Ads by Google Ads by Google

TALA MAi SAMOA

FAATEIA ULUTOGIA

 

Ua lipotia mai le faateia ma le talia gata i mafaufau o tagata o le afioaga o Ulutogia, Aleipata i le faalavelave matuia ua maliliu ai ni alii se toalua o le afioaga, i ni manua tuga mai se agaese na faaaoga e se tasi o alii mai Ulutogia lava, e tagatavaleina ai i laua.

 

O se faalavelave ua faateia ai foi le atunuu atoa ona o le ogaoga o manua o i laua ua maliliu. Na faaalia e le alii o Tautala Niuula, e nofo i se tamaitai o le aiga na tupu ai le faalavelave e faapea, o le pe a ma le te’a o le lua i le vaveao na faateia ai i laua ma lona toalua i le au’e’e atu o le uso o lona toalua o Salote, e nonofo ma se tasi o alii ua maliu ma fai atu, “O si ou toalua la e tipi...e Sua.” O le ua maliu o Sitagilei, le toalua o Salote, ao Faaiuga le isi alii na maliu. Na faaalia e Niuula, o Faaiuga na fasiotia muamua ae o Sitagilei na maua mai i lalo o se fa’i i autafa o le fale. Na saunoa se tasi alii o le nuu, e lei tupu muamua se mea faapenei i le matou nuu ma ua 58 nei o tausaga.

 

O lo o masalomia o se feeseeseaiga i le va o i laua ua maliliu ma le ua taofia nei e leoleo na mafua I fanua, na mafua ai lenei faalavelave.

 

TULAFONO O FANUA FAALEAGANUU

 

Ua lapataia e le peresetene o le faalapotopotoga O Le Siosiomaga Society Incorporated (OLSSI), le susuga Fiu Mataese Elisara, ia le atunuu lautele i suiga “lilo” i tulafono e pulea ai fanua faaleaganuu lea na ia taua, e ono aafia ai aia tatau faaleaganuu.

 

O lea lapataiga ua faia i le maea ai o le faatuina o le komisi faufautua mo mataupu tau fanua faaleaganuu – ma ua faatulafonoina le tatau i ona sui ona faatauaina le faaaogaina o fanua faaleaganuu i faiga faapisinisi. Na faaalia e Fiu, ua faaaoga e le malo lea komisi fou ina ia pasia ai le teuteuga i le tulafono mo le puipuia o fanua faaleaganuu na pasia i le 1965.

 

O lea tulafono na fausia ina ia lagolagoina ai manaoga o i latou e ona fanua ina ia maua ai ni a latou faamanuiaga. Peitai o lo o popole Fiu i le suiga fou ina nei aafia ai aia tatau o e ona fanua. Na saunoa Fiu, o suiga fou ua i ai nei ua aofia ai mo le taimi muamua le faaaogaina o ia fanua faaleaganuu mo ni faiga faapisinisi, ma o le tulafono fou na pasia i le 2013 ua faatulafonoina ai lea faiga i fanua faaleaganuu. Na faamamafa Fiu, o le autu tonu lea o ia tulafono fou.

 

FALEPUIPUI I LE TAUFAASESE

 

E ono masina i le falepuipui ua faasalaina ai nei se tina mai le afioaga o Solosolo ona o lona taufaaseseina o le tama teine a lana uo e mafai ona ia fesoasoani i le faia o ona pepa malaga mo lana malaga i Niu Sila. Na molia Sala Uelese, 43 tausaga, i moliaga e lua o le gaoi ma le taufaasese. Na faaalia, o Iulai i le 2013 na fetaui ai Uelese ma Sina Matuu o Salepoua’e, Saleimoa i Matafele ma ina ua faamatala atu i ai e Matuu o lo o alu atu e fai ona pepa mo lana malaga i Niu Sila, sa ofo ane Uelese e mafai ona ia fesoasoani ina ia vave maua ona pepa malaga.

 

E $630 le aofaiga atoa o le tupe na tuu e Matuu ia Uelese mo le vave faia o ona pepa malaga. Sa logoina foi e Uelese ia Matuu e faapea o le aso 25 o Iulai o le a malaga ai i Niu Sila ma o le a alu atu e piki o ia e momoli i le malae vaalele. Peitai na fiu Matuu e faatali mai Uelese e lei alu atu. Sa iloa foi i faamaumauga a le Faamasinoga, sa molia muamua foi Uelese i le 1983 ma le 1993 i moliaga faapea foi. Sa faasalaina e Faamasino Fepuleai Ameperosa Roma ia Uelese i le falepuipui mo le ono masina.

 

TUUAIA FAIAIGA FAAMALOSI

 

Na maligi loimata o se teineititi e 19 tausaga ao faia lana molimau faasaga i lona uncle lea o lo o ia tuuaia i moliaga o le faiaiga faamalosi, taumafai e faamalosi ma le faaoolima mataga. O ia moliaga faasaga i lea alii o lo o faamasinoina ai o ia faatagata matua e ui o lo o tuuaia o ia i lona faia o ia solitulafono amata mai i le 2003 ao iva tausaga o le na aafia.

 

Na faafofoga le Faamasinoga e faapea, na amata ona faia e le ua molia ia faaoogalima mataga i lea teineititi amata mai i le 2003, faasolo mai ai lava lea i tausaga taitasi seia oo i le 2009, lea na ia taumafai ai mo le taimi muamua e faiaiga faamalosi i lea teineititi. E tupu lea tulaga ua 15 tausaga o le na aafia. Na molimau lea teineititi, o le 2009 na alu atu ai lona uncle ma piki mai o ia mai le aoga ma ave o ia i se nofoaga i Vaitele ma sa ia faiaiga faamalosi ai ia te ia. Sa suesue lea teineititi e le loia a le ua molia, le susuga Raymond Schuster, ma sa fesiligia o ia pe moni sa malie o ia la te faiaiga ma lona uncle.

 

Sa tagi lea teineititi ma ia faaalia, na faiaiga faamalosi lona uncle ia te ia ao 15 ona tausaga. O lo o faaauau pea lea faamasinoga.

 

Lilomaiava Andrew Fa’asau, Naenae Productions