Ads by Google Ads by Google

Taofia i le Toese i Tafuna se alii ina ua maua fualaau faasaina i lana ta’avale


[ata: foa'i]
ausage@samoanews.com

Pago Pago - AMERIKA SAMOA

 

O le masina na te’a nei na taofia ai e Leoleo se ali’i o loo nofovaavaaia ona o le faaoolima, ina ua taofi e Leoleo lana ta’avale ae maua ai fualaau fa’asaina. Na taua e le susuga a Etimani Talaese i Leoleo, o fualaau fa’asaina na maua i lana ta’avale, na fa’atau mai i se alii mai le nofoaga e taua o Le Filifili i le va o Iliili ma le afioaga i Vaitogi.

 

Na taua e le malo i le latou tagi e fa’apea, a o tiute ni Leoleo se to’alua i luga o le alatele a le malo i Faleniu ma le faasolo atu ai i Pavaia’i i le afiafi o le aso 2 o Novema, 2021, na la molimauina ai se ta’avale pikiapu o lo o sau mai Mesepa e aga’i atu i le itu i Faleniu i se saoasaoa e le tusa ma le tulafono.

 

Na faatino e Leoleo le auala e masani ona fa’atino ma taofia ai loa le ta’avale pikiapu lanu uliuli i luma o se faleoloa i Pavaiai. E to’alua ali’i sa i totonu o le ta’avale, o le susuga a Etimani Talaese, o ia lea o le ave ta’avale, lea fo’i o lo o molia i lenei mataupu, ma le susuga a Vesi Mapu.

 

Na faailoa e Leoleo ia Talaese le mafua’aga o le taofia o lana ta’avale ona o le soona alu saoasaoa i luga o le alatele mai maila faatulafonoina, peita’i na finau Talaese fai mai, e le i soona alu saoasaoa lana ta’avale. 

 

Na umi se taimi o finau Leoleo ma Talaese, ona talosaga lea o Leoleo ia Talaese e avatu lona laisene ave ta’avale se’i vaai poo lelei. Na vaaia e Leoleo foliga te’i ma le popole o Talaese ao talosagaina lona laisene. E leai se laisene ave ta’avale sa ia Talaese i le taimi na taofia ai lana ta’avale. E o o lava fo’i i soo se isi lava ituaiga pepa e faamaonia ai o ia, e leai ma se mea na maua i le taimi lea.

 

Na saili e Leoleo le igoa o Talaese i faamaumauga a le Ofisa o Ta’avale Afi ma faamaonia ai, e i ai le laisene ave ta’avale a Talaese ae na mae’a lona aoga i le aso 10 o Aokuso 2019.

 

Talu ai ua le ausia e Talaese tulafono i luga o le alatele, na fa’ailoa ai loa e Leoleo le faaiuga ua faia, o le taofia lea o lana ta’avale i lalo o le vaaiga a Leoleo, atoa ai ma le auina atu o ia i le Ofisa o Leoleo i Tafuna mo isi suesuega atili. E ui na musu Talaese, peita’i na i’u lava ina malie lona loto ma latou malaga atu loa ma Leoleo. Na auina faatasi atu ai fo’i ma le ali’i na to’alua ma Talaese i totonu o lana ta’avale, le susuga a Mapu.

 

A o le i auina atu Talaese i le Ofisa o Leoleo i Tafuna, sa ia tago ma tu’u se ato faafafa lanu uliuli o lo o i ai mea faigaluega kamuta i le Leoleo ma lana faaupuga, e ave le ato mea faigaluega ia Mapu. Na fesili le Leoleo ia Talaese poo ai e ana le ato mea faigaluega kamuta, ae na tali Talaese, o Mapu. Na tete’e Mapu ma fai i le Leoleo, e le o ia e ana le ato mea faigaluega kamuta, o le ato a Talaese.

 

Na taunu’u le ta’avale i le Ofisa o Leoleo i Tafuna ona toe alu lea o le Leoleo ma toe ave le ato mea faigaluega ia Talaese ma fai i ai, o loo tete’e Mapu fai mai e le o sana ato. Na finau malosi Talaese ma fai i le Leoleo, e toe fo’i e ave le ato mea faigaluega ia Mapu, o ia e ana le ato, o lea faatoa uma mai le la galuega kamuta sa faia i Petesa. 

 

A o faia finauga a Leoleo ma Talaese poo ai e ana le ato, sa molimauina e Leoleo le mata o le sipi o le ato, atoa ai ma ni vaega o mea faigaluega kamuta o loo mafai ona iloa atu i ai fafo e pei o le ili laupapa e alu i le uila; o se samala ma isi lava mea faigaluega e fa’aaoga i galuega kamuta.

 

Na masalosalo Leoleo i le mafua’aga ua fetuleia’i solo ai e Talaese ma Mapu le ato mea faigaluega, o le mafua’aga lea na talosaga ai loa ia Talaese mo se avanoa e su’e ai le ato. Sa malie i ai le alii o Talaese.

