Ads by Google Ads by Google

Vui: Talosaga e fa’amalosi tulafono fa’a lapisi

Le sui o le Ofisa o Mataupu Tau Samoa, le afioga ia Vui i le taimi na molimau ai i luma o le maota o sui i le taeao nei.  [ata AF]
ausage@samoanews.com

Na fa’ailoa e le sui o le Ofisa o Mataupu Tau Samoa i luma o le maota o sui i le taeao nei, se talosaga ina ia aofia ai ma le susuga i Pulenu’u uma lava i totonu o le atunu’u, i le fa’amalosia o le tulafono o le fa’a lapisi lea ua manatu le faigamalo e toe teuteu, ina ia fa’a faigofie ai le fa’amalosia o le tulafono i totonu o nu’u ma afioaga ta’itasi i le atunu’u.

 

E ui o le tulafono e fa’asa ai ona fa’a lapisi se isi i i luga o le alatele ua leva ona i ai, peita’i o suiga e pei ona talosagaina e le faigamalo a Lolo ma Lemanu, tauala atu i se tulafono taufa’aofi ua taoto i luma o le Fono Faitulafono  le taimi nei, e le gata o le a tofia ai ni isi o Ofisa a le malo e fesoasoani i le fa’amalosia o le tulafono, ae o le a fa’amanino lelei ai fo’i ma vaega tonu e mafai ona fa’asala ai se tasi pe afai na te lafoa’iina ai ni lapisi i ia nofoaga.

 

O Ofisa e 6 o le malo o lo o taua i totonu o le tulafono o le a mafai ona tu’u atu i ai le malosi, e fesoasoani ai i le Ofisa o Leoleo mo le fa’asalaina o i latou e maua o lo o latou fa’a lapisi i totonu o le atunu’u e aofia ai le Ofisa o le Puipuiga o le Siosiomaga (AS-EPA), Ofisa o le Eletise ma le Suavai (ASPA), Ofisa o le Soifua Maloloina, Ofisa o le Puipuiga o le Vaomatua ma le Gataifale (DMWR), Ofisa o Paka ma Malaetaalo, fa’apea ai ma le Ofisa o Leoleo.

 

O le Komiti o le Soifua Maloloina sa fa’atautaia le iloiloga, lea fo’i na maua ai le avanoa e fesiligia ai ni isi o molimau e pei o le Fa’atonusili o le Ofisa a le AS-EPA ia Ameko Pato, Komesina o Leoleo ia Save Liuato Tuitele, Pulesili o le Ofisa o le ASPA ia Utu Abe Malae, ma le sui o le Ofisa o Mataupu Tau Samoa ia Vui.

 

Na taua e Vui i luma o le maota o sui e fa’apea, e foliga mai i le tulafono fou lea ua tu’uina mai e toe teuteu ai le tulafono tuai o lo o i ai, e le o i ai se vaega a Pulenu’u e fa’atinoina e fa’amalosia ai le tulafono, ae tatau ona silafia e le Fono Faitulafono, o le Pulenu’u lava e muamua tapa i ai le afioaga mo se fesoasoani, i soo se taimi e tula’i mai ni fa’afitauli i lapisi i totonu o afioaga ta’itasi, ae afai e leai se malosi o le Pulenu’u na te fa’amalosia ai le tulafono, e matua ma’imau lava le taimi e aofia ai le Pulenu’u i faiga o suiga ma fa’aiugae pei ona talanoaina i le tele o asao i totonu o afioaga ta’itasi.

 

E ui o lo o aofia i totonu o le tulafono matafaioi a Pulenu’u e fa’atinoina, e pei o lona asia lea o le afioaga ina ia mautinoa e le o i ai ni isi o fa’alapisi ai, ae o lo o manino mai ai le leai o se malosi o le Pulenu’u na te fa’asalaina ai se tasi e maua o fa’a lapisi, pe afai e leai ni fa’asalaga i totonu o afioaga e fa’asala ai lea tagata, se’i vagana ua fesiligia e le Pulenu’u se fautuaga mai le Loia Sili, ona fa’atoa mafai lea ona tu’uina atu se pepa sala i le tagata o le nu’u ua ia soli le tulafono o le fa’a lapisi.

