Ads by Google Ads by Google

Tala ‘oto’oto o le Pasefika

LE SOLOMULI LE VAEGA A O’NEILL I PAPUA NIU KINI

Ua o’o nei i le aso lona tolu o lenei fa’alavelave i le va o le faigamalo a Papua Niu Kini, ina ua taumafai se tasi o ta’ita’i o le malo, o Peter O’Neill e fa’amalosi ‘ese ia le ali’i palemia, o Sir Michael Somare, mai i lona tofiga, ina ua fai sina umi o to’esea Sir Michael mai i le atunu’u, ona o si’iga gasegase i atunu’u i fafo.

Na o’o atu lenei mata’upu i luma o le Fa’amasinoga Maualuga ma sa tali mai le fa’amasinoga ina ia toe fa’afo’i le tofi ia Sir Michael, ae peita’i, sa le’i talia e O’Neill ma lana vaega lea fa’ai’uga.

O le amataga o le vaiaso na fono ai O’Neill ma le kovana sili o le atunu’u, ae o le aso ananafi na feiloa’i ai le kovana sili ma Sir Michael, ma ua fa’atali nei le atunu’u i se fa’ai’uga mai i lo latou ta’ita’i, po o ai o le a avea ma palemia o le malo.

Ae ua fa’aalia le te’ena e ta’ita’i o vaega’au ni ripoti e fa’apea, o le a faia se fa’atu’i’ese a vaega’au e latou te pulea le malo, ona o nei fe’ese’esea’iga ua tula’i mai.

Na ta’ua e le ali’i ta’ita’i ‘au o Brigadier General Francis Agwi e fa’apea, e le o taumafai ia le vaega’au, pe talia fo’i, se vaega po o le ‘auai i taupulepulega tau i le faigamalo a Papua Niu Kini.

TIPOTI TA’ITAI’ IUNI A AUSETALIA MA NIU SILA

Ua tipoti ‘ese mai i Fiti ia se aumalaga, o ni ta’ita’i o ni iuni, mai i Ausetalia ma Niu Sila, ina ua o latou ulufale atu i totonu o Fiti mo le faia o ni a latou su’esu’ega.

Na ta’ua e le faigamalo a Fiti, ua uma ona o latou lapata’ia ia lenei ‘aumalaga, e le o fa’atagaina i latou i totonu o le atunu’u, ona e le o ulufale atu ma se agaga fia malamalama.

Na ta’ua e Sally Round, se sui o le RNZI, e fa’apea, na ta’ua e ta’ita’i o iuni e faapea, na o latou talia se vala’aulia mai i le faigamalo, ina ia o’o atu i Fiti e latou te tagataga’i i tulaga o i ai galuega i totonu o le atunu’u.  Ma e latou te le’i maua se fa’aaliga aloa’ia mai i le faigamalo, e fa’ailoa mai ai le le taliaina o i latou i totonu o le atunu’u.  Na ta’ua e le Iuni le taofia o lo latou sui, le tama’ita’i peresetene o Helen Kelly ma le ‘aumalaga, i le malae va’alele ina ua toa’i tu lau’ele’ele i Fiti.  Ma na ave’esea fa’amalosi o a latou telefoni, ma sa fa’ailoa atu e se so’o’upu a le faigamalo a Fiti ia Kelly, le fa’asa ona fa’aaoga a latou telefoni a’o i ai i totonu o Fiti, ae ua toe fa’afo’i mai uma a latou mea totino i le va’alele lava lea na malaga atu ai.

Sa fa’aalia e ta’ita’i Iuni mai i Fiti na i ai i le malae va’alele e fa’atali le malaga, le solia o le tulafono i nei gaioiga ua faia e le faigamalo.  Ae peita’i, sa toe fa’aleoina e le loia sili a le faigamalo o lo o i ai nei, o Aiyaz Sayed-Khaiyum, le fa’atupu fa’alavelave o sui o le iuni.

TAUMAFAI SENATOA E TAOFI LE O’O ATU O FANA I TOTONU O A’OGA I GUAM

Ua fa’aulu e se senatoa i Guam se i’ugafono, e taumafai ai ina ia taofi fana mai i le o’o atu i totonu o a’oga maualuga.

Na ta’ua e Senatoa Judith Guthertz le fa’ate’ia o le to’atele o tagata o le atunu’u, i se taumafaiga a le Ofisa o Aoga fa’apea le Ofisa o Faamasinoga, ina ia fa’aa’upegaina ia leoleo o lo o puipuia a’oga.

Na ta’ua e Guthertz, e le i ai se fa’alavelave matuia ua tupu mai i totonu o a’oga, o le a mafua ai ona faia lea tulaga.  Sa ia ta’ua e fa’apea, e le’i taitai o’o Guam i le tulaga e pei ona i ai a’oga i atunu’u i fafo e pei o Niu Ioka.

(Source: Radio New Zealan)