Ads by Google Ads by Google

Tala mai Samoa

TAOFIA E LE FOFOGA FETALAI LE TALAINA O LE FALEFONO TUAI

O le afioga le Fofoga Fetalai o le Palemene o Samoa na ia taofia maia le talaina i lalo o le falefono tuai, ona o le tele o ni lagona ua o’o ane i sui mamalu o le Palemene, ae maise, ua fa’ato’a mautu ane lagona, ae ua o’o fo’i i le taimi e fa’alalo ai lea fale taua tele i le tau amatalia mai o le Palemene o le Malo Tuto’atasi o Samoa.

O le Malae o Tiafau, le malae o le fa’autugatagi a Tumua ma Pule, i le la’ua faigamalo Tuto’atasi o se atunu’u sa tau atia’e mai ma le tiga, le afu maligi ma le tagiilima i lona tamaoaiga e fa’avae ai, talofa, o nisi sa tutulu lava i latou, ina ua va’aia o le a toina i lalo ma ua manatu ai nisi, “ne’i te’i lava ua galo i se tasi,” lea taumafaiga ma le tiga, ua ea, ae ia maua’a pea i agaga o tagata Samoa moni, pe a toe tepa lava i lea fa’ailo aoga!

Ina ua maua se avanoa o le tusitala a le Samoa Observer na te fa’atalanoaina ai le mataupu ma le susuga le Fofoga Fetalai o le Palemene, La’auli Leuatea Polataivao, sa ia fa’aalia e fa’apea, “Ua fa’ato’a mautinoa ane, e le’i i ai se fa’ai’uga a le fono po’o le Palemene e talepe i lalo lenei aseta a le Malo, peita’i, ua na’o se fa’atonuga mai le kapeneta ina ia fa’alalo le falefono tuai, ina ia faalautele ai le Malae i Tiafau e tapena ai le Malo mo lana sisigafu’a o le atoaga o lona 50 tausaga lea ua toe o se ana a to’ai taunu’u i ai lana folauga.”

O le fa’ai’uga ua i ai nei lea mataupu, o le a toe fono nei le Palemene, ma o le a talanoaina ai loa pe fa’aauau ona talaina i lalo lea maota, pe tu’u pea se’ia avea ma aseta a le Malo ae toe fa’afou fa’alelei, ma fa’atautaia ai nisi galuega a le Palemene i totonu. Ia avea lea fale ma se mata’aga mo tupulaga faia’e o le malo o Samoa Tuto’atasi.

“O le tauaofiaga a le Palemene i le aso Gafua ua fa’atulaga e le laulau o le a fofola atu ai lea mataupu i le a’ai o finagalo o ta’ita’i o le Malo, ina ia lafo taofi i ai, ma ia maua se autasi o finagalo i lea mataupu, ona fa’ato’a faia lea e tusa ma se i’ugafono o le a manumalo mai i totonu o le palemene.

O le tala mai, o le falefono i Tiafau Tuai o se tasi lea o mea fa’ailo o le pologa ma le tauasaina o le gasu i le faigamalo tuto’atasi o Samoa, i tausaga o le faigata ma le matitiva sa sau a’i. E le gata i lea, ae o le a manatua ai fo’i lava pulega sa savavali mai ai Samoa i le amataga.

O lea fo’i le tulaga fu’a sa mua’i sisia ai le tagavai a Samoa i le taimi na mautu mai ai faigamalo fa’ateritori i le tausaga e 1962 e le susuga le ali’i ulua’i palemia o le tatou malo sa i ai, Fiame Mata’afa Mulinu’u 11.

O lea foi tauaofiaga a le Palemene o le a auai ma le afioga le Ao Mamalu a le Malo ma o le a maua se avanoa lelei e talanoaina ai le tulaga o lea falefono tuai, pe tala pe leai, ae o le a fa’aalia fo’i taofi o i latou uma e tatau ona malilie fa’atasi fa’ato’a fa’atino ai lea galuega.

O le kamupani a le All Electircal Company lea e faafoe e le susuga Fonoti Leilua Likisone, lea na taofia aloa’ia le talaina i lalo o lea fale taua, ma ua ia fa’ailoa mai, “O lo ua ou malamalama lelei i le afuaga o le mana’omia ona toe taofia i lenei galuega.”

Peita’i, na fa’asalalau atu le talaina o le falefono tuai, ma tauofo ai lea pisinisi, lea ua afua ai ona o ane o le a tala le falefono lea, peita’i, ua taofia nei e le afioga le Fofoga Fetalai o le palemene. Ua na’o le talaina o le fale lea o lo’o nafa ma lea pisinisi, ae o lo’o i ai le isi galuega tele e faia i le eleele lea a’o le’i o’o i le taimi o le sisigafu’a o lenei tausaga ia Iuni 1, 2012 e fa’ailoga ai le atoaga o le 50 tausaga o lea malo. O lea fale ua atoa fo’i le 50 tausaga talu ona fausia, ma o le tele o fefa’asoa’iga o manatu na soalaupuleina le fa’avae o le Malo o Samoa, sa fa’atautaia lea i lenei fale. O le ala lea o le tuga o lenei mataupu i nisi, ae o le tulaga fo’i o fuafuaga fa’ataoto mo se aga’i i luma o le atunu’u ua afua ai ona fa’apea e soloia le maota ma ‘ave’esea ae fa’aavanoa le eleele mo le taligamalo o le sisigafu’a a le tatou malo.

I le tausaga e 1972 na fa’ato’a fa’atulua’ia ai le maota fono fou lea ua fa’atautaia ai nei fonotaga a le Palemene, ae o le falefono tuai lea, na toe fa’aaogaina mo le Amupatimeni mo le latou Ofisa a’o lei tatalaina fo’i le fale fa’amasino fou a le tatou malo i Tiafau lava!

saunia: Leua Aiono Frost