Ads by Google Ads by Google

Toe fa’afo’i Kovana pili e 2 i le Fono ina ua mae’a ona ia teena


[ata: SN]
ausage@samoanews.com

E 2 pili tupe a le malo na pasia e le Fono Faitulafono i le masina na te’a nei, ua teena e le afioga i le ali’i Kovana. I le mae’a ai ona teena e le tofa i le Tootoo ia Lolo Matalasi Moliga o ia pili tupe e 2, sa ia tuuina atu ai loa sana tusi i Ta’ita’i o le Fono Faitulafono e fa’ailoa aloaia atu ai le mafua’aga o lana fa’aiuga.

 

I le fonotaga a le Kovana ma lana Kapeneta i le 2 vaiaso talu ai, na fa’ailoa ai e Lolo i luma o lana Kapeneta le mae’a lea ona latou fono ma Ta’ita’i o le Fono Faitulafono e fa’atatau i pili tupe a le faigamalo ua mae’a ona pasia e afioga i Senatoa ma Faipule, ma ua uma fo’i ona ia fa’ailoa i Ta’ita’i o le Fono le fa’aiuga o le a faia, ina ia teena ni isi o ia tulafono ma le fa’amoemoe e toe faia e le malo ni suiga ma ni teuteuga i le gagana o le tulafono, ao lei toe tuuina atu i luma o le Fono Faitulafono i le tausaga fou mo le toe iloiloina.

 

O pili tupe e 2 a le malo na pasia e le Fono Faitulafono, a o lea ua teena e le Kovana i lalo o le malosi fa’a kovana o lo o tuuina atu e le Fa’avae, e aofia ai le pili e fa’ae’e ai le lafoga e 1% mo pisinisi, atoa ai ma le lafoga e 5% e fa’ae’e i luga o vaiinu suamalie mai fafo, lea na suia e le Fono Faitulafono lea lafoga i le 8%.

 

Mo le lafoga e 1% sa fuafua e fa’aee i pisinisi, na taua ai e Lolo i lana tusi i Ta’ita’i o le Fono Faitulafono e fa’apea, o tupe e tatau ona maua e pisinisi e totogi mai ai le lafoga lea i le malo, e le o mafai ona manino i le taimi nei, o le mafua’aga fo’i lena ua ia manatu ai, e lelei pe a teena lenei tulafono, ae sei toe faia i ai ni teuteuga i le gagana i se taimi o i luma, ona toe tuuina atu ai loa lea i luma o le Fono Faitulafono.

 

I lona teena ai o le pili e fa’aee ai lafoga i luga o oloa o vaiinu suamalie e fa’a ulufale mai i le atunu’u, na taua ai e Lolo i ta’ita’i o le Fono Faitulafono e fa’apea, e tele mafua’aga na ala ai ona faia le fa’aiuga e teena ai lenei tulafono.

 

O le agaga atoa o le malo na mafua ai ona tuuina atu pili tupe e tele i luma o le Fono Faitulafono, ia mafai ai ona maua se auala e maua ai ni isi alaga tupe fa’aopoopo e fesoasoani ai i le tautua a le malo mo le atunu’u, ma o ia fuafuaga uma e aofia ai ma pili tupe e lua ia ua teena.

 

“Ou te faafetaia le Fono Faitulafono ona o le galuega fita sa outou faatinoina, i le taumafai lea e iloilo mae’ae’a pili tupe eseese e pei ona tuuina atu, aemaise ai o le lagolagoina o le tulafono e faaee ai le lafoga i luga o vaiinu suamalie, peita’i o le fa’afitauli ua maitauina, e le gata ua pasia le lafoga, ae ua tuu ai foi ma le suiga e 8%, ma ua le mafai ai ona atagia le auala moni e mafai ai ona fa’amanino tulaga e maua mai ai e pisinisi tupe mo lea lafoga.

 

O se tasi o itu na taua e Lolo o lo o fai ma fa’afitauli i lea tulafono, o le aso e aloaia ai le pili e avea ma tulafono.

 

Saunoa Lolo e fa’apea, sa tatau i le Fono ona tuuina atu i le faigamalo se taimi umi e tapenapena ai le fa’atulagaina o le aso e amata aloaia ai le lafoga, ina ia fesoasoani ai i le malo ma pisinisi.

 

O le isi itu na aofia i le tusi a le Kovana, o le fa’aiuga a le Fono ina ia le faia sa latou fuafuaga i le tulafono e toe faatulaga ai tausaga mo lafoga totogi a tagata faigaluega, ina ia o gatasi ma le tulaga ua i ai tausaga o lafoga a le Ofisa o Lafoga a le malo feterale (IRS).

 

I le faaiuga o lana tusi, sa ia taua ai i Ta’ita’i o le Fono lona fa’anaunauga ina ia latou galulue faatasi pea i le faatulagaina o auala eseese, e mafai ai ona maua vaega tupe e fesoasoani ai i le atina’e o le malo.