 

Saunoa atili Vui e fa’apea, o le Pulenu’u lava e muamua aapa i ai le afioaga mo se fesoasoani, pe afai e i ai ni tagata e maua o lo o fa’a lapisi i totonu o le nu’u, e oo fo’i i le fa’aleagaina o kalone lapisi, e muamua lava logo e aiga le Pulenu’u mo se fesoasoani.

 

“O le tino o le tulafono lea ua taoto i luma o le fono, e logo ai e le Pulenu’u le Loia Sili mo se fa’aiuga e faia i le tagata e maua o lo o fa’a lapisi, ua atagia mai ai le le amanaiaina o le malosi o Pulenu’u, ae o i latou ia o lo o pito sili ona malamalama i soo se mea e tupu i totonu o nu’u ma le afioaga”, o le saunoaga lea a Vui na lagolagoina e le afioga i le ali’i faipule ia Maugaoali’i Leapai Tusipa Anoa’i ma ni isi o faipule.

 

Saunoa Maugaoali’i e fa’apea, e taua le saunoaga a Vui e fa’atatau i le pito laau a Pulenu’u i totonu o le nu’u, atoa ai ma le tatau lea ona tu’u atu i ai le malosi lato te fesoasoani ai i le fa’amalosia o le tulafono.

 

“Pau le vaega o lo o fautua mai ai le tulafono lea, fai mai e talosaga le Pulenu’u i le Loia Sili mo se fa’aiuga pe afai e maua se tagata o le nu’u ua fa’a lapisi, ae afai lava la e finagalo i ai le Loia Sili e fa’asala le tagata sa maua e le pulenu’u o fa’a lapisi, lona uiga ua matua ma’imau atoa le taimi o le Pulenu’u e fa’atino ai lenei galuega taua, ma ua atagia mai ai fo’i e le o fa’atauaina le tautua a le Pulenu’u”, o le saunoaga lea a Maugaoalli’i.

 

O le taua o le tu’u atu o le malosi i le Pulenu’u na te faia ai le fa’aiuga mo le fa’amalosia o le tulafono, ina ia mafai ai fo’i ona fa’amata’u tagata o le nu’u i le fiafia e fa’a lapisi, e pei ona saunoa atili Maugaoali’i.

 

O le fa’afitauli o lo o tula’i mai i le taimi i le to’atele o tagata lautele, e le malamalama i latou i le taua o le teuteu fa’amatagofie o le atunu’u atoa ai ma le nofoaga o lo o nonofo ai tagata soifua.

 

“O le fa’afitauli lea ua maitauina i le taimi nei, ua alu le taimi o ofisa ma tagata faigaluega a le malo e tau fa’amama ai le otaota i vaega eseese o le atunu’u, ae ua le fa’aalu sa’o lo latou taimi e fa’atino ai ni isi galuega lelei mo le manuia o le atunu’u, e oo lava fo’i i ta’ita’i o le malo e pei o fa’atonusili ma le ali’i kovana, ua fa’aeleelea lava i latou i le fa’amamaina o le lapisi, e mafua mai i le le mata’ala o tagata i auala e fa’aleleia ai le lapisi”, o le isi lea saunoaga a Maugaoali’i.

 

Ua taoto atu nei i se fa’aiuga a le komiti le fautuaga ina ia aofia ai ma Pulenu’u i totonu o le tulafono, o i latou isi e mafai ona latou fa’asalaina tagata e maua o lo o fa’a lapisi.

 

O le iloiloga lona lua o le mataupu lenei ua fa’amoemoe e faia i le aso Lua o le vaisao fou, lea ua fa’amoemoe e fesiligia ai le Loia Sili ia Talauega Eleasalo Ale, e fa’atatau i le tulafono atoa ai ma le fautuaga ina ia aofia ai ma Pulenu’u.