Ads by Google Ads by Google

Tu’uaia se ali’i talavou fa’aoolima ma le taumafai talepe fale

ausage@samoanews.com

Ua tofu atu nei i luma o le fa’amasinoga maualuga le mataupu o loo tu’uaia ai e le malo se ali’i talavou mai Iliili, i le mae’a ai lea o lana ulua’i iloiloga sa faia i le taeao ananafi i luma o le fa’amasinoga fa’aitumalo, ma fa’ai’ugafonoina ai e le afioga i le ali’i fa’amasino ia Fiti Sunia, le lava o mau a le malo e lagolago ai le tu’uina atu o le tagi fa’asaga i le ali’i o Frederick Crichton i luma o le fa’amasinoga maualuga.

 

O loo tu’uaia e le malo le ali’i o Crichton i moliaga mamafa e lua o le fa’aoolima i le tulaga muamua atoa ai ma le taumafai e talepe se fale o se aiga i le tulaga muamua, e mafua mai i le fa’alavelave lea na tula’i mai i le po o le aso 12 Novema 2016 i Iliili, lea na latou osofaia ai ma ni isi ali’i talavou se ali’i na a’afia ma taumafai e fa’aleaga lona fale.

 

O molimau e to’alua a le malo sa valaauina i le ulua’i iloiloga o lenei mataupu sa fa’ataunu’uina i le taeao ananafi, e aofia ai le Leoleo sa autu i ai le suesuega o le mataupu ia Off. Latara Ah See ma le ali’i na manu’a, o ia foi lea e ona le fale na aafia i lenei fa’alavelave.

 

O le fa’alavelave na tula’i mai ina ua vaaia ni ali’i se to’alua o ui atu i le pito i tua o le fale o le ali’i na manu’a i Iliili, ma aga’i atu ai loa le ali’i na manu’a e tuliloa ali’i na vaaia o ui ane i tua o lona fale, ma ia tau atu ai loa i isi ali’i e to’alua o loo nofonofo mai i le pa ma’a lea e va ai lona fanua ma le auala.

 

Ao taumafai le ali’i na manu’a e fesili i ali’i e to’alua sa ia maua atu o nofonofo i le isi itu o lona fale, pe la te lei vaai i ni ali’i se to’alua o ui atu i tua o lona fale, sa molimauina ai e le ali’i na manu’a le ese o uiga na fa’aali atu e le isi ali’i o le to’alua lea ia te ia, e foliga mai o loo mana’o e fa’atupu se vevesi, o lea na ia taumafai ai loa e una’i ese le isi ali’i mai ona luma, ae fa’afuase’i ai loa ona ia vaaia ia Crichton ua oso atu ma le ma’a ma togi ai o ia, sosoo ai loa ma le laga atu o isi ali’i sa i ai ma fasi fa’amo’amo’a o ia.

 

O manu’a na a’afia ai le e ona le fale e aofia ai le totolia o ona foliga faapea ai isi vaega o lona tino, ma lona lima agavale na manu’a ina ua tau ai le ma’a na togi ai o ia e Crichton.

 

Na taua atili i fa’amaumauga a le fa’amasinoga e fa’apea, ina ua mae’a ona fasi e le ua molia ma isi ali’i le na manu’a, na fo’i ai loa o ia i lona aiga, e lei umi ae ona fa’alogoina le tauai atu e tagata o lona fale i ma’a, sosoo ai loa ma le aga’i atu o le ua molia ma le isi ali’i e igoa ia Tony Kome, lea fo’i o loo tu’uaia e le malo i le fa’alavelave lenei ma valaau atu i le na manu’a e sau i fafo ma le fale manu la te lei susunuina lona fale.

 

Na taua i fa’amaumauga a le fa’amasinoga le ta kiki e le ua molia ma le isi ali’i le faitoto’a o le fale o le ali’i na manu;a, ae o le taimi lea na aumai ai e ia nofoa e poloka ai le faitoto’a o lona fale ina ia le mafai ai e le ua molia ma ana uo ona ulufale atu i totonu.

 

Ao lei amata le ulua’i iloiloga o lenei mataupu i le taeao ananafi, na muamua finau le loia a Crichton ia Douglas Fiaui i le fa’amasinoga ina ia solofua le tagi fa’asaga i le ua molia, ina ua le mafai e le malo ona ausia le taimi fa’atulafonoina e tatau ai ona fa’ataunuu le iloiloga.

 

Na taua e Fiaui e fa’apea, o le aso 14 Novema na te’a nei na faila ai e le malo le tagi fa’asaga ia Crichton ma le fa’amoemoe e tatau ona faia lana ulua’i iloiloga i totonu o le 10 aso, pe afai o loo taofia o ia i le toese ina ia tusa ai ma le tulafono, peita’i o lea ua 36 aso talu ona tua’i ai le ulua’i iloiloga ao le fa’atoa fa’ataunu’u e le malo le ulua’i iloiloga o lenei mataupu.

 

Ae i le mae’a ai ona iloilo e le afioga a Sunia o fa’amaumauga a le fa’amasinoga, atoa ai ma le fa’afinauga a le malo, na ia teena ai loa le talosaga a Fiaui, i lalo o le talitonuga o le fa’amasinoga, o loo mulimulita’i pea lava le malo i ala o le tulafono mo le faataunuuina o le ulua’i iloiloga fa’asaga i lenei mataupu.