Ads by Google Ads by Google

TALA MAi SAMOA

IUGA FAAMASINOGA I LE FANUA O TOGAMAU

 

Na faia i le aso Faraile na sei mavae atu nei le faaiuga aloaia a le Faamasinoga o Fanua ma Suafa i Mulinuu e faamaonia ai le pule a le suafa “Tuia” i Vaie’e, Safata i le fanua o “Togamau.”

 

O lea faaiuga ua maea aloaia ai lea mataupu sa iloiloina i aso e lua ia Fepuari e aofia ai le asiasiga a sui o le Faamaasinoga i Togamau i Vaie’e. E pei ona i ai i aso anamua e oo mai i le taimi nei, o le itumalo Safata po o le Atu Safata e fausia i malae e lua, o “Siulepa” i le afioaga o Sataoa ma siomia ai afioaga o Sa’anapu ma Lotofaga, ma “Togamau” i Vaie’e ma siomia ai Mulivai, Fausaga, Fusi ma Niusuatia. O le taua faaleaganuu o le malae o Togamau e pei ona silafia ua maua ai le alagaupu a le atunuu, “A e iloa au I Siulepa, ou te iloa foi oe i Togamau” lea e taua i le pese lauiloa a Toleafoa Faafisi.

 

Ae le gata i lea, e i ai foi sootaga o Togamau ma le itumalo Tuamasaga ma le “Fale Mataafa.” E oo mai i le aso, so o se mea taua e tupu i Tuamasaga, e logo le afioga Tuia i lona maota i Togamau. Na faaalia i le faaiuga a le Faamasinoga o Fanua ma Suafa e faapea, muamua, o le pule i le malae o Togamau i Vaie’e ua faamaonia e le Faamasinoga o lo o i le suafa Tuia, lea o lo o umia nei e Tuia Pu’a Letoa ma Tuia Aufonolua. Lua, o lea fanua o lo o lagomau ai Tuia Taotofi.

 

MALOLO AOGA MO LE VAIASO I LE FAAMA’I MATA

 

Ua tuuina mai le faasilasilaga aloaia mai le Matagaluega o Aoga, Taaloga ma Aganuu mo le tapunia o aoga uma a le malo mo le vaiaso e tasi amata atu i le aso Gafua 24 Mati seia oo i le aso Faraile 28 Mati, 2014, ona o le pagatia o le atunuu i le pepesi tele o le faama’i mata. Na saunoa le ofisa sili o pulega, le afioga Matafeo Falana’ipupu Tanielu Aiafi, ua faia lea faaiuga ona o puipuiga lava o alo ma fanau faapea le aufaigaluega galulue i aoga taitasi.

 

E pei ona lipotia muamua i a tatou tala, ua maitauina le faatupulaia o le fuainumera o tagata ua pesia i lea faama’i. E le o iloa tonu se togafitiga o lea faama’i i le taimi nei ma ua fautuaina e le Matagaluega o le Soifua Maloloina le fufulu mama o lima i taimi uma. Ua fautuaina foi matua ina ia tautuana le saogalemu o alo ma fanau.

 

 FINAU LE MINISITA MO TINA MA TAMAITI

 

E mausali le talitonuga o le minisita o Faamasinoga, le afioga Fiame Naomi Mataafa, i le moomia e le atunuu o se Faamasinoga mo mataupu e patino tonu i aiga po o le Family Court, ina ia foia ai le tele o faafitauli i aiga ua maitauina le faatupulaia, aemaise lava le sauaina o tina ma le fanau. Na saunoa Fiame i tauaofiaga a le Palemene i le amataga o le vaiaso e faapea, “Ua e fesiligia pe lava ni mataupu faaleaiga e alagatatau ai le faavaeina o se Faamasinoga mo Mataupu Faaleaiga, o le tali o le ioe.

 

E tele na’ua mafuaaga ua tatau ai ona faia lea tulaga. O le i ai o le tulafono tau faaofi o le Saogalemu o le Aiga 2013, e faamaonia ai le faatupulaia o mataupu e faatatau i le sauaina o tina ma le fanau. O le mafuaaga lena o lo o taumafai malosi ai le malo ina ia pasia lea tulafono.”

 

O lo o faatuina i lea tulafono tau faaofi le faavaeina o se Faamasinoga mo Mataupu Faaleaiga ma isi. Na saunoa Fiame, o le tulafono o lo o i ai nei aemaise lava pe a iloiloina mataupu e aofia ai sauaga faasaga i tina ma le fanau, e pei e faaituau i le na faatinoina ia sauaga, ona o le talitonuga e mama le e molia seiloga lava e faamaonia moliaga o lo o molia ai.

 

TOE TOLOPO LE LIPOTI MO LE LUA VAIASO

 

O le lipoti a le komisi suesue faapitoa na iloiloina ia tuuaiga o faiga amioletonu i le toese i Tafaigata sa fuafua e faalauiloa i le vaiaso nei, ua toe tolopo nei mo le isi lua vaiaso e pei ona faamaonia mai e le minisita o Leoleo ma Falepuipui, le afioga Sala Pinati.

 

E pei ona silafia, o lenei komisi sa taitaifono ai le Komesina o Sulufaiga, le afioga Maiava Iulai Toma, ma sa latou suesueina tuuaiga o faiga le amiotonu faasaga I le Komesina o Leoleo ia Lilomaiava Fou Taioalo ma le pule o le toese ia Sala Uili Seaga. O ia tuuaiga e aofia ai le faia o nonogatupe i le va o leoleo ma pagota, faapea faiaiga i le va o leoleo ma pagota.

 

O le taimi nei o lo o tauave e le afioga Fauono Talalelei Tapu le tofi komesina le tumau, ma e toatolu ia te ia i latou ua umia le tofiga talu ona faamalolo mo se vaitaimi le alii komesina. Na saunoa Sala, o le a tauave pea e Fauono lea tofiga seia faalauiloa le lipoti a le komisi.

 

saunia: Lilomaiava Andrew Fa’asau, Naenae Productions