 

I le isi tama’i sipi o loo i le pito i totonu o le ato, na maua i ai ni pepa iila laiti se 3 o lo o i ai vaega o le pauta paepae, faapea ai ma se pepa iila laititi se tasi o lo o i ai lau mamago lanu meamata. Na faia se suega i le pauta paepae ma faamaonia ai, o vaega ia o le pauta faasaina o le aisa. Na faia fo’i se suega i lau mamago lanumeamata ma faamaonia ai, o vaega ia o le laau faasaina o le mariuana.

 

Na saili e Leoleo le ta’avale ma maua ai ni isi o mea e fa’aaoga mo le tuleiina atu o fualaau faasaina e pei o tamai pepa iila ma straws e ta tipi tulimanu. 

 

Ina ua fesiligia e Leoleo ia Mapu sa ia faamaonia ai,  e le i atoa se 3 masina talu ona la masani ma Talaese, e mafua mai ina ua alu e fai le ta’avale a le Talaese sa leaga. E masani ona alu e fesoasoani i galuega a Talaese i lona fanua ma lana ma’imaga, ae i ai fo’i taimi na te iloa ai o lo o tulei e Talaese fualaau fa’asaina.

 

I le aso e pei ona taofia ai le la ta’avale, na taua ai e Mapu le la aga’i atu i le nofoaga o Le Filifili ma faatau mai ai e Talaese fualaau faasaina ma le faamoemoe e fa’aaoga mo ia lava. Na ta’utino Mapu na te le tagofia fualaau faasaina.

 

E ui na tete’e malosi Talaese i le ulua’i taimi na fesiligia ai o ia e Leoleo e faatatau i fualaau faasaina sa maua i totonu o le ato, peita’i na ia malie mulimuli ane ai e faailoa i Leoleo faamatalaga uma e uiga i fualaau faasaina.

 

Na taua e le ua molia, o ia e masani ona alu i le nofoaga o Le Filifili e faatau mai ai ana fualaau fa’asaina e ula ma fa’aaoga mo ia lava. I le aso e pei ona taua, na la o ai ma Mapu i Le Filifili e faatau mai ai ni fualaau faasaina mo ia ina ua mae’a le la galuega, o le faamamaina lea o lona fanua faapea ai ma le velega o le ma’umaga.

 

Na tatala i tua Mapu e aunoa ma ni moliaga na faia faasaga ia te ia, sei vagana ai Talaese na taofia e Leoleo ma molia i le tulafono.

O le masina na te’a nei na tula’i ai Talaese i luma o le Fa’amasinoga Faaitumalo.

 

Ua molia e le malo ia Talaese i le moliaga o le umia faasolitulafono o vaega o le pauta faasaina o le aisa; faapea ai ma le moliaga o le umia faasolitulafono o lau o le laau faasaina o le mariuana; o ni solitulafono mamafa e mafai ona faasala ai se tasi mai le 5 e oo atu i le10 tausaga, pe faasala foi i le salatupe e oo atu i le $20,000, poo le faasala foi i faasalaga uma ia e lua.

 

E $10,000 le vaega tupe lea ua fa’atulaga e tatala ai i tua Talaese. Afai ae mafai ona tatala o ia i tua, e le mafai ona ia toe taumafai e faafesoota’i molimau a le malo, e aofia ai ma le ali’i lea na la to’alua i totonu o lana ta’avale; e le mafai ona ia tuua le atunuu e aunoa ma se faatanaga a le Fa’amasinoga, e le mafai fo’i ona ia toe tagofia fualaau faasaina poo le ‘ava malosi, a ia avea o ia ma tagatanu’u e tausi i tulafono a le malo.

 

O le taimi o le ulua’i tula’i a Talaese, na faailoa ai e lana loia lona mana’o e fa’ataunu’u lana ulua’i iloiloga ma le malo.

 

MATAUPU MUAMUA

 

O le aso 2016 na ta’usala ai e le Faamasinoga Maualuga ia Talaese i le moliaga mamafa o le faaoolima i le tulaga lua, ma faanofovaavaaia ai o ia mo le 5 tausaga i lalo o tuutuuga e ao ona ia usitaia. O nisi o ia tuutuuga e aofia ai lona tuli o masina e 20 i le Toese i Tafuna, faasa ona ia toe soli se tulafono, faasa fo’i ona ia toe tagofia le ‘ava malosi poo fualaau fa’asaina.

 

O le moliaga e pei ona ta’usala ai Talaese na afua mai i se inugapia sa faia i le fale o se tasi o ana uo i Tafuna, ma tula’i mai ai loa se vevesi i le va o ia ma le alii na aafia. Na fa’aaoga e Talaese se u’amea sa i tua o le keli o lana pikiapu ma faaoo ai manu’a i le alii na aafia e ala i lona sasa o lona ulu ma manu’a tigaina ai.

 

A o ta’atia le ali’i na aafia i lalo ua manu’a, ae na toe savali atu Talaese ma kiki lona tau’au ma le papatua, toe sosoo atu ai ma isi ana tu’i e 2.