Ads by Google Ads by Google

Talosaga le malo e aua ne’i i ai se fa’asalaga fa’afalepuipui

ausage@samoanews.com

O le talosaga sa tu’uina atu e le loia a le malo ia Gerald Murphy i luma o le Fa’amasinoga Maualuga i le taeao ananafi, e talosagaina ai le le tatau lea ona i ai se fa’asalaga fa’a falepuipui e tu’uina atu i se ali’i Faipisinisi ua ta’usala i le solitulafono mama o lona taumafai lea e totogi tupe se tagata faigaluega a le malo, na mafua ai ona fesili le afioga i le ali’i Fa’amasino ia Elvis P. Patea i le mafua’aga ua ala ai ona finau atu fa’apea le itu a le malo.

 

Saunoa Patea e fa’apea mai le tele o mataupu tau solitulafono ua taulimaina e le Fa’amasinoga ma tu’uina atu i ai ana fa’asalaga, o se taimi muamua lenei ua fa’afofoga ai le Fa’amasinoga i se fa’afinauga malosi mai le malo ina ia fa’anofovaavaaia le ali’i ua ta’usala, ae aua ne’i aofia ai se fa’asalaga fa’a falepuipui.

 

O le talosaga fo’i lea sa tu’uina atu e le loia a le ali’i Faipisinisi ua ta’usala ia Hang Song Lin, le tama’ita’i ia Gwen Tauiliili-Langkilde i luma o le Fa’amasinoga.

 

Ona o lea talosaga, ua le mafai ai e le Fa’amasinoga ona tu’uina atu se fa’asalaga fa’a falepuipui mo le ali’i faipisinisi ia Lin, se’i vagana ai le fa’anofovaavaaia o ia mo le 2 tausaga i lalo o poloaiga e ao ona ia usita’i i ai, lea e aofia ai lona usitaia o tulafono tau Femalagaaiga ma Lafoga a le teritori, atoa ai ma lona totogiina o le salatupe e $1,000 i totonu o le 30 aso.

 

O le amataga o le tausaga e 2015 na faila ai e le malo le tagi fa’asaga ia Lin, e mafua mai i le fa’alavelave lea na ia taumafai ai e totogi tupe se ali’i Faigaluega o le Ofisa o Lafoga a le malo, ina ia mafai ai ona fa’amagalo lana aitalafu i le Ofisa o Lafoga, e mafua mai i ana lafoga ua tele tausaga e le o totogiina i le malo.

 

Sa taua e le malo i lana tagi le tu’uina atu lea e Lin o le tinoitupe e $1,000 i le ali’i Ofisa, peita’i sa fa’ailoa i ai e le ali’i Ofisa na te le taliaina lana tupe, ae sa tula’i pea lava le ua molia ma alu ese ma le Ofisa ae ta’atia ai lava lana tupe i luma o le ali’i Ofisa.

 

E 3 moliaga mamafa na ulua’i tu’uaia ai e le malo le ua molia, ae i lalo o se maliliega sa latou sainia ma le malo i le masina o Fepuari o le tausaga nei, lea fo’i na talia e le Fa’amasinoga, na malie ai le malo o le a latou toe faia se suiga i le moliaga muamua, ina ia atagia ai le moliaga mama o lona taumafai lea e totogi tupe se tagata faigaluega a le malo, o se solitulafono A lea i le fa’atulagaina o solitulafono mama, lea e mafai ona fa’asala ai se tasi i le toese mo le umi e le silia i le tasi le tausaga, pe fa’asala fo’i i le salatupe e le silia i le $1,000, ia poo le fa’asala fo’i i fa’asalaga uma ia e lua.

 

A o le i tu’uina atu le fa’asalaga a le Fa’amasinoga fa’asaga ia Lin, na maua le avanoa e fa’afofoga ai le Fa’amasinoga i lana fa’atoesega, tauala atu i le tama’ita’i sa avea ma fa’aliliuupu mo ia, ona e le lelei sana tautala i le gagana Fa’aperetania.

 

Na fa’atoese Lin e tusa ai o lana solitulafono sa faia, ma ia talosagaina ai le Fa’amasinoga mo se isi avanoa mo ia se’i fa’aauau ai pea le fa’atinoina o ona tiute tauave i totonu o lona aiga, e pei o le avea lea o ia ma tagata Faipisinisi.

 

Na taua e Lin lona naunau e fa’aauau pea le avea o ia ma tagata faipisinisi i Amerika Samoa, e le gata e tausi ai lona aiga ae fesoasoani ai fo’i i le tausiga o aiga a tagata faigaluega uma o lo o galulue i lana pisinisi. Sa ia ta’utino fo’i i le Fa’amasinoga lona galue malosi pea e totogi lana aitalafu i le Ofisa o Lafoga, lea ua tusa nei ma le 2 tausaga talu ona amata totogi.

