Ads by Google Ads by Google

Tala I Vaifanua


Palemia o Samoa, Tuilaepa

TAUA’AO I LE PALEMIA O SAMOA LE FOA’I $304,228 AMERIKA SAMOA

 

E $304,228 le aotelega o le foa’i a Amerika Samoa atoa lea na tuufa’atasia mai i le mamalu lautele o le atunu’u, o fa’alapotopotoga Taito’atasi, o Ekalesia, ma Kamupani Eseese fa’atasi ai ma le Malo atoa i ona Matagaluega ta’itasi ma ona tagata faigaluega ua tuuina atu i le Palemia o Samoa i le aso Faraile ua te’a.

 

Sa malaga mai i le teritori le Palemia, Tuilaepa Sailele Malielegaoi ma nisi o lana kamupineta aua le fa’amoemoe a Amerika Samoa.

 

O lea taumafaiga a Amerika Samoa i le su’ega seleni e fesoasoani ia Samoa ma mafatiaga i le misela pepesi lea ua atoa nei le 81 o i latou ua maliliu ai.

 

Ua le gata i le mea alofa tupe, ae sa i ai foi pusa oloa mo foa’i eseese e aofia ai mea’ai tu’u apa, lavalava o so’o se ituaiga, ma isi oloa eseese mo Samoa.

 

I le saunoaga a le afioga le Kovana Sili, Lolo Matalasi Moliga sa ia fa’ailoa ai, “O i ta’ua lava o le auuso, tusa lava pe eseese a tatou faigamalo, ae le avea ai le so’ototo o i ta’ua, e tasi lo tatou tupuaga, tasi le tama tasi le tina.”

 

Ua ia fa’ailoa fo’i, “E le mafai ona nofonofovale Amerika Samoa a’o lutia le usoga i lenei fa’ama’i fita, o lea fo’i ua taumafai atili Amerika Samoa ina ia le o’o mai le fita o lea fa’ama’i i ona laufanua, ae le tu’ua ai le fa’atino o le alofa lea fa’aleuso.”

 

Na talosaga fo’i e Lolo, ina ia alofagia e le ali’i Palemia o Samoa, le malo fa’ateritori o Amerika Samoa, pe a o’o ina saofa’i i ona tofiga fa’avaomalo, ina ia ofi atu ni fa’aiuga lelei mo Amerika Samoa i ni mataupu  e mana’omia ona pasia.

 

“I le tele o ni fa’aiuga e faia e i matou e aoga mo Amerika Samoa ma ona tagata lautele, o lo’o i ai lava ma le manatu taua e aoga fo’i mo Samoa le usoga.”

 

Na talia ma le fa’afetai e Tuilaepa le meaalofa, i le agaga moni o le alofa fa’aleuso. Sa ia fa’atepa fo’i le atunu’u ma e na poto i lea fa’amoemoe i le taua o le a’e malo mai se faiva fita na feagai ai.  “Fa’afetai le tau, ua a’e malo faiva fa’afetai mo le tautua! O upu ia e fa’afetaia’ia alo o Samoa sa auai i se taumafaiga, ae ua a’e malo. E moni lava, i le tau fa’asiusiuga o se taumafaiga, ua toe tepa i le fita sa tauasa mai ai, ua iloga le faigata, ae ua te’a atu le sou ua mapuea i le malu o tai taeao folauga, ua lafo taula, ua maua’a le filemu.”

 

O le fe’au fo’i na fa’aautu i ai se saunoaga matagofie na fofoga i ai le Failauga Pr Uili Solofa o le SDA, lea ua ta’imua ai le fa’apotopotoga i lea taeao, ma ua le masalosalo ai loto uma, le afuaga lea na a’e ai le tofa i taita’i o Amerika Samoa, e faliu e tapena lenei meaalofa aoga tele mo Samoa ma ona tagata ua lutia aiga i le pepesi o le misela.

 

TALOSAGA FBI SUESUEA LE TAU FA’ATAMATA’U - “POMU I LE VA’ALELE”

 

Ua talosagaina e le Homeland Security a Amerika Samoa, le FBI a le malo tele e latou fesoasoani i le sailiga o le fa’apogai o le vala’au na tali e le 911 e faailoa mai ai le Pomu i totonu o le Vaalele o malaga mai Hawaii i le afiafi o le aso Tofi na te’a nei.

 

O le vala’au na faia mai i le numera telefoni i Amerika Samoa. Ua tu’uina atu nei lea suesuega ina ia faatautaia e le Ofisa o le FBI. Ua fa’ailoa e le fa’atonusili o le Homeland Security a Amerika Samoa, Samana Veavea, ua matauina e foliga mai o lea vala’au, e na’o se tau fa’asese, aua o lea ua leai se pomu na maua, ua tulaueleele saogalemu le va’alele, ma ua o ese mai ma le saogalemu le pasese sa malaga mai ai.

