Ads by Google Ads by Google

Ta’utino le ali’i leoleo ua le fa’ataunu’uina lana tautoga

I se vaega o le fa’atoesega a le ali’i leoleo o Fiti Aina sa tu’uina atu i luma o le fa’amasinoga i le vaiaso na te’a nei, e le gata sa ia talosagaina se fa’amagaloga a le fa’amasinoga mo ia, ae sa ia taua fo’i lona le fa’ataunu’uina o le tautoga sa ia tauto ai i luma o le atunuu.

 

So o se taimi e fa’atautoina ai ali’i ma tama’ita’i leoleo o le a aloaia le avea o i latou ma leoleo o le matou, latou te tuuina atu se tautoga i luma o le atunuu, latou te le faia se gaioiga e aveesea ai le talitonuga a le atunuu lautele ia i latou, pe fa’aleaoga ai lo latou ta’uleleia ma le pine o lo o latou laeiina, ae o le a latou tausisi i le tulafono ma le Faavae o le malo tele o Amerika atoa ai ma le teritori o Amerika Samoa.

 

O le aso Faraile na te’a nei na fa’atulaga e fofoga ai le faasalaga a le fa’amasinoga maualuga faasaga ia Aina, ina ua ta’usala o ia i le solitulafono mamafa o lona fa’ataga lea e sola o se ali’i pagota (permitting escape), i lalo o se maliliega na latou sainia ma le malo ma talia e le faamasinoga ia Aokuso na te’a nei.

 

Ina ua talia e le fa’amasinoga le tali ioe a le ali’i leoleo, sa solofua ai loa isi moliaga e lua sa totoe ai i le pepa o tagi sa faaulu e le malo.

 

E le’i fa’ataunuuina le tuuina atu o le faasalaga a le faamasinoga faasaga ia Aina, ae ua toe tolopo mo le isi ono masina.

 

Na umi se taimi o fono ali’i fa’amasino, o loia atoa ai ma Aina, ma tuuina mai ai loa e le alii faamasino sili ia Michael Kruse le faatonuga ina ua maea la latou fonotaga, o le a tolopo le lauina o le faasalaga.

 

O Aina na tuuaia faatasi ma le isi leoleo o le falepuipui ia Rocky Tua, i le faalavelave lea na la faataga ai ni alii pagota e o i tua e faatau mai ni pia i se faleoloa e le mamao ese ma le falepuipui.

 

Ae ina ua mae’a ona iloilo e tagatanuu lautele mau a le malo e faatatau i le mataupu ia Tua i le vaiaso na te’a nei, na tu’uina mai ai loa la latou faaiuga, e le nofosala Tua i moliaga mamafa e lua sa tuuaia ai o ia, o lona faataga lea o se pagota e sola i tua, atoa ai ma lona fesoasoani i se pagota ina ia sola i tua ma le toese.

 

Na maua le avanoa o Aina e faatoese ai i liuma o le faamasinoga e tusa ai o lana solitulafono sa fai, ma ia talosagaina ai se isi avanoa mo ia.

 

“Ua ou lagona le sese o le mea sa ou faia, ua avea lo’u vaivai ma itu ua ou le fa’ataunu’uina ai la’u tautoga sa ou faia i luma o le atunu’u, o le tautoga lava fo’i lea sa ou faia i lo’u to’alua ma la’u fanau, lea ua ou o o ai i lenei tulaga,” o le saunoaga lea a Aina ma ona loimata i luma o le fa’amasinoga.

 

Sa ia faaoloolomaau fo’i i ali’i fa’amasino, mo se avanoa mo ia e fa’aauau ai pea ona nofo i le fale e tausi si ana fanau e to’atolu, ona o lea faatoa amata lona to’alua i lana galuega fou ua i ai nei.

 

Ina ua molimau fo’i le faletua o le ali’i leoleo, sa ia talosagaina ai fo’i le fa’amasinoga mo se avanoa e nofo ai le ua molia i le fale e tausi le la fanau, ona o ia lea ua amata i lana galuega fou faa faiaoga.

 

E tele itu lelei na faailoa e le alii loia ia Fiti Sunia i le faamasinoga e ono faamama ai se faasalaga mo Aina, ma o ni isi o ia itu lelei e aofia ai lona tula’i ma ioe i le moliaga, na te le’i tuuaia se isi tagata i le gaioiga sa ia faia, ae sa ia tuuaia o ia lava, aemaise ai, o Aina o se tagata e tautua lotu, nuu ma alofa i lona aiga.

 

Na taua fo’i e Sunia e faapea, ua manino i le mea ua tupu le fa’atamala o Aina e faataunuu ona tiute sa faatauto ai o ia na te puipui i le tulafono a le malo.

 

Na faai’u le faafinauga a Sunia i lona faailoa lea i le faamasinoga e faapea, e le agavaa Aina i se faasalaga faa falepuipui, ae agavaa ona nofovaavaaia o ia i lalo o ni poloaiga e avatu e le faamasinoga e usita’i ai.

 

E le’i finau le itu a le malo mo se faasalaga faa falepuipui, ae sa taoto atu pea i se finagalo o le fa’amasinoga.

 

O le mataupu faasaga ia Aina na alia’e mai ina ua osofaia e se vaega o Leoleo Su’esu’e le nofoaga o le toese i Tafuna i le masina o Iulai 2012, ma latou maua ai ni fagupia i totonu o se tasi o sela o lo o taofia ai se ali’i pagota, ma afua mai ai loa iina ona faagasolo le su’esu’eina o lenei mataupu.

 

I fa’amaumauga a le fa’amasinoga, sa taua ai e le isi alii pagota i leoleo su’esu’e, o ia na alu i le faleoloa e faatau mai fagupia mo le isi alii pagota o lo o faatali atu i totonu o le toese, ma pepa keke ma chips mo Tua ma Aina.

 

Na taua i faamaumauga a le faamasinoga, e toalua alii pagota na o e faatau i le faleoloa lava lea e tasi, ma o se tasi o i laua nei o se alii o lo o tuli sona faasalaga faafalepuipui e 40 masina, ina ua ta’usala o ia i le fa’alavelave lea na ia tipia ai se alii i se agaese.