Ads by Google Ads by Google

Faatonu le alii na faia uiga mataga i se tamaitai e tuua le atunuu

ausage@samoanews.com

Ua faatonu e le Faamasinoga Maualuga le alii e 39 tausaga le matua mai Samoa lea ua ta’usala i lona faia o uiga mataga faasotoma i se tamaitai e 16 tausaga le matua, na te tuua Amerika Samoa ae toe fo’i atu i lona atunuu na malaga mai ai, pe mae’a ona tuli lona faasalaga faa falepuipui i le Toese i Tafuna.

 

O le vaiaso na te’a nei na tulai ai le susuga a Fiailoa Amani i luma o le Fa’amasinoga Maualuga mo le tuuina atu o lana faasalaga.

 

O le alii Loia Fautua lagolago mo tagata lautele ia Rob McNeill na tula’i mo Amani, lea na taofia pea lava i le Toese talu mai le taimi na pu’e faapagota ai o ia, ina ua le mafai ona ia totogi le tupe e $25,000 sa faatulaga e tatala ai o ia i tua, ae o le alii Loia Sili lagolago ia Doug Lowe na tula’i mo le itu a le malo.

 

Na ulua’i molia Amani i moliaga e aofia ai moliaga e 2 o le faia o amioga mataga faasotoma; 2 moliaga o le tagofia o itutinosa o se tamaitai e talavou i lalo o le tulafono; aapea ai ma moliaga e 2 o le faaoolima i le tulaga tolu, atoa ai ma le faia o gaioiga e ono lamatia ai le ola saogalemu o fanau laiti.

 

Ae i lalo o le maliliega na sainia e Amani ma le malo, lea fo’i na talia e le Faamasinoga i le masina o Tesema 2019, na malie ai Amani e tali ioe i le moliaga mamafa o le faia o amioga faasotoma, lea e mafai ona faasala ai o ia i le Toese mo le umi e oo atu i le 7 tausaga, pe faasala foi i le salatupe e oo atu i le $5,000, poo le faasala foi i faasalaga uma ia e lua.

 

I le tali ioe ai o Amani sa ia ta’utino ai e fa’apea, i le va o le masina o Iulai e agai atu ia Setema 2018, na ia faia ai uiga mataga i se tamaitai e talavou i lalo o le tulafono, e ala i lona tagofia o ona itutinosa.

 

A o le i tuuina atu le faaiuga a le Fa’amasinoga, na maua le avanoa e faaleo ai le faamatalaga a Amani e tusa ai o lana solitulafono. E le gata sa ia faatoese i le malo o Amerika Samoa ma ona tagata, ae na ia faatoese fo’i i lona aiga, faapea ai lona to’alua ma lana fanau e to’afa, ona o le solitulafono sa ia faia ua tauvalea ai i latou uma.

 

Na fesili le Faamasinoga ia Amani poo fea lona aiga, nu’u ma lana Ekalesia lea e talosaga mai e toe fia fo’i i ai e tautua. Na tali le ua molia, “O lo’u aiga i Samoa.”

 

Na talosaga McNeill mo se faasalaga faanofovaavaaia, e aofia ai le tuutuuga e tuua ai e le ua molia le atunu’u ae toe foi atu i lona aiga i Samoa, lea ua faatali mai ai lona to’alua ma lana fanau. Na taua e McNeill e fa’apea, o le tagofia e le ua molia o le ‘ava malosi, o se tasi lea o mafua’aga na ala ai ona sese lona olaga ma i’u ai i lenei solitulafono.

 

E ui e le o se alofaga le tagofia o le ‘ava malosi, peita’i na taua e McNeill e fa’apea, e tusa ai ma le ripoti a le to’alua a Amani sa tuuina atu ia te ia ina ua la talanoa e uiga i lenei mataupu, na amata ona vaaia suiga i le olaga o lenei alii ina ua ia faauo atu i ana uo e fiafia i le ‘ava malosi ma fualaau fa’asaina, seia oo lava ina tulai mai ai le solitulafono e pei ona aafia ai o ia.

