ads by Google Ads by Google

To’alua isi tagata e ono molia i le mataupu ua molia ai Peseta

ausage@samoanews.com

E to’alua isi tagata ua masalomia le ono molia e le malo i le mataupu lava lea e tasi ua molia ai le Pulesili o le Ofisa o Femalagaaiga a le malo, le afioga a Peseta Dennis Fuimaono, faapea ai le Ta’ita’i o le Ofisa o le Kovana ia Fiu Johnny Saelua, lea ua ta’usala i lona pa’i atu i le tino o se Fafine i se auala e fa’ailoa ai lagona ma uiga tu’inanau.

 

Na taua e le Loia o lo o tula’i mo le malo i lenei mataupu, susuga David Vargas, i le Samoa News i le vaiaso na te’a nei ina ua mae’a ona faila le tagi fa’asaga ia Peseta, toe to’alua isi tagata o loo vaavaai i ai le malo i le ono molia lea i lenei mataupu.

 

E le i fa’ailoaina mai e Vargas poo ai ia tagata e to’alua.

 

Ae pei ona manino i le tagi a le malo, o le galuega lelei na fa’atinoina e ni ali’i faigaluega se to’alua mai le Ofisa o Femalagaaiga, na taofia ai le faamalosia lea ona Tipoti i Samoa o le ulugali’i o lo o a’afia i lenei mataupu.

 

Ina ua taunu’u le van lea o loo malaga mai ai le ulugali’i na a’afia ma ali’i faigaluega e to’alua a le Ofisa o Femalagaaiga i le EOB, sa toe fa’atonuina ai loa i laua ina ia aga’i sa’o loa le van i le uafu i Fagatogo, o iina lea ua faamoemoe e fai ai le fonotaga a le sponsor, o le ulugali’i, faapea ai ma Peseta.

 

A o aga’i ese atu le van mai le EOB e aga’i atu i le uafu, sa toe tatagi le telefoni a le isi ali’i faigaluega o le Ofisa o Femalagaaiga. Na tali e le ali’i lea lana telefoni ma faapea atu i le tagata o loo vili atu, “Ua lelei Chief”.

 

Na taunuu le van i le uafu e faaee ai le va’a o le Lady Naomi mo Apia. O le taimi lea na oso a’e ai loa masalosaloga a le Tina na a’afia, e i ai le mea o le a tupu ia te ia ma lona to’alua, e foliga mai o le a Tipoti i laua i Samoa. E to’alua ni ali’i ofisa o Femalagaaiga sa galulue i luga o le uafu i le aso lea, mo le kiliaina o le pasese o le va’a. Na savali atu le Tina na a’afia ma talosaga i se tasi o ali’i faigaluega o Femalagaaiga, pe mafai ona ia fa’aaogaina lana telefoni se’i faafesoota’i ai lona aiga i le mea o le a tupu.

 

Na vili loa e le Tina na a’afia lo latou aiga i Leone ma faailoa i ai, o laua lea ua foliga mai o le a Tipoti i Samoa.

 

Na taua e le malo i le latou tagi e fa’apea, na manino lelei i sui e to’alua o le Ofisa o Femalagaaiga sa tiute i luga o le uafu i le aoauli lea, e le tusa ma Tulafono tau Femalagaaiga le gaioiga lea ua faia ina ia Tipoti ai le ulugali’i lea i Samoa. E le gata e leai se oka tusitusia, ae leai fo’i ni pasese ma ni tusi folau e mafai ai ona malaga i laua.

 

Na finau sui e to’alua o le Ofisa o Femalagaaiga sa faatonu e piki mai le ulugali’i, aga’i atu i sui e to’alua o le Ofisa o Femalagaaiga sa tiute i luga o le uafu i le aso lea, ina ia fa’ataunuu le faatonuga mai ia Peseta, e fa’afo’i ai le ulugali’i i Samoa. Ae na fa’ailoa i ai e ali’i e to’alua o lo o tiute i luga o le uafu, e le mafai ona Tipoti le ulugali’i i Samoa, ona e le o uia ala o le Tulafono.

 

O le taimi lea na toe logoina ai loa Peseta e ana tama faigaluega e to’alua sa faatonu la te pikiina mai le ulugali’i, ma faailoa atu i ai le faafitauli lea ua tula’i mai, ua taofi e sui o le latou Ofisa o loo i luga o le uafu lana faatonuga e faafo’i ai le ulugali’i i Samoa.

 

Na faafesoota’i ai loa e sui o le Ofisa o Femalagaaiga le Faletua ia Ipu Lefiti, o ia lea e galue i le Ofisa e tali atu i tagata ua a’afia i sauaga ma faiga faasolitulafono i totonu o aiga, ma mafai ai loa ona fesoasoani Lefiti i le tau foiaina o le faafitauli, seia oo ai lava ina toe fa’afo’i le ulugali’i i lo latou aiga i Leone i le aso lava loa.

