Ads by Google Ads by Google

Tala I Vaifanua


O se va’aiga i le to’atele o fanau sa a’oa’oina e EMS i tulaga o le tausiga o le saogalemu a’o galue i le vao ma toto fa’atoaga. [ata: Leua Aiono Frost]

O le vasega sa fa’atautaia e le ASEPA i le tausiga o le saogalemu a’o galulue e tausia lafumanu ma fa’ato’aga. [ata: Leua Aiono Frost]

POLOKALAMA FA’ASAO GATAIFALE LEONE-FUTIGA

 

O le aso Tofi ua te’a na fa’amae’a ai le polokalama sa fa’atautaia mo le lua vaiaso na aofia ai le silia ma le 50 alo ma fanau mai afio’