 

Na talosaga atili McNeill i le Fa’amasinoga ina ia faaaoga aso e 428 lea ua mae’a ona tuli e Amani i le Toese i Tafuna, tusa lea o le 17 masina e fai ma ana faasalaga i lenei mataupu, ae faatonu loa o ia e toe fo’i i Samoa.

 

Na lagolago e Lowe le talosaga a McNeill mo se faasalaga faanofovaavaaia, pau le itu na finau ai le loia a le malo, o le tuli lea e Amani o se faasalaga faa falepuipui talafeagai e pei o le 28 masina, ona o le matuia o le gaioiga sa ia faia.

 

Na taua e Lowe le matuia tele o le solitulafono sa faia e le ua molia, e le gata ua lamatia ai le olaga talavou o le tamaitai na aafia, ae ua atagia mai ai lona le faaaloalo i tulafono a Amerika Samoa.

 

Na toe faatepa e le Faamasinoga itu uma e lua atoa ai ma le ua molia i le tulaga matuia o le solitulafono sa faatino e le ua molia. O le ulufale faamalosi o Amani i totonu o le fale o le aiga ma ia vaaia ai le tamaitai na aafia o lo o moe i luga o le moega i totonu o lona potu, ae o loo matala le faitoto’a o lona potu.

 

O le uso o le tamaitai na aafia ma lona aunty o loo momoe i le isi potu, ae o loo tapuni le faitoto’a o le potu lea.

 

Na savali atu Amani i totonu o le potu o loo moe ai le tamaitai na aafia ma tapuni le faitoto’a, ma ia faatino ai loa le solitulafono e ala i lona tagofia o itutinosa o le tamaitai na aafia. Na ee le tamaitai na aafia ina ua ala i luga ma ia vaaia Amani o loo tu i tafatafa o lona moega, ma mafua ai loa ona iloa e lona uso ma le aunty le faalavelave.

 

Na taua e le tamaitai na aafia i Leoleo, o le faatolu ai lea ona ulufale faamalosi Amani i totonu o lona potu ma faatino uiga mataga ia te ia. O le isi faalavelave na tula’i mai pe tusa o le 2 masina talu ai, (ao lei tula’i mai le faalavelave lea na mafua ai loa ona tofu atu lenei mataupu i le Ofisa o Leoleo), ina ua faateia o ia ina ua tago atu se tagata i ona itutinosa ao moe i lona moega.

 

Na pupula ona mata ma ia iloa ai Amani o loo saofa’i i tafatafa o lona moega e leai ni ona lavalava, ae o loo autago solo ona lima i vaega o lona tino e aofia ai lona fatafata ma ona ogavae.

 

E 7 tausaga na manatu le Faamasinoga e faasala ai Amani i le Toese, peita’i ua faamalumalu lona tuliina o lea faasalaga, ae ua nofovaavaaia o ia mo le 7 tausaga i lalo o tuutuuga e ao ona ia usita’i i ai.

 

O ni isi o ia tuutuuga e aofia ai lona tulia o masina e 28 i le Toese, a mae’a ona ia tulia lea faasalaga, ona ia tuua lea o le teritori ae toe foi atu i Samoa ma aumau ai mo le umi o lana faanofovaavaaia e 7 tausaga. Na faamamafa e le Faamasinoga ia Amani, le le mafai lea ona ia toe ulufale mai i Amerika Samoa i totonu o le 7 tausaga o lana nofovaavaaia.

 

I lalo o le Tulafono, ua poloaina Amani ina ia lesitala lona igoa i le lisi o i latou ua ta’usala i le faia o uiga mataga i fanau laiti, ma ia faia se suega i lona tino mo le siama o le HIV. Ua tuuina atu le poloaiga a le Faamasinoga e tuu atu ai le kopi o lana faaiuga i le Pulesili o le Ofisa o Femalagaaiga, ina ia aofia le igoa o Amani i le lisi o tagata e le mafai ona toe ulufale mai i Amerika Samoa.