 

Ina ua maua le avanoa e talanoa ai le ulugali’i ma Lefiti, sa fa’amatala ai loa e le Tina mea uma sa tutupu i le va o ia ma Fiu, atoa ai ma le taumafai ina ia Tipoti i laua ina ia ufiufi ai lona taumafai e fa’ailoa uiga mataga sa faia e Fiu faasaga ia te ia.

 

I le tuana’i ai o le 2 vaiaso talu ona mae’a le taumafaiga e Tipoti faamalosi le ulugali’i i Samoa, na aga’i atu loa Lefiti ma le ulugali’i i le Ofisa autu o Leoleo i Fagatogo, ma faila aloaia loa le tagi fa’asaga ia Fiu. Na mafai ona fesoasoani atu i ai le Ofisa o le Loia Fesoasoani mo tagata lima vaivai, mo le tapenaina o se tusi ma tuuina atu i le Ofisa o le Loia Sili, ina ia taofia ai le toe faia o se isi taumafaiga e Tipoti faamalosi ai le ulugali’i i Samoa, ona o lea ua i ai le tagi ua faila fa’asaga ia Fiu.

 

Na maua le avanoa e fesiligia ai e Leoleo Suesue ni isi o sui o le Ofisa o Femalagaaiga e uiga i lenei mataupu, aemaise lava i le taumafaiga e aveese faamalosi atu ma Amerika Samoa le ulugali’i o lo o a’afia.

 

Na taua e le Pulesili lagolago o le Ofisa o Femalagaaiga ia Fagamalama Fualaau, faapea ai ma isi sui sinia e to’atolu o le Ofisa e fa’apea, soo se taimi lava e ta’u ai le upu “Chief” i totonu o le Ofisa o Femalagaaiga, lona uiga o loo faasino lea upu i le afioga a Peseta.

 

Na taua e Fualaau e fa’apea, e ui o le faatonuga a Peseta lea na mafua ai ona gaioi sui e to’alua o le Ofisa o Femalagaaiga e aveese faamalosi mai le ulugali’i na a’afia mai Leone, ma le faamoemoe ina ia Tipoti i laua i Samoa, peita’i o loo malamalama lelei lava i laua ia e to’alua i faiga faavae ma le Tulafono e tatau ona uia muamua, ona fa’atoa mafai lea ona fa’atino lea auaunaga a le Ofisa.

 

Na taua atili e Fualaau e faapea, ua la manatu lava e usita’i i le faatonuga a se tasi e maualuga atu ia te i laua, e ui o lea faatonu o lo o soli ai le tulafono.

 

Na lagolagoina fo’i e isi sui o le Ofisa o Femalagaaiga le saunoaga a le Fualaau, peita’i o le latou talitonuga, na mafua ona gaioi ali’i Ofisa e to’alua, ona sa la mulimulita’i i le faatonuga a le Pule.

 

E to’atele nisi na mafai ona fesiligia e Leoleo Suesue e uiga i lenei mataupu. O nisi o i latou nei e aofia ai le ulugali’i na a’afia, o le la sponsor, faapea ai ma le sui o le Ofisa o Femalagaaiga.

 

Na malie fo’i Fiu e talanoa ma Leoleo Suesue e uiga i lenei mataupu, peita’i ina ua oo i le taimi na faatulaga e faia ai lea feiloaiga, sa toe faailoa e Fiu le sui o lona mafaufau, e le mana’o e talanoa se’i vagana ua i ai lana loia.

 

Ina ua fesiligia Fiu e uiga i lenei mataupu, sa ia taua ai e fa’apea, na mafua ona ia taumafai e fa’afo’i le ulugali’i lea i Samoa, ina ia taofia ai le failaina o le tagi fa’asaga ia te ia. Sa ia taua atili fo’i lona le mana’o e i ai se mea e aafia ai lona igoa i lalo o le tulafono.

 

O le Tina na a’afia i lenei mataupu, na ulufale mai i Amerika Samoa i le 2008 na nofo ai i le aiga o Fiu, e fesoasoani i le fa’atinoina o nisi o galuega mo le aiga, peita’i, na tuua e ia le aiga o Fiu i le 2014 faatasi ai ma lona to’alua, ina ua alia’e le faafitauli e pei ona aafia ai o ia i gaioiga le talafeagai sa faia e Fiu ia te ia.

 

O le aso Faraile o le vaiaso fou lea ua fa’atulaga e faia ai le ulua’i iloiloga o lenei mataupu i le fa’amasino itumalo.