Ads by Google Ads by Google

Polokalama e Fa’atautaia ai A’oga ia Laugatasia ai Setete ma Teritori o Amerika

E tolu aso ua fa’atulaga e fa’atautaia ai le semina fa’apitoa mo Faia’oga, Pule A’oga ma Taitai o Vaega Ta’itasi a le Matagaluega o A’oga, e fa’aulufale ai i o latou agaga le taua o le Poloklama ua finagalo ta’ita’i o Amerika, o Kovana uma o Setete ma teritori, e fa’atautaia aga’i i ai a’oa’oga a le fanau e afua mai le Level K5 se’ia o’o i le vasega 12 - Le Polokalama Autasi: “Common Core” e fa’aaogaina ai le ala o togia ai galuega fa’atino a fanau o le “Achieve 3000 believe!”

O lo’o faia lea semina i le Potu Fono o le USArmy Reserve i Tafuna. O le lesona lava lea e tasi e fa’atolu ona faia mo vaega eseese ua vaevaea i ai le vasega o faia’oga o le teritori, e aofia ai ma a’oga tuma’oti. O a’oga ua amatalia ai le semina e afua mai Alofau se’ia o’o mai i le Nuuuli Polytech High, po’o a’oga nei i Sasa’e Tutotonu o le atunu’u.

E moni le fa’asea a nisi o faia’oga ma e na latou faua le fa’agasologa o a’oa’oga i totonu o le atunu’u, “E le faigofie ona fesuia’i so’o le fa’atautaiga o a’oa’oga tamau a le fanau a’oga i vasega amata o le ola a’oa’oina o le fanau, ua toe oso mai lea fo’i polokalama fou, ae o lea e le’i tino mai isi polokalama sa fa’amalosia mai muamua.”

Ua atoa nei le lua tausaga o a’otauina ai se Komiti Fa’apitoa ile Common Core, ina ia saunia le vasega o faia’oga, i le vaitaimi lenei, e amatalia ona fa’aulufale e i latou le polokalama Autasi lenei, e a’otau ai le fanau a’oga e afua mai le Level K5 se’ia o’o ina mae’a a’oa’oga i a’oga maualuluga i le Numera ma le Igilisi.

“O le lu’iga ua taoto mai, o le ausia lea e fanau uma lava o le teritori, saunia lelei e amata faigaluega po’o le mafai ona ulufale ma le mautinoa e gafatia e ia a’oa’oga i Iunivesite mo fa’ailoga maualuluga.” O se tala lea a le ali’i na tusia le Common Core Dr. McCallum.

O le polokalama Autasi lea, sa mafai ona feutaga’ia ma fa’atulaga mai ia faia, o se i’ugafono a le Fonotaga a Kovana uma o Setete e limasefulu ma teritori e fa o le Iunaite Setete o America. O le latou mau, “Ia mafai ona tauva ma le mautinoa le fanau a Amerika i so’o se matata ua fa’aauupegaina e faigaluega ai, ae le o le sili ai o le agava’a o se tamaititi mai se isi atunu’u o le lalolagi.”

I le taimi nei, ua tulaga 25 Amerika i le tomai a’oa’oina i o latou fanau i le Numera, ua tulaga 21 i le lalolagi i le tomai ua a’otauina ai ana tama fanau i le Igilisi, ae a tu’u mai i le aotelega o a’oa’oga i mataupu uma i le lalolagi i a latou polokalama o lo’o fa’atulaga ai a’oa’oga e a’otauina ai fanau, e tulaga 19 ai Amerika atoa.

O le gaoioiga lea ua faia nei, na amata fafagu mai e le vasega o taiulu o setete ma teritori uma, ae na’o le to’a 45 setete male tolu teritori o lo’o ua latou autasi e fa’ataunu’u loa lea Polokalama Autasi Fa’alea’oa’oga - “Commom Core.”

