Ads by Google Ads by Google

Mana’o Togiola si’i lafoga totogi ai ovataimi malo

E tolu ituaiga lafoga eseese ua talosaga le kovana sili i le Fono Faitulafono e pasia, ina ia maua ai se tupe e totogi ai ovataimi mo nisi o tagata faigaluega a le malo e le o mafai ona faatupeina i le taimi nei a latou ova taimi.

Ae na taua e nisi sa mafai ona fesiligia e le Samoa News e uiga i lenei mataupu, e aofia ai ma nisi o tamalii sa avea ma faipule i le Fono Faitulafono, e le talafeagai le fuafuaga ua faia e le kovana, o le mana’o lea e faaee lafoga i luga o oloa ma pisinisi e totogi ai ova taimi a le malo, ae amo ai e le atunuu le mamafatu o le avega e ui e le o tagata lautele le faapogai.

E $916,093.25 le aofai o le tupe o loo manao le malo e totogi atu mo ova taimi o nisi o ana tagata faigaluega.

O lafoga e pei ona fuafuaina e le afioga i le matua ia Togiola Tulafono e aofia ai le lafoga e sii ai laisene mo pisinisi uma i le atunuu, lafoga ta’i $2,000 mo pisinisi uma e totogi i le tausaga, ma lafoga e faaee atu i oloa mai fafo e aofia ai le ava malosi, pia ma le sikaleti.

O lafoga eseese nei e tolu e pei ona auala atu i luma o le Fono Faitulafono i ni pili tupe, sa tuuina atu e kovana Togiola i luma o le Fono i le tausaga na te’a nei ma le faamoemoe, e maua ai ni tupe fesoasoani e tuu atu i le falema’i ina ua feagai le falema’i ma tulaga pagatia i le itu tau tupe, peita’i o le faaiuga a le Senate i pili tupe ia a le kovana, o le faataoto ai pea i komiti se’i toe talanoa ai i se isi taimi.

O molimau a pisinisi na mafai ona valaauina e le Fono e tusa ai o lafoga ua faamoemoe le malo e faaee i oloa ma pisinisi, sa latou taua ai se aafiaga tele e oo i le tamaoaiga o le atunuu, pe afai ae sii lafoga i oloa ma pisinisi, ae le gata i lea, o le a faaitiitia foi tagata faigaluega a nisi o pisinisi, ona o le a sefe le tupe e totogi ai le lafoga i le malo.

O le molimau a nisi o pisinisi sa fesiligia, afai o le a sii lafoga i pisinisi, e i ai pisinisi o le a tapunia ona e le gafatia ona totogi lafoga nei, ae afai e sii lafoga i oloa, e le gata o le a maualuga ai le tau o oloa aua o le a sii e le aufai oloa tau o oloa ina ia tau faapeleni ai lafoga a le malo.

O le talitonuga la o le fono i pili tupe nei a le kovana, afai ae pasia ma aloaia, e toe pau mai lava le mamafa o le avega i luga o tauau o le atunuu.

I se tusi na tuu atu e Togiola i taitai o le Fono i le aso Faraile na te’a nei, o loo ia taua ai le tatau lea ona totogi atu e le malo i ana tagata faigaluega o tupe e tusa ai o ova taimi sa latou galulue ai mo le malo.

Sa ia taua foi e faapea, o le Matagaluega o Tagata Faigaluega a le malo tele na suesueina tulaga o ovataimi ma tupe e tatau ona totogi atu i tagata faigaluega, ina ia tusa ai o le latou auaunaga i le malo, ma maua ai nisi o Ofisa ma Matagaluega a le malo, e le o mulimulita’i i latou i aiaiga e totogi uma atu ai ova taimi mo tagata faigaluega, e pei ona faataoto mai i le tulafono o le Fair Labor Standard Act.

Ona o lea tulaga ua manaomia ai le tatau lea ona vave totogi atu tupe nei i matagaluega ma ofisa o loo galulue ai i latou nei, ina ia aloaia lenei tulafono i le taimi lava e pasia ai e le Fono Faitulafono ma sainia e le alii kovana.

Mai Matagaluega ma Ofisa e 16 o loo aofia ai i le lisi sa tuu atu e le kovana i le Fono, e pito maualuga ai lava ovataimi mo le Matagaluega o Leoleo i le aofai e $839,667.26, sosoo ai loa ma le Vaega o Faamasinoga i le $17,009.38, ma faasolo atu ai loa i isi ofisa e pei o le Arts Council i le aofai e $12,319.12; ma le Pulega o Uafu i le $10,668.83.

O isi Ofisa o loo aofia ai e tai $6,000 tupe o loo manaomia e totogi atu mo ova taimi a latou tagata faigaluega, ae pito maualalo ai lava le Ofisa o le DMWR i le aofai e $502.73 ma le Ofisa o le kovana i le $205.56

Na faaalia e nisi o le atunuu i luga o se tasi o polokalame a le kovana i faaiuga o vaiaso taitasi, o latou popolega i le ono aafia lea o a latou galuega o loo tausi ai aiga pe afai ae pasia le tulafono e faaee ai lafoga i luga o oloa ma pisinisi.

Na taua e le isi molimau, o se tama e toa 5 nai ona alo o loo tausi, ae na o ia e faigaluega o le aiga, e toa 12 tagata faigaluega o le latou kamupani ua faalauiloa e le pulega e faamalolo, pe afai ae faaopoopo lafoga i luga o oloa ma pisinisi.

Na taua e le tootoo e faapea, o ia e faigaluega i le kamupani o loo aumaia le ava malosi i le atunuu, ma afai ae faaopoopo le lafoga i luga o le pia ma le ava malosi, o le a faaopoopo foi e le latou pisinisi le tau i luga o oloa ina ia faapaleni ai le totogi o lafoga ua sii e le malo.

“Na pau le gaioiga a le kamupani e fai pe afai ae faaitiitia ana oloa taulia, o le faaitiitia lea o tagata faigaluega e toa 12 e pei ona latou folafola mai, ina ia tau faaitiitia ai la latou tupe alu,” o le molimau lea a le tama i luga o le polokalame, e ui na te le o mautinoa pe aafia ai ma ia i le toa 12 o le a faamalolo mai a latou galuega.

Saunoa Senatoa Galea’i Tuufuli i luma o le maota maualuga i le vaiaso nei, e leai se mea o le a toe faaee atu ai se isi avega mamafa i luga o le atunuu i le taimi nei, e ala i le sii o lafoga i oloa ma pisinisi ona o le faatamala o le malo e faatino ana tiute tauave.