Ads by Google Ads by Google

TEENA TALOSAGA FAIFEAU E SOLOFUA ONA MOLIAGA

Na teena e le Fa’amasinoga Maualuga i le taeao ananafi le talosaga a le alii Faifeau ia Rev. Nikolao Fa’asala, lea na tauala atu i lana loia fautua o Mark Ude, ina ia solofua moliaga o loo tu’uaia ai o ia e le malo o Amerika Samoa, ona o nisi o mafuaaga eseese sa ia faaalia, e aofia ai le leai o se malosi o le Fa’amasinoga Maualuga a Amerika Samoa e faamasino ai le mataupu o loo tu’uaia ai o ia, aemaise ai ua te’a le taimi sa tatau ona faila le mataupu i luma o le faamasinoga.

O le talosaga a Faasala na faaulu e lana loia i le amataga o le masina nei, peitai o le taeao ananafi na faatoa fofogaina ai lenei mataupu i luma o alii faamasino.

O Fa’asala o loo tuuaia i moliaga o le ave faagaoi o ni tupe sa i lalo o lana vaavaaiga, gaoi atoa ai ma lona aafia ai i gaioiga sa faia e isi tagata e soli ai le tulafono o le  faia o faamaumauga sese.

O nisi o mafuaaga na faailoa e Ude i le faamasinoga ina ua faia le iloiloga o le mataupu i le taeao ananafi e faavae ai le talosaga e solofua moliaga faasaga ia Faasala, e leai se malosi o le faamasinga e taulimaina ai mataupu e tutupu i nofoaga o loo i lalo o le faamalumaluga a le feterale.

Fai mai Ude, o le Falemeli i Fagatogo o le mea totino a le feterale. E le gata foi i lea, o le moliaga lava e tasi lea o loo toe molia ai le ua molia e le malo, aemaise ai ua tuana’i le taimi sa tatau ona faila ai lenei mataupu.

Ae na finau le malo, o le falemeli sa galue ai Faasala o loo tu i Fagatogo, ma o Fagatogo o loo i lalo o le malosiaga o le faamasinoga e mafai ai ona iloilo mataupu e tulai mai ai. O le talitonuga foi lea o le faamasinoga.

TALOSAGA NA FAILA I LE FA’AMASINIOGA:

O le mataupu e pei ona tuuaia ai Faasala, fai mai lana loia o Ude i lana talosaga, sa alia’e mai i le Falemeli ao galue ai o ia, ma o le Falemeli e le o aofia i lalo o le malosiaga a le faamasinoga e mafai ai ona taulimaina mataupu faapea,  sei vagana ai le malo tele o Amerika.

“Soo se solitulafono lava e afua mai i nofoaga o loo i lalo o le faatautaiga ma le pulega a le feterale, e na o le  feterale lava e i ai le malosi e faamasino ai mataupu ia,” o se vaega lea o le talosaga a Fa’asala na faila e lana loia, ma o nisi o ia nofoaga e aofia ai solitulafono e tutupu i malae vaalele, nofoaga faasao, nofoaga o le militeli faapea ai ma le falema’i mo tagata sa  tautua i vaega au a le malo.

Na  siitia mai e le  loia a Faasala le mataupu i le va o le Vessel Fijian ma le Vaega Faamasino o le faamasinoga lea sa faia  i le 1975, lea na manino ai i le mataupu lea le leai o se malosi e taulimaina ai e le faamasinoga maualuga mataupu sa tutupu i nofoaga o loo i lalo o le feterale.

“O Falemeli i Amerika Samoa nei, o se tasi lea o meatotino a le feterale, ma afai ae i ai ni solitulafono e tutupu mai ai, o le faamasinoga feterale e i ai lona malosi i mataupu faapea,” o se vaega lea o le talosaga.

I le faaalua ai ona aafia o Faasala i moliaga e pei ona faila faasaga ia te ia, na taua ai e lana loia e faapea, afai e talitonu le faamasinoga e leai sona malosi na te taulimaina ai lenei mataupu sei vagana ai le faamasinoga feterale, o lona uiga foi e talitonu le ua molia, o le a faalua ona aafia o ia i lenei mataupu.

Fai mai Ude, i le maea ai ona ia iloiloina o gaioiga uma sa faia e le pulega a le Falemeli e uiga i lenei mataupu, faapea ai ma le tuuina atu o lenei mataupu i le faamasinoga e le malo, e foliga o le a aafia faalua le ua molia i lenei lava mataupu pe afai ae faila e le feterale lenei mataupu faasaga ia te ia.

I le faila ai e le malo o moliaga e tolu faasaga ia Fa’asala, na taua ai e lana loia e faapea, e tasi lava le gaioiga sa faia e le ua molia e pei ona tuuaia ai o ia, e mafua mai ona o se vaega tupe mai le draw sa galue ai ua le atoa, peitai e le tatau ona afua mai ai ni moliaga se tolu, ae tatau lava ona tasi le moliaga e tuuaia ai o ia mai lenei mataupu.

O le isi mafuaaga o le talosaga ina ia solofua lenei mataupu, ua silia ma le tolu tausaga talu ona alia’e mai ae o lea faatoa faila e le malo.

Fai mai faamaumauga a le faamasinoga, o moliaga faasaga ia Faasala na alia’e mai ia Fepuari 2009, ma talu mai le taimi lea sa iloa lava e le pulega a le Falemeli tulaga e pei ona taua, peitai o lea faatoa faila i le tausaga nei i le silia ai o le tolu tausaga talu ona tulai mai lenei mataupu.

I le vaega mulimuli o le talosaga a Faasala ma lana loia o loo taua ai e faapea, o le mataupu lenei na uluai suesueina e le feterale mulimuli ane tuuina mai i le Ofisa o le Loia Sili latou te faaauauina.

Fai mai faamaumauga, na faila e McMoore lea sa avea muamua ma pule o le Falemeli se ripoti o loo faailoa ai le aofaiga e $0.67 o loo sili ai le tupe mai le drawer sa galue ai Faasala, peitai ina ua faatautaia e le Ofisa autu i Hawaii se suesuega sa iloa ai, e  $2,977.06 o loo leiloa mai le drawer sa galue ai le ua molia.

Fai mai foi faamaumauga, sa faamalamalama e Faasala e faapea, sa ia tuuina atu ni stamps i nisi o ana uo ae sa toe totogi mulimuli, ma o nisi o vaega o ia tupe sa ia tuuina i lana taga ae o le isi vaega sa ia tuuina atu i totonu o lana drawer.

O le masina o Oketopa 2009 na toe totogi uma ai e le ua molia le tupe e pei ona taua i faamaumauga a le faamasinoga.

Ina ua teena e le faamasinoga le talosaga a Faasala, ua faatulaga ai loa le aso 9 Iulai e toe fofogaina ai lana mataupu.

O loo tumau pea poloaiga a le faamasinoga o loo tatala ai le ua molia i tua mai le toese, ina ua maea ona ia totogiina le $5,000 sa faatulaga e tatala ai o ia.