Ads by Google Ads by Google

Tala otooto o Fa’amasinoga

ausage@samoanews.com

LINO PENITITO

 

O le ali’i lea ua ta’usala e le fa’amasinoga i le moliaga o le gaoi, e mafua mai ina ua ia ave fa’amalosia ni meatotino a le kamupani sa galue ai, i le mae’a ai lea ona fa’amalolo o ia mai lana galuega, ua poloaina e le fa’amasinoga ina ia taofia o ia i le falepuipui mo le umi e 20 masina, o se tasi lea o tuutuuga o lana nofovaavaaia e 5 tausaga.

 

Ae talu ai o itu lelei ua maitauina e le fa’amasinoga fa’asaga i le ali’i o Lino Penitito, e pei o le vave tali ioe i tu’uaiga fa’asaga ia te ia, aemaise ai o le ulua’i taimi lea fa’atoa ta’usala ai o ia i se solitulafono mamafa, ua manatu ai loa ali’i fa’amasino ua lava aso e 180 e taofia ai Penitito i le falepuipui, tusa lea o le 6 masina, ae o le a fa’amalumalu lona tuliina fa’amae’a o masina e 14 o lo o totoe ai i lana fa’asalaga, fuafua lava lea i lona usitaia o poloaiga a le fa’amasinoga ua tu’uina atu ia te ia.

 

Afai ae tatala i tua mai le toese i Tafuna le ua molia, e 90 aso lea ua tu’u atu e le fa’amasinoga e saili ai sana galuega tumau e galue ma maua ai sona totogi, afai e mae’a ane le 90 aso e lei maua lava sana galuega, o le a toe taofia loa o ia i le toese mo le tuliina fa’amae’a o masina e 14 o lo o totoe o lana fa’asalaga fa’a falepuipui e 20 masina.

 

O isi tuutuuga o le nofovaavaaia a Penitito e aofia ai le fa’asa lea ona ia toe tu i le nofoaga o lo o i ai le kamupani a le Tri-Marine, aua ne’i ona toe solia se tulafono a le malo, a ia avea o ia ma tagatanu’u e tausisi i tulafono ma usita’i i ai.

 

O le isi poloaiga a le fa’amasinoga lea ua taofia lona fa’ataunu’uina, o le toe fa’afo’i lea o Penitito i lona atunu’u na malaga mai ai, o Samoa lea, pe a tatala mai o ia i tua mai le toese i Tafuna, peita’i ua fa’ailoa e le afioga i le ali’i fa’amasino sili ia Michael Kruse ia Penitito, o le taimi lava na te toe soliina ai se tulafono, o le a fa’amalosia loa le poloaiga e aveese ai o ia ma le atunu’u.

 

IVALE VANUVANU

 

O le aso Faraile o le vaiaso nei lea ua toe tolopo mai i ai e le Fa’amasinoga Maualuga le tu’uina atu o sana fa’asalaga, fa’asaga i le ali’i lea ua ta’usala e le fa’amasinoga i le moliaga o le fa’ao’olima i le tulaga lua, e mafua mai i le fa’alavelave lea na ia fa’ao’olima ai i le to’alua a lona tuafafine, ona e le o atoa ali’i fa’amasino e tatau ona latou iloiloina se fa’aiuga.

 

Ina ua tula’i le susuga a Ivale Vanuvanu i le aso Faraile na te’a nei mo le lauina o lona fa’asalaga, na fa’ailoa ai e le afioga i le ali’i fa’amasino sili ia Michael Kruse, talu ai e na o le afioga i le ali’i fa’amasino ia Fa’amausili Pomele lea sa la i ai i le taimi o le iloiloga, e tatau lava ona i ai ma le afioga i le ali’i fa’amasino lagolago ia Muasau T. Tofili i le taimi e iloilo ai se fa’aiuga fa’asaga i lenei mataupu.

 

E ui na toe tolopo le mataupu a Vanuvanu, ae na maua lava le avanoa e fa’aleo ai lana talosaga i luma o le fa’amasinoga mo se isi avanoa e tu’uina atu ia te ia, e toe fo’i ai i lona aiga e fa’aauau lana tautua. Sa ia taua lona agaga salamo e tusa ai o le solitulafono sa ia faia, ma ua ia lagona fo’i lona sese.

 

Sa ia fa’atoese fo’i i le to’alua o si ona tuafafine na a’afia i lana gaioiga sa faia, ina ia fa’amagalo o ia i lo la va.

 

E le i auai atu le ali’i na a’afia i le gaioiga a Vanuvanu i luma o le fa’amasinoga, se’i vagana ai lona to’alua (o le tuafafine lea o le ali’i ua molia), lea na ia fa’ailoa i le fa’amasinoga le lagona o loo i lona to’alua, o lona loto fa’amagalo lea i le ali’i ua molia.

 

O le fa’alavelave ua mafua ai ona ta’usala Vanuvanu i le tulafono, na mafua mai ina ua ia sasa le fanau a lona tuafafine, ma avea ai loa ma itu na ita ai le to’alua a lona tuafafine, lea na i’u ina tula’i mai ai loa le mataupu e pei ona ia fa’ao’olima ai i le ali’i na a’afia ma manu’a ai o ia.

 

Na talosaga le loia a Vanuvanu ia Michael White i le fa’amasinoga ina ia fa’asala le ua molia i se fa’asalaga fa’anofovaavaaia, ma ia poloaina o ia e auai i ni aoaoga fa’a faufautua e fesoasoani ai i le tulaga o le ita, peita’i na finau le loia a le malo ia Jerard Murphy ina ia tu’u atu e le fa’amasinoga se poloaiga e fa’asa ai ona toe feso’ota’i le ua molia ma le ali’i na a’afia, ina ia taofia ai le toe tula’i mai o se isi fa’alavelave fa’apenei i le lumana’i.

 

O lo o taofia pea Vanuvanu i le toese i Tafuna e fa’atali ai le itula e 9:00 i le taeao o le aso Faraile nei, lea ua fa’amoemoe e toe valaau ai lana mataupu.

 

TALIGALU AH SIU

 

O le isi ali’i na tula’i i luma o le fa’amasinoga maualuga i le aso mo lana iloiloga o le le usita’i lea i tuutuuga o lana nofovaavaaia, o le ali’i o Taligalu Ah Siu. Ina ua valaau le mataupu a Ah Siu, na fa’ailoa ai e le loia fautua a le ali’i ua molia ia Michael White le ioe o Ah Siu i tu’uaiga o lona le usitaia lea o tuutuuga o lana nofovaavaaia.

 

O se tasi o tuutuuga o le nofovaavaaia a Ah Siu, o le fa’asa lea ona ia toe solia se tulafono a le malo, ae i le vaiaso na te’a nei na fa’asala ai e le fa’amasinoga fa’aitumalo ia Ah Siu e taofia i le toese mo le silia i le masina, ina ua ta’usala o ia i le moliaga o le tu fua i fanua o aiga ma le gaoi, e mafua mai i le fa’alavelave lea na ia gaoia mai ai kalone penisini o ta’avale o aiga ae fa’aaoga e sogisogi ai.

 

O le aso 23 Tesema ua fa’atulaga e le fa’amasinoga maualuga e tu’uina atu ai sa latou fa’asalaga fa’asaga ia Ah Siu e tusa ai o lana matauup, ae o le taimi nei, o lo o fa’aauau pea ona taofia o ia i le toese i Tafuna.