Ads by Google Ads by Google

Faasea le to’atele i siitaga o totogi o Faatonusili ma Sui Faatonu


[ata: foa'i]
ausage@samoanew.com

Pago Pago - AMERIKA SAMOA

 

E le o talia gofie e le to’atele o tagata faigaluega a le malo atoa ai ma tagata faigaluega e o mai i aiga e vaivai lo latou tamaoaiga, ripoti ua salalau solo i le atunu’u, e faatatau i siitaga o totogi o Faatonusili ma Sui Faatonu, ae le o i ai i totonu o le Paketi o le Tausaga Tupe 2022 na pasia e le Fono Faitulafono ma sainia e le Kovana.

 

O le 2 vaiaso talu ai ina ua fesiligia e le Fono Faitulafono le Tala Faatatau o le Tupe a le malo mo le tausaga tupe fou 2023, na manu a’e ai faamaumauga e faatatau i siitaga o totogi o Faatonusili ma Sui Faatonusili na pasia e le afioga i le ali’i Kovana, Lemanu Peleti Sialega Palepoi Mauga.

 

Na faamaonia e le Faatonusili o le Matagaluega o Tagata Faigaluega a le malo ia Lynn Pulou Alaimalo i luma o le Komiti Tuufaatasi o le Paketi a le Fono Faitulafono, o siitaga o totogi o Faatonusili ma Sui Faatonusili, na faataga e le alii Kovana.

 

Na maua le avanoa o le Samoa News e fesiligia ai nisi o le atunu’u e tusa ai o ni o latou finagalo e faatatau i lenei mataupu.

 

Na taua e se Tama ua malolo litaea mai i le Ofisa o Aoga mo le 34 tausaga o lana tautua e faapea, sa ia palota i Taitai o le malo o loo tula’i mai i le taimi nei, atoa ai ma le latou Faipule ma le talitonuga, o le a latou taitai le atunuu i le faamaoni ma mulimuli i le tulafono.

 

“Ua tele tala ua salalau i le ea ma nusipepa i lenei vaitau e faatatau i le soli e le faigamalo o le tulafono. Ua latou sii totogi o Faatonusili ma Sui Faatonusili ae lei pasia e le Fono Faitulafono i le tulafono o le paketi,” o le saunoaga lea a lenei Tama.

 

Sa ia taua e faapea, e tele isi atina’e e tatau ona ave i ai le faamuamua a le malo, e pei o le sii o totogi o tagata faigaluega o loo maualalo o latou totogi amata, faaopoopo totogi o tagata faigaluega o loo pagatia i le faatinoina o galuega, ma sii ai totogi o Foma’i ma Tausi Soifua i le Falema’i.

 

“Ua tele tausaga o feagai le Falema’i i Faga’alu ma le faafitauli o le le lava o Tausi Soifua. Tele fo’i tausaga o tau saili ni Foma’i latou te tausia le soifua maloloina o le atunu’u, peita’i e le fia o mai ni foma’i i Amerika Samoa, ona e laiti totogi o loo ofo atu mo i latou.”

 

Na taua e le molimau e faapea, e le fesiligia galuega lelei o loo faia mo le atunu’u, tele fo’i isi atina’e tetele ua manuia ai le atunu’u, ae o le agaga o lona tagata totogi lafoga, e tatau i le malo ona ave le faamuamua i manaoga pito sili ona taua mo le atunu’u.

 

“E le o mana’omia le fausia o ni faleoo ma ni paka e tafafao ai tagata i le taimi nei, o loo mana’omia ni Foma’i ma ni Tausi Soifua i le LBJ. O loo manaomia e tagata le faamalosia o tulafono e faatonutonu ai le siitia o le tau o oloa ua taugata tele le soifuaga.”

 

Na taua e se tasi o tagata faigaluega a le malo ua silia ma le 15 tausaga le umi o lana tautua i le malo, e tatau ona su’e tusi a le Fono Faitulafono ina ia manino lelei le atunu’u i le auala o loo faaaoga ai le paketi a le Fono.

 

Mo le silafia, o le paketi a le Fono Faitulafono, e 100% e faatupe uma mai i tupe lotoifale, poo tupe a tagata totogi lafoga. 

 

“Soo se tagata totogi lafoga i Amerika Samoa e aofia ai ma a’u nei, e i ai lo’u aia ou te malamalama ai i le auala o loo faaaoga ai e le malo e aofia ai ma le Fono Faitulafono tupe lotoifale, ona o tupe e patino i tagata uma.”

 

Na taua e lea tagata faigaluega lona faanoanoa ina ua pasia e le Fono Faitulafono lana paketi e aunoa ma le valaauina o se molimau. 

 

Sa ia fesiligia le mafua’aga na ala ai ona valaau e le Fono Faitulafono ia Faatonusili ma Faauluuluga o Matagaluega ma Ofisa Tumaoti a le malo e oo atu e molimau ia latou paketi mo le tausaga tupe fou, ae oo i le taimi na fesiligia ai le paketi a le Fono Faitulafono, e leai se molimau na valaauina.