O lona lelei, “Po’o fea lava le setete e te finagalo e te fa’amautu i ai, e avatu lava lau fanau, o tutusa lava le fa’agasologa o a’oa’oga o le a soloa’i atu i ai lo latou olaga a’oa’oina.”  E to’atolu ni sui mai fafo, ae maise o le tasi o le to’atolu sa fa’ae’e i ai le tofi, e latou te fa’atulagaina le Polokalama Autasi lenei, ua o’o mai e fa’aulufale lea lava polokalama i agaga o tatou Faia’oga uma o le tatou Matagaluega o A’oga, ina ia amata loa ona fa’aaoga lea polokalama e a’otau ai tatou fanau.

O le ali’i Foma’i o le Numera Dr. William McCallum, o ia lea sa matua tele lona sao i le tu’ufa’atasiga o le Common Core i le Numera, ma sa ia fa’ailoa mai, “Ia le fa’ato’a amata mai ona a’oa’o le fa’atelega, fa’aopoopo ma le to’esega o vaegamea i le vasega 4, 5, po’o le 6, ae ia amata mai lava ona fa’aulufale lea ituaiga o tomai i ona la’asaga amata i le Level K5.”

Ua fa’atulaga fo’i i totonu o lea lava polokalama, e le tatau ona taofiofi le fa’aaoga e le fanau o masini fa’aonaponei mo a latou mea a’oga, e tatau ona amatalia ona fa’aaoga a’ia’i e le fanau masini fa’aopoopo ma le to’ese i le Level 6. Ia o’o i le taimi e faigaluega ai pe a filifili e amata faigaluega i le mae’a o ana a’oga i a’oga maualuluga, ua masani i latou i Masini Komipiuta, Fax ma Masini Calculator.

Manatua le auau o le fa’amoemoe, ia mae’a le Level 12  a le fanau a’oga, ua saunia e amata faigaluega pe soso’o le a’oga i le la’asaga maualuga i a’oa’oga i Iunivesite. E ese mai le Numera ma le Fa’asaeanisi, ua mae’a fa’atulaga fo’i le Autasi mo le Igilisi, Tala Fa’asolopito ma Mataupu o le Va Fealoa’i,[English, History & Social Studies]. Ua amatalia mai le Numera ma Igilisi ona fa’atautaia ai le Common Core, ona o mataupu lava nei e su’ea ai e le fanau su’ega ulufale i Kolisi ma Iunivesite fa’apea ma le Militeri.

Ua fa’ailoa mai e McCallum, e afua ona faigata i le fanau le numera, “Ona ua le fa’aaogaina e faia’oga se auala e fa’afiafia ai le tamaititi ina ia malamalama toto’a i le lesona ma fa’amasani i latou i ituaiga mafaufauga e tu’ufa’atasia ai mea, to’ese mea, pe fa’ateleina mea!”

“O le mataala o le faia’oga e saili ala e fa’atalanoa ai le fanau ma fa’aofi i ai mafaufauga fa’amatematika, o le faigata fo’i lea ona malamalama o le fanau.”

E lima lelei sitepu ua fa’atulaga mai, ma o le la’asaga muamua lea, ia fa’atalanoa muamua le tamaititi ma fa’aatagia i ai le galuega fa’amatematika o le a fa’atautaia, ia fa’ailoa i tamaiti fa’amaumauga tonu tau le lesona o le a faia.

Ia mautinoa e le faia’oga o lo’o aga’i atu lava ia i le ‘auga o le fa’asologa o le polokalama, tausisi ia fa’agasolo lelei lana vasega e tusa o le auivi fa’ataoto a le Comon Core.

A faia galuega fa’atino a le fanau, ia fa’aaoga mea moni ma ia fa’aatagia mea moni na tutupu.

Ia faia se mataupu ia tele ni fesili ma ia fa’aaoga lelei fesili a le fanau e fa’atino ai le galuega.

Fa’alautele atili mataupu ua fa’afesiligia e le fanau a’oga, ia atili ai ona mafaufau loloto le fanau.

Ua fa’ailoa mai, “Afai o le vasega 6 lea ua e a’oa’oina, ia mautinoa ua e toe siakia le tomai o le fanau mai mataupu sa tau’avea mai le level 5, faia ia mae’a le 10 maga o le polokalama mo le autasiga i le level 6, ae ia pa’ia fo’i e au a’oa’oga se vaega o le polokalama amata mo le vasega 7 a’o le’i mae’a le tausaga a’oga!”