Ads by Google Ads by Google

Toe fa’amanino e Togiola ituaiga faigamalo eseese

O le le fiafia o le alii kovana sili i saunoaga a se tasi o tamalii o le atunuu faasaga i sana faamatalaga sa fai e uiga i le Tutoatasi o Amerika Samoa, na ia fautuaina ai lea tamalii e sili pe a alu e toe aoga ina ia malamalama atili ai i le eseesega o tulaga o faigamalo sa ia talanoa mai ai, aemaise ai o lona fautuaina o le au faasalalau ina ia taofi le o i tagata faitio e maua mai ai faitioga le sa’o ma le faamaoni.

O saunoaga a le afioga i le matua ia Togiola Tulafono na faatautau i saunoaga a le afioga i le matua ia Pulu Ae Ae Jr e faapea, ua mana’o le kovana e unai le atunuu ina ia tutoatasi, ae o lea lava o lo o tete’e i ai le atunuu.

Na taua e Togiola e faapea, o ia e le masani ona tali i ni mataupu faapea i luga o le leitio, ae talu ai o le sese o saunoaga a Pulu, o le mafuaaga lea ua ia manatu ai e lelei ona faasa’o saunoaga a lea tamalii, ina nei taitai seseina ai finagalo o le atunuu.

Na toe faatepa e Togiola le atunuu i lana lauga i le aso o le fu’a, lea sa ia fautuaina ai le atunuu ina ia vaavaai pe o le a tonu le ituaiga faigamalo e mananao i ai.

“Na pau lava la’u tala i la’u lauga i le aso o le fua na ou fai atu ai, le atunuu e, ua 112 tausaga o tatou fai malo i le faaupuga, o le faigamalo tuu faasalalau, afai ua outou malilie i ai ua lava a lea, o le a sau tali e fai atu,” o le saunoaga lea a le alii kovana.

“Ou te lei fai atu i le atunuu ina ia o mai tatou tutoatasi, pe sa ou fautuaina foi le atunuu ina ia tutoatasi, o le isi sese lena o le saunoaga a le afioga ia Pulu,” o le saunoaga lea a le alii  kovana, ma ia fautuaina ai loa Pulu e ai ona toe aoga i le eseesega o ituaiga faigamalo ina ia malamalama atili ai.

Na faamanino e Togiola  e faapea, e ese ituaiga faigamalo tutoatasi lea e i ai Samoa, e tu maoti ese lava  e  le toe aia i ai le isi malo, ese le ituaiga faigamalo lea e pulea lava e tatou la tatou faigamalo, o lona uiga, e faaauau pea ona galulue faatasi ma le malo tele, ae pulea lava e tatou a tatou faaiuga ma mea e fai.

O le isi saunoaga a Pulu na teena e le kovana, o le tulaga lea fai mai, o le faaiuga a le atunuu ina ia teena le manatu e tutoatasi, na faamaonia ina ua teena e le atunuu le Faavae e ala i le latou palota, peitai na saunoa Togiola, e leai se vaega o le Faavae na taua ai se manatu e tutoatasi Amerika Samoa.

“E leai ma se mea e tasi sa i totonu o le Faavae o loo ta’u mai ai e faapea o le a tutoatasi Amerika Samoa, na pau tulaga sa i totonu o le Faavae, pe talia e le atunuu suiga ua faia i le Faavae, pau lena, ae o le mea lea ua i ai, e alu i Sasa’e le palota  ae sau le faaupuga a Pulu i Sisifo,” o le saunoaga lea  a Togiola.

Na faaalia e se tasi o tootoo na valaau atu lona le fiafia i saunoaga a Pulu faasaga i le  kovana ma le alii Palemia o le malo o Samoa.

Na taua e le tootoo lea, e tutusa lava Pulu ma le Kovana, o i laua uma o tamalii, na pau le eseesega, o Togiola o ia o le tamalii e faauluulu i ai lona aiga, ma o ia foi o le kovana o Amerika Samoa.

Fai mai le faasea a le tootoo lea, afai e finagalo se tagata e pei o Pulu e fia talanoa i le kovana, saili se avanoa  e oo atu ai i lona ofisa, ae aua le faaleleina i luga o le ea  saunoaga o loo faafofoga le atunuu, ma o iina foi e iloa ai le vaivai o le tagata.

Ae na saunoa Togiola e faapea, e mafua ona saunoa le afioga Pulu i mataupu nei, ona e taumafai lava le au faasalalau e saili ni tagata faitio pei o Pulu ina ia maua mai ai ni manatu faitio faasaga  i le malo.

E le o se taimi muamua lea ua saunoa ma tuuaia ai e Togiola le au faasalalau i lo latou faia lea o tulaga ia, o le saili lea o tagata e fiafia e faitio faasaga i le malo e maua ai a latou tala e faasalalau.

“Na pau lava le  mea ou te faanoanoa ai i mea a le au alii ia e fai news, a fia maua loa se muimui ona o lea ia Pulu, o le a pei Pulu o se tagata  e leua ane lava ma tulioso i ai le  au fai news, ma ua pei o le a le matagofie  le fai ma o  i sia fo’i tamalii o le atunuu,” o le saunoaga lea a le alii kovana e ui na te lei faailoaina mai poo ai le aufai news sa faatatau i ai lana saunoaga.

“O le fautuaga ia te outou le au fai news, aua tou te toe o ia Pulu mo ni tou faitioga, aua o le mea lea ua fai e outou ua outou le faaaloalo i lea foi tamalii o le atunuu.”

O le lua vaiaso talu ai na  faasalalauina ai foi ni saunoaga a le Palemia o Samoa faasaga i ni saunoaga a le afiioga ia Pulu, ina ua faaalia e Pulu e faapea, e le tatau ona aapa  mai fua le Palemia i mataupu e fitoitonu ia Tutuila ma Manu’a.

Saunoa Tuilaepa Sailele Malielegaoi e faapea, e le tatau ia Pulu ona saunoa i tulaga ia, ona o mataupu ia e gata lava i le va o taitai o malo.

m