Ta’utino Gaoteote e na o ia tofia Komiti a le Senate
Na tumau lava le talitonuga o le alii Peresetene o le Senate, e leai se isi na te tofia Komiti a le maota sei vagana ai le peresetene, tusa lava foi po o a finagalo o Senatoa i ana tofiga, e maualuga lona talitonuga o le faaiuga mulimuli e avatu ia te ia.
O lea saunoaga mai le afioga ia Gaoteote Palaie Tofau o sana tali atu lea i le fautuaga a le sui peresetene ia Tulifua Tini Lam Yuen, ina ia tofia pea le alii Senatoa ia Velega Savali Jr e fai ma taitai o le Komiti a le ASPA, ona ua lava lona silafia i mataupu e faatatau i le Fono ma le ASPA.
O le taeao ananafi na tauaao ai e Senatoa lisi o komiti o le a latou galulue i ai mo le tauaofiaga mulimuli lenei ua nofoia, ma o nisi o komiti ua maea ona faia i ai suiga e le alii Peresetene, e aofia ai le tofia o Levu T. Solaita e avea ma taitai o le komiti a le ASPA, ae o Velega ua tofia e fai ma taitaifono o le komiti o le Faagaioiga o le malo.
Na faamalulu Tulifua i le afioga i le alii Senatoa ia Levu, ina nei manatu ua faatauagavale se manatu ia te ia, peitai i lona talitonuga mama, o Velega ua masani i le faagasoloina mai o galuega a le Fono ma le ASPA i le tolu tausaga talu ai, ma o se itu lelei pe afai e toe tofia o ia e avea ma taitai o le komiti a le ASPA.
Saunoa Tulifua, o mafuaaga lelei o loo faavae ai lona taofi ae le o ni mafuaaga e ono faamanu’alia ai se finagalo o se tasi, lea foi na lagolagoina e le alii Senatoa ia Levu.
Na faafetaia e Levu le alii peresetene ma le maota atoa i lo latou taliaina o ia ina ua faatoa ulufale mai i le maota, peitai na te lagolagoina le taofi o Tulifua, e toe faaauau pea e Velega lona tofiga sa i ai, ona o ia e fou mai, ma le isi itu, o lea ua lata ina mae’a galuega a le fono.
“O Levu na sau e auauna, o le a se komiti e tofia i ai a’u, ua ou sauni ou te galue ma le faamaoni aua se manuia o le atunuu, ae talosaga atu, ou te lagolagoina le finagalo o Tulifua,” o le saunoaga lea a Levu.
O Levu na tofia e le itumalo o Ituau Malosi e sui tulaga i le tofa ia Seui Laau Sr na usufono ini nai masina e lei mamao atu, na te faaauauina le nofoa o le itumalo sa tauave e Seui.
Saunoa Gaoteote, e tasi lava le tagata na te tofiaina komiti a le maota maualuga, e na o le peresetene o le maota.
Sa ia taua, e leai ni tofiga e fai fua e aunoa ma le iloiloina o suafa o Senatoa, ma vaavaai i a latou agavaa mo le faataunuuina lea o tiute ua tofia i latou e galulue ai.
“Ou te faafetai atu i lau afioga i lou mataala, ae ou te talosaga atu, tuu mai le galuega a le laulau e fai, lea faatoa ou iloa nei o oe o le tagata e suesue ma sailiili, ae o komiti e tofia lava e le alii peresetene,” o le tali fuaitau lea a Gaoteote i le saunoaga a Tulifua.
Na faamanino e Gaoteote, o suiga ua faia i nisi komiti, sa faavae lea i luga o suesuega sa faia, ma ua iloa foi e i ai Senatoa e avanoa ma agavaa i komiti eseese nei, lea foi ua faatatau i ai ana tofiga.
Na toe faamalulu Tulifua i le alii peresetene ona o lona finagalo sa faaalia, peitai na taua e Senatoa Lualemaga Faoa, e le fesiligia e se isi le finagalo o Tulifua, ona o le tiute lava lea o le taitai o le komiti o le maota, e vaavaai i soo se mea e tuuina atu i luma o le maota.
Saunoa Lualemaga, o le finagalo o Tulifua ua aliali mai ai o ia o se taitai mataala ma maelega i mea e lelei ai le maota.