Ads by Google Ads by Google

Tofu Faamasinoga mataupu va malo ma fanua o aiga

Ua i luma nei o le Vaega o Fanua ma Suafa o le Faamasinoga Maualuga se talosaga na faila e sui o le aiga o Muagututi’a mai i Nu’uli, e faasaga i le malo, mo se poloaiga le tumau, e taofi ai se galuega o se auala.

E le o se taimi muamua lea ua tulai mai ai ni mataupu faapenei i le va o le malo ma aiga o le atunuu, ona o fanua ma eleele e a’afia i galuega o le fausia o auala a le malo.

I se taimi e le’i mamao atu na faaaoga ai e kovana Togiola Tulafono lana polokalama i faaiuga o vaiaso, e tuuina atu ai sana fautuaga i aiga uma o le atunuu o lo o aafia vaega o latou fanua, i galuega o auala a le malo, ina ia faia ni maliliega ma le malo ma faataga mai o latou fanua e faaaoga i atina’e a le malo.

Sa fautuaina foi e le alii kovana aiga ina ia tuu le faalavelave i galuega a le malo, ae faamatuu mai vaega iti o latou eleele e faaaoga i ai atinae ua agai atu le malo e faataunuu, ina nei maimau tupe sa aumai i le feterale le toe faafoi, pe afai e le faataunuuina galuega na mafua ai ona aumaia tupe nei.

O le mataupu i le va o le aiga o Muagututi’a ma le malo, e pei ona taua i faamaumauga a le faamasinoga, na afua mai ina ua sainia se maliliega i le aso 8 Novema 2010 i le va o le malo ma Muagututi’a Savaii, Fanene V. So’oto ma Pu’u Iakopo.

O le talosaga a le aiga o Muagututi’a, na faaulu e Sapela Soi ma Fuamatala Savaii, ona o se vaega o le latou fanua e taua o VAIALA i Nuuuli, o lo o a’afia i fuafuaga a le malo mo le eliina o auala.

E le o nofoia le suafa Muagututi’a i le taimi nei, talu ona tuumalo ai le afioga ia Muagututi’a, peitai na taua e Sapela ma Fuamatala i le la talosaga e faapea, e ui na aofia Muagututi’a Savaii i le sainiga o le feagaiga, peitai o le taimi lea, sa le atoatoa ai le malosi o lona mafaufau, ua amata foi ona galogalo mea i le mafaufau oa le toeaina.

Na taua e Fuamatala e faapea, o le tausaga e 2005 na amata vaaia ai faailoga i le tulaga faaletonu o le soifua maloloina o lona tua’a, na aofia ai le galogalo o mea i lona mafaufau, le malamalama ma le telegese o lona mafaufau i le manatuaina o ni mea sa fai.

O lo o taua foi i le talosaga e faapea, i le taimi na sainia ai le maliliega, na u’u e le toalua o Muagututiu’a le lima o le toeaina ina ia mafai ai ona ia sainia le pepa sa tuuina atu ia te ia, ma o pepa foi sa tuuina atu ia te ia, sa le’i malamalama i ai le toeaina po o a ia pepa.

O lo o finau nei tina e faapea, e tusa e 300 i le 500 futu le tele o le vaega o le latou fanua o le a a’afia i le galuega a le malo lea ua fuafua e faia, o le mafuaaga lea ua latou manaomia ai se poloaiga a le faamasinoga, ina ia taofi le galuega ma faasao mai lenei vaega tele o le latou fanau.

Ae i le faafinauga a le malo na taua e faapea, e le o i ai ni faamaumauga mai le falemai e lagolagoina ai le talosaga a le itu tete’e, e faatatau i gasegase sa aafia ai Muagututi’a i le taimi na saini ai le feagaiga.

Fai mai le malo, e toalua isi tagata sa faamaonia le saini a Muagututi’a, faapea ai ma se tagata ua faamaonia i lalo o le tulafono na te faamaonia feagaiga faapea (notary), e le o mafai la e le itu tetee ona tuuina atu i le faamasinoga faamaonia e le aloaia ai saini e pei ona taua.

E tele foi isi vaega o le tulafono na siitia e le malo e le io mafai e le itu tetee ona faamalieina, pe afai e tuuina atu lenei mataupu e iloilo ona faamasinoga.

I le faaiuga o le tali tetee a le malo, ua latou talosagaina ai le faamasinoga ina ia taofi le faia o ni iloiloga e uiga i lenei mataupu, sei vagana  ua faamalieina e le itu tetee ala o le tulafono e pei o le uia lea o le Ofisa o Mataupu Tau Samoa.

O le alii loia ia Matailupevao Leupolu Jr o lo o tulai mo le aiga o Muagututi’a ae o Jay Saylkes ma Marian Rapoza o loo tulai mo le itu a le malo.