Ads by Google Ads by Google

Toe Sa’afi’afiga mo Fa’asisina Ponemafua Misimoa Auelua

Ua tuua e le tama, le afioga Faasisina Ponemafua Misimoa Auelua lona aiga sa pele ia te ia, ae ua malaga atu e faatasi ma lona Alii i le nofoaga mau ua saunia mo ia.

Na soifua a’e le tama i Fagali’i, le itumalo o le Alataua, i ona matua Auelua Laisene Auelua Fagamalo ma Fagali’i ma lona tina o Sofa’i Sakaria Sialega Vele mai Nuuuli ma Pavaia’i i le aso 14 Ianuari, 1919 ae na tu’ua le mafutaga ma le fanau ma aiga i le aso 20 Me, 2012 ma ua atoa lelei ai lona 92 tausaga o le soifua.

E to’a fa ona uso, ma ua maliliu uma le to’atolu ae toe ai o lona uso o Toese Toetagataotuiatua Auelua o lo’o soifua pea ma o lo’o alaala fo’i i Pava’ia’i. O Agamanu Karuna, Alo Niusami ma Tupalapala Sakaria Auelua ua mua’i fa’aiilagi le latou folauga ia te ia.

O ona tuafafine e to’alima i latou : Matalima Auelua Fa’alelea [maliu], Taumafa Auelua Malu Tupuola [maliu], Logomuli’au Auelua, Galovave Auelua Luapo [maliu] ma Mina Auelua Maea [Kalefonia]. E i ai lona uso fai e to’atasi Masaniai Pili Masaniai ma e alaala tumau i Amerika.

E to’avalu o la’ua alo ma le tina o le aiga, le sa la’ua osi feagaiga e ala i le fa’aipoipoga pa’ia i luma o le Atua: Siniue Pine Auelua. O Fofogaoali’i Saifoloi Shy ma Meretiana Auelua e to’aono le fanau. O Nash Sinue Auelua & Ietitaia Yandall e to’a fa le fanau. O Katerina Siofu Auelua ma Siaosi Asalele e to’afa le fanau. O Dorothy Doreen Auelua ma Logoleo Logoleo e to’a fa le fanau. O June Auelua ma si ana tama o Damaris Siniue Auelua Mageo. O le faletua o Sofa’i Auelua ma Rev. Siulagi Solomona Jr. e to’a fa le fanau. O Richard Joseph ma Puaseisei Malepeai Auelua e to’a 8 le fanau ma Dorothy Auelua ma Salamaotua Pou e to’a fitu le fanau. O le aofai o fanau a fanau a fanau e to’a 26 i latou.

 

A’oa’oga & Galuega:

I le tausaga 1940 na fa’au’u mai ai o ia i le vasega 9 a Poyer High School i Pago Pago, soso’o lea ma a’oa’oina o ia fa’afaia’oga mo le tausaga e tasi i Leone Jr. High. Avea lea ma Faia’oga Fa’ata’ita’i i Vaitogi Elementary i le tausaga e 1941-42.

1943-46: Pule a’oga i le a’oga i Aoloau Elementary, soso’o ma le si’itia pule a’oga i le a’oga i Fagasa, ae mulimuli ai avea ma pule a’oga i le a’oga i Malaeloa Elementary.

1946-47: Na maua ai e ia le sikolasipi fa’afaia’oga i Samoana High School, ona soso’o loa lea ma le tausaga 1949 -70; ua avea ma faia’oga o le Science ma le Health i vasega 7,8,9 i le Poyer Jr. High School.

1950-56 na avea ai o ia ma Sui Pule A’oga i le a’oga Poyer Jr High, si’itia avea ma Pule A’oga i le a’oga i Olosega, toe si’itia mai avea ma Pule A’oga i le A’oga i Pago Pago ae toe fa’ai’u lava i le toe avea ma Pule A’oga i le Poyer Jr High i Pago Pago lava.

1956-64: Na tula’i mai ai o ia i le Tofiga Asiasi A’oga mo A’oga Tulagalua i le tatou Ofisa o A’oga.

1960-63: Na ia tula’i ai mo le tofi o Aiga e ala i le suafa “Ponemafua” le afioga le Fa’asisina i le afio’aga o Fagali’i, Itumalo o le Alataua. Na filifili fo’i e lona Aiga i Fagatogo e tautua i le suafa o aiga “Fanuaoali’i” o le aiga Sa Fa’agata. Toe avea fo’i ma Tiakono o le Ekalesia Fa’apotopotoga Kerisiano i Amerika Samoa - Fagatogo.

1964-66: Avea ma Pulea’oga fa’atasi ma se tasi o pule a’oga papalagi i le a’oga tulaga lua a Lauli’i, ma o le vaitaimi lea ua faia a’oa’oga a le fanau e ala i televise. Si’itia lea i le tausaga 1967-68: ua avea ma Pule a’oga i Manulele Tausala e to’alua fo’i ma se tasi pule a’oga papalagi.

1968-70: Ua na’o ia loa e tula’i mai e avea ma Pule A’oga i Manulele Tausala ma avea fo’i o ia ma se tasi e faigaluega i le ulua’i faitauga o tagata o le atunu’u i le tusiga igoa a le Malo.

1970-71: Maua lona avanoa e fa’asikolasipi ai i le Iunivesite o Hawaii i le polokalama e fa’atupe mai e le UH Manoa. Soso’o lea ma le tausaga 1971-73: avea ma Pule Aoga i le Olomoana Elementary.

O le tausaga lava e 1973 na ia mauaina ai lona fa’ailoga BA mai le Fa’atonu o A’oga a le tatou malo ona o le tele o ana galuega fa’atino i totonu o le matagaluega o A’oga. Ua silia ma le 130 credits ua mafai ona ia mauaina mai ana galuega ta’itasi ua mae’a fa’atino i le Matagaluega lea.

I le tausaga e 1975 na avea ai o ia ma Supavaisa o le South Pacific Census, ona soso’o lea ma le faigaluega o se sui komesina o le faigapalota i le tausaga e 1976, ae o le tausaga e 1980  na avea ai ma Supavaisa o le Faitau aofai o le atunu’u po’o le tusiga igoa. 1973-81 Toe fo’i avea ma Asiasi A’oga i Tutuila ma Manu’a.

1981: Na mafai ai ona fa’ailoa ia te ia ua atoa le 40 tausaga o lana tautua matavela i le  e litaea i lana tautua i le Ofisa o A’oga.  I le tausaga 1984 na toe faigaluega ai o se Supavaisa o le Tusiga Igoa o le atunu’u ae o’o loa i le vaitau o le palotaga i lea tausaga ona avea ai lea o ia ma Sui o lona itumalo Alataua i le Fonotaga o le Fa’avae o le Malo o Amerika Samoa i lea vaitausaga.

I le tausaga 1984 -1988 na tula’i ai fo’i o ia e avea ma Fa’alupega o le Itumalo Alataua i le Ofisa o Mataupu tau Samoa  ona soso’o loa lea ma le se’ei o le afioga le Fa’asisina Ponemafua Auelua i le tofi Senatoa o lona itumalo Alataua i le tausaga 1989 se’ia o’o i le tausaga 1992.

O le vaitausaga 2001-2004 na toe tautua i le itumalo sa toe avea ai ma Fa’alupega o lona itumalo Alataua i le Ofisa o Mataupu tau Samoa.