 

“E ogaoga fo’i fa’asalaga lea ua ala ai fo’i ona fa’amatu’u atu loa i le Feterale latou te fa’atautaia le suesuega lea, ma fa’ataunu’u le fa’asalaga ua agatonu mo lea ituaiga o soligatulafono, ina ia silafia ai e o tatou tagata, e le o se mea ula lea a fia fai lava ma oso ane vala’au mai.”

 

E tusa o lea vala’au, na talia lea e le 911 a le Matagaluega o le Saogalemu Lautele a le tatou malo i le itula e 4:06 i le afiafi. O le vala’au ua fa’ailoa mai ai ua i ai le pomu i luga o le malaga 465 a le Hawaiian Air mai Honolulu mo Amerika Samoa i le afiafi o le aso Tofi ua te’a. Peita’i fa’ato’a fa’ailoa ane lea vala’au i le EOC , ae ua atoa le lua itula talu ona vala’au ane le tagata i le 911.

 

Ua mautinoa o le sui na faia lea vala’au, o le tama ma sa tapunia le malae va’alele i Tafuna ae fa’atalia le tu laueleele o le Hawaiian Air ma siaki vave loa e sui o le malo.

 

O lea malaga a le va’alele Hawaiian Air e to’a 247 le aofai o le pasese na malaga mai ai. Fa’aalia e se tasi o tina sa i luga o lea va’alele, “Na fa’ailoa mai ia i latou i le gagana Samoa, o lo ua i ai lea lapata’iga, ua ta’u mai ai o i ai se pomu i luga o le matou va’alele. E le’i i ai lava se gae’e o le pasese, ua na’o le fa’alogo lava i le fa’asalalauga. Fa’ailoa mai fo’i o le a ese le itu o le malae va’alele e sese’e ai, ona fa’atali lea mo sina taimi. Ua fa’apena lava, e le’i gae’e lava le pasese. Toe soso’o lea ma le fa’asalalauga, ua mafai ona gasolo mai le pasese i lalo mai le va’alele, ma ua le gae’e lava le pasese. E iloga mai, e tele na’ua le talitonuga o le pasese, e saogalemu lava mea uma.”

 

MAUA AVE TA’AVALE POLOKA A LEOLEO

 

Ua matauina mai le poloka a leoleo na fa’atautaia i le vaitau o le Kerisimasi se’ia o’o mai i le aso Tofi o le vaiaso na te’a, e na’o le tolu lava  i latou na maua o fa’afoea ta’avale ma le fa’asua’ava pe ona. Ua mae’a fo’i ona taua’aoina i ai lana pepa fa’ailo ua ia solia le tulafono ma e tula’i fo’i i le fa’amasinoga e tali i ona moliga.

 

Ua fa’ailoa la e le ali’i Komesina o Leoleo, Le’i Sonny Thompson, “O se fa’ailo sili lea ona lelei ua mafai ai ona fa’amautu le mau, e aoga tele le taulogologo ma le galuega tima’i lea e fa’atino e leoleo e ala i le Poloka lenei i vaitau pisi ma le tele o fiafiaga e fa’atautaia i totonu o le atunu’u.”

 

Mai le tulaga o feoa’iga i lenei tausaga e fa’atusa atu i le tausaga ua te’a, ua fa’ailoa ai e le ali’i Komesina, “O lo’o matauina ua tele na’ua feoa’iga i le alatele i lenei tausaga, masalo ona ua tele fo’i aiga ua maua ta’avale. Ae o le fa’amoemoe maualuga, ia feoa’i saogalemu i latou uma.”

 

“Fa’afetaia lava e le matou fo’i Matagaluega o le Saogalemu Lautele le mamalu o le atunu’u ona o le utagia fo’i o fautuaga tu’uina atu mo le saogalemu lava ia mautinoa i feoa’iga i luga o alatele.”

 

MAI SAMOA - 81 TAGATA MALILIU I LE MISELA

 

E o’o mai i le fa’aiuga o le vaiaso ua te’a, ua 81 i latou i Samoa ua maliliu ona o le fa’ama’i pepesi o le Misela i lea atunu’u.

 

O se isi lea fo’i fa’amaumauga lelei, ua iloga ai, ua fa’atelegese le fasi a le Misela i Samoa, ona ua tele fo’i galuega puipuia o le mamalu lautele ua mae’a fa’atinoina i lea malo.

 

Ua iloga fo’i, ua tele se suiga ua matauina i le tele o ni gasegase tau misela ua fa’ato’a fa’ato’ai atu i falema’i uma i totonu o le atunu’u mo ni togafitiga.

 

Ua fa’aauau pea lava galuega mo tuiga o le mamalu lautele o Samoa ma ua aofia nei le 95% o i latou na mana’omia ona faia tuiga nei o le faitau aofai o Samoa.