 

Sa ia fa’ailoa atili fo’i i le Fa’amasinoga lona fa’a faigaluegaina o se Tagata Su’etusi e fesoasoani i le su’eina o tusi o lana pisinisi, lea ua mafai ai loa ona manino lelei le aofa’i sa’o o le tupe o loo ia nofo aitalafu ai i le Ofisa o Lafoga.

 

Na taua e lana loia fautua ia Tauiliili-Langkilde e fa’apea, o le 2006 na ulufale mai ai Lin i Amerika Samoa mo le fa’amoemoe e fia fa’atu sana pisinisi, ae i le tausaga e 2008 na fa’ataunu’uina ai loa ma tatala aloaia ai lana pisinisi, lea ua o o mai lava i le taimi nei ua matua fa’alauteleina le tautua a lana pisinisi i le atunu’u.

 

Na fa’ailoa atili e lana loia e fa’apea, ina ua mae’a ona su’eina e le Ofisa o  Lafoga tusi o le pisinisi a Lin, na manino mai ai e $4.6 miliona le tupe o loo nofo aitalafu ai o ia i le malo, e mafua mai i lafoga o lana pisinisi ua tele tausaga e le o totogia, ae ina ua mae’a ona toe su’eina e se tagata Su’etusi faapitoa tusi uma o lana pisinisi, na mafai ai loa ona maua le aofaiga sa’o o le aitalafu, tusa lea o le afa o le aofa’iga sa fa’ailoa muamua e le malo.

 

Na faamaonia e le loia i le Fa’amasinoga le fa’aauau pea lea ona totogi e Lin o le tupe o lana aitalafu i le malo e oo mai lava i le taimi nei.

 

Ina ua maua le avanoa o le malo e finau ai mo se fa’asalaga, na fa’atauanau ai e Murphy i le fa’amasinoga ina ia talia le maliliega sa latou sainia ma le itu tete’e, ina ia aua ne’i i ai se fa’asalaga fa’a falepuipui mo Lin, ina ia mafai ai pea ona fa’aauau lona totogiina atu o lana aitalafu i le malo.

 

Na toe fesili Patea ia Murphy pe aisea lava ua naunau ai le malo e aua ne’i tu’uina atu ia Lin i le falepuipui, ae na tali le ali’i loia, e naunau le malo ina ia toe totogi atu e le ua molia le tupe o loo aitalafu ai i le malo.

 

Na finau atili le malo e fa’apea, o se tasi o itu lelei mo le ua molia, e le gata o le ulua’i taimi lenei ua solitulafono ai, ae leai fo’i se gaioiga fa’atupu vevesi na tula’i mai i le taimi o le gaioiga e pei ona molia ma ta’usala ai o ia e le fa’amasinoga.

 

Na fa’ailoa e Patea i le taimi na tu’uina mai ai le fa’asalaga a le Fa’amasinoga e fa’apea, o le fa’aiuga ua tu’uina mai e le Fa’amasinoga, o le a atagia mai ai le tauanau malosi atoa ai ma le una’i a le malo ina ia aua lava ne’i i ai se fa’asalaga fa’a falepuipui mo Lin, peita’i na fa’ailoa e Patea i le ali’i ua molia e fa’apea, e ui o lea ua ta’usala o ia i se solitulafono mama, ae o se gaioiga e sili ona matuia sa ia faia.

 

E mafua lea tulaga, aua ana fa’apea e talia e le ali’i Ofisa le tupe sa ia tu’uina atu, atonu o le a afaina le malo i le itu tau tupe ona o le taumafaiga e fa’amagalo lana aitalafu.

 

E tasi le tausaga na manatu le Fa’amasinoga e fa’asala ai Lin i le toese i Tafuna, peita’i ua fa’amalumalu lona tuliina o lea fa’asalaga, ae ua fa’anofovaavaaia o ia mo le 2 tausaga i lalo o poloaiga e ao ona ia usita’i i ai.

 

O ni isi o ia poloaiga e aofia ai lona totogi o le salatupe e $1,000, aua ne’i ona toe solia se tulafono, ma ia usita’i i tulafono uma a le Ofisa tau Femalagaaiga atoa ai ma tulafono a le Ofisa o Lafoga a le malo.

 

O le $1,000 lea sa tu’u atu e Lin i le ali’i Ofisa, lea o lo o i lalo o le vaavaaiga a le malo, ua poloaina e le Fa’amasinoga ina ia tu’uina atu lea tupe i lalo o le vaavaaiga a le Fa’amasinoga.