Ads by Google Ads by Google

Toe fa’afo’i i Samoa se ali’i ua ta’usala i le umia o fualaau fa’asaina


[ata: foa'i]
ausage@samoanews.com

E ui i le talosaga a le susuga ia Faasasao Mauga mo se avanoa e tatala ai o ia i tua e saili sana galuega e tausi ai lona to’alua ma lana fanau e to’alima, peita’i o le fa’aiuga a le Fa’amasinoga Maualuga ua poloaina ai o ia e tuua Amerika Samoa ae toe fo’i atu i Samoa ma aumai ai mo le umi e 5 tausaga, ina ua ta’usala o ia i le umia fa’asolitulafono o fualaau fa’asaina.

 

O le vaiaso na te’a nei na tula’i ai Mauga i luma o le Fa’amasinoga mo le tuuina atu o lana fa’asalaga. O le ali’i Loia Sili lagolago ia Doug Lowe na tula’i mo le itu a le malo, ae o le ali’i Loia Fautua lagolago ia Rob McNeil na tula’i mo Mauga, lea sa taofia pea o ia i le falepuipui i Tafuna talu mai le taimi na loka ai e Leoleo i le tausaga na te’a nei, ina ua le mafai ona totogi le tupe e $5,000 na fa’atulaga e tatala ai o ia i tua.

 

Na ulua’i tu’uaia Mauga i le moliaga mamafa o le umia fa’asolitulafono o vaega o le pauta fa’asaina o le aisa. Ae i lalo o se maliliega na sainia a le malo ma Mauga, na tali ioe ai o ia i le moliaga muamua lea ua toe teuteu e le malo, le moliaga o le umia fa’asolitulafono o le pauta o le aisa, lea e mafai ona fa’asala ai o ia i le toese mo le umi e le siliai le 5 tausaga, fa’asala i le salatupe e le silia i le $5,000, poo le fa’asala fo’i i fa’asalaga uma ia e lua.

 

I le tali ioe ai o Mauga sa ia ta’utino ai e fa’apea, i le aso 30 o Tesema 2018, sa ia umia ai fualaau fa’asaina i totonu o lana ta’avale, a o paka lana ta’avale i luma o se Faleoloa.

 

Ina ua maua lona avanoa mai le Fa’amasinoga, na fa’atoese ai loa le ua molia e tusa ai o lana solitulafono, ma ia talosagaina ai se isi avanoa mo ia se’i toe fo’i atu ai i tua e tausi lona aiga, aemaise ai lona to’alua ma lana fanau e to’alima. Sa ia taua lona salamo moni e tusa ai o lana solitulafono sa faia.

 

Na talosagaina McNeill i le fa’amasinoga e fa’asala le ua molia i se faasalaga faanofovaavaaia, e aunoa ma le toe tuuina atu o se isi fa’asalaga faa falepuipui, ae fa’aaoga loa masina e 6 lea ua mae’a ona tuli e le ua molia i le falepuipui e fai ma ana fa’asalaga i lenei mataupu.

 

Na talosaga fo’i McNeill i le fa’amasinoga mo se avanoa e tatala ai Mauga i tua e alu e saili sana galuega e tausi ai lona aiga ma lana fanau. A o le i taofia faapagota Mauga, sa galue o ia o se ave ta’avale la’u pasese e pei ona taua e lana loia.

 

Na fesili le afioga i le ali’i Fa’amasino Sili ia Michael Kruse ia McNeill, poo le a tonu le uiga o le talosaga a Mauga mo se avanoa e tatala ai o ia i tua e alu e faigaluega e tausi ai lona to’alua ma lana fanau. Na tali McNeill, e leai se isi e faalagolago i ai le to’alua ma le fanau a Mauga i le taimi nei, ua na o ia lava.

 

Na lagolagoina e Lowe le talosaga a Mauga.  Sa ia talosaga fo’i i le fa’amasinoga ina ia talia le fautuaga a le Ofisa Faanofovaavaaia, o le faasala lea o Mauga i se fa’asalaga mama.