 

I lona talitonuga, e le o faamaoni fo’i le Fono Faitulafono i le faatinoina o le latou galuega. E fiafia e suesue tulaga faaletonu a le faigamalo ma le faaaogaina o tupe, ae a oo loa i le auala o loo latou faaaogaina ai tupe, ona mumusu lea e faia le mea amiotonu. 

 

O se tasi o faiga e le amiotonu o loo faaauau pea ona faatino e Taitai o le Fono Faitulafono, e le gata i le soona faa faigaluega o tagata ae o loo maua uma foi totogi o tagata faigaluega tusa lava pe laiti itula e te faigaluega ai.

 

Mo se faataitaiga, i taimi e le o a’e ai le Fono, e na o le taeao lava e tumu tumu ai tagata faigaluega a le Senate ma le Maota o Sui mo le faatinoina o nai galuega. E ta ane le itula e 10:00 i le taeao, ua taape uma le to’atele o tagata faigaluega i o latou aiga, ae a oo i le aso e tufa ai siaki, e maua uma le ta’i 80 itula.

 

“O tupe na nei o loo ave e tagata faigaluega a le Fono Faitulafono i o latou aiga ma tausi ai o latou aiga ma fanau, ae o tupe o loo maua atu i auala eleelea, e le o ni tupe na maua i lo latou afu, o le afu o tagata totogi lafoga o loo galulue faamaoni i le tausiga o latou aiga,” o le saunoaga lea a le molimau.

 

O le susuga a Taulaga Titimae’a, 67 tausaga le matua o Mapusaga Fou, o se Tama na malolo litaea mai i le malo o Amerika Samoa mai le tele o tausaga na galue ai i le Ofisa o Aoga. 

 

Na taua e lenei Tama e faapea, o se tulaga faanoanoa lona faalogologo atu i le auala o loo faafoe ai e Taitai o le atunuu le malo, e le gata i le faigamalo ae o le Fono Faitulafono.

 

Sa ia fa’aalia manino e faapea, o se tasi o itu ua ia maitauina, e le o i ai se alofa moni i Ta’ita’i i le faatinoina o a latou tiute.

 

“E mafua la’u tala, e mafua ona leai se popole o Taitai o le malo e aumai ni foma’i lelei ma ni Tausi Soifua se to’atele e galulue i le falema’i, aua foi e leai se isi o i latou e alu i le falema’i pe a gasegase. O le taimi lava e gasegase ai le Faatonusili, Senatoa, Faipule, poo isi fo’i o tagata mau tofi o le malo, e oso i le va’alele ona alu leai Hawaii poo Amerika e fai ai lana talavai ma vaai ai le foma’i,” o le saunoaga lea a le susuga a Titimae’a.

 

Sa ia taua atili le tele o isi faaiuga le sa’o o loo maitauina i le malo i le taimi nei o loo mafua ai ona gugulu ma le malamalama le atunu’u, e pei o tupe o faamanuiaga mo fanau mai le malo tele lea na maua i le tausaga na te’a nei,2021, a e oo mai i le tausaga lenei ua faanunumi e le malo le totogiina atu i tagata o le paleni o loo totoe.

 

“E oo lava fo’i i le tele o auala o loo faaaoga ai tupe lotoifale a le malo, e le o manino lelei. Tele naua tupe o loo alu i lalo o le Special Program a le Kovana i totonu o le Paketi o le tausaga tupe lenei 2022 ma le tausaga tupe fou 2023, ae le o manino poo faapefea ona fa’aaoga ma faaalu nei mau tupe e tele, a o lenei lava e pagatia tagata lima vaivai o le atunu’u”.

 

Na taua e Titimae’a e faapea, ua manaomia e le atunuu ni Taitai e alolofa, faamaoni ma naunau e fesoasoani i soo se tagata. 

 

“Soo se faigamalo lava o le lalolagi, e ave la latou faamuamua i atina’e e manuia ai tagata ma ola ai aiga, e le avea la latou faamuamua i le fauina o ni faleoo, fausiaina o ni paka e tafafao ai tagata, pe soona fa’aalu fo’i i isi mau mea e leai se aoga”.

 

O siitaga i totogi mo Faatonusili ma Sui Faatonusili e pei ona fa’aalia ai atugaluga o nisi o le atunu’u, e afua mai i le $80,000 e oo atu i le $82,000. Ae mo Sui Faatonusili, o a latou siitaga e amata mai i le $70,000 e oo atu i le $75,000. 

 

Na taua e le afioga i le alii Senatoa ia Magalei Logovii e faapea, o siitaga e pei ona fesiligia, e solitulafono lona faatinoina, e le tusa fo’i ma ala o le tulafono. 

 

I lona talitonuga, e na o totogi lava na pasia i le tulafono o le Paketi e faataga ona totogi atu i soo se tagata faigaluega a le malo. O nisi lava totogi e le o faatulaga mai e le tulafono, e solitulafono.