 

Ao le i tu’uina mai le fa’aiuga a le Faamasinoga i le mae’a ai lea o se malologa puupuu, na maua le avanoa o le afioga i le Fa’amasino Sili e talanoa ai i mau fa’amaonia o lenei mataupu.

 

Saunoa Kruse e fa’apea, o le mataupu fa’asaga ia Mauga na alia’e mai ina ua aga’i atu Leoleo e fa’atino le poloaiga a le Fa’amasinoga e saili ai le ta’avale a Mauga, lea sa masalomia le fa’aaoga e tulei ma fa’atau atu ai fualaau fa’asaina i ni isi o tagata.

 

O ni fa’amatalaga maumaututu na maua e Leoleo mai ni isi o le atunu’u lautele, sa avea lea ma faamatalaga na autu i ai le gaioiga a le Vaega o Leoleo Suesue o loo gafa ma le suesueina o mataupu e fa’atatau i Fualaau Fa’asaina.

 

O ia fa’amatalaga na tuuina atu i Leoleo, sa taua ai le aofia lea o Mauga i se pisinisi e fa’atau atu ai fualaau fa’asaina i le to’atele o tagatanu’u, ae fa’aaoga ai le ta’avale la’upasese a le ua molia.

 

A o aga’i atu Leoleo i le aso e pei ona taua, sa latou molimauina ai le ta’avale a Mauga o loo paka i luma o se Faleoloa i Tafuna. Ao taumafai Leoleo e sema so latou taimi talafeagai e fa’atino ai le gaioiga, na fa’afuase’i ona latou vaaia se alii ua paka lana ta’avale i tafatafa o le ta’avale a Mauga.

 

Sa savali atu lea ali’i ma tu’u atu se mea i le lima o Mauga, ma fa’apea fo’i ona latou vaaia le tuuina tau e Mauga o le mea sa uu i lona lima i le lima o le tagata lea.

 

O le taimi lava lea na aga’i atu ai loa Leoleo ma fa’atino loa le poloaiga e pu’e fa’apagota ai Mauga, atoa ai ma le sailia o totonu o lana ta’avale. Na sailia e Leoleo totonu o le ta’avale a Mauga ma maua i ai fualaau fa’asaina.

 

I le aso na talia ai e le fa’amasinoga le maliliega a Mauga ma le malo i le masina o Me o le tausaga nei, na talia ai e le fa’amasinoga le talosaga a McNeill, ina ia tatala le ua molia i tua e fa’atali ai le aso e lau ai lana fa’asalaga.

 

Na faatonuina e Kruse ia Mauga ina ia fai muamua lana suega ina ia iloa ai na te le o tagofia fualaau fa’asaina.

 

O le iuga o le suega, sa faamaonia le fa’aaoga e Mauga o fualaau fa’asaina, ma toe taofia ai loa o ia i le toese e fa’atali ai le lauina o lana fa’asalaga i le vaiaso na te’a nei.

 

O tuutuuga o le nofovaavaaia a Mauga e 5 tausaga ua tuuina atu e le Fa’amasinoga, o lona tuliina lea o masina e 20 i le toese i Tafuna, aua ne’i ona toe tagofia le ‘ava malosi poo fualaau fa’asaina,ma ia avea o ia o se tagata e tausisi i tulafono a le malo.

 

Ua poloaina e le fa’amasinoga le fa’aaoga o le umi lea ua mae’a ona tuli e Mauga e fai ma ana fa’asalaga, ae o le paleni o loo totoe ai o le a fa’amalumalu lona tuliina, ae ua poloaina loa Mauga ina ia tuua le atunu’u ae toe fo’i atu i Samoa mo le umi o lana nofovaavaaia.

 

Ua fautuaina le loia a le malo ina ia tuuina atu se kopi o le faaiuga a le fa’amasinoga i le Ofisa o Femalagaaiga, ina ia mautinoa e i ai le igoa o Mauga i le lisi o tagata e le mafai ona toe ulufale mai i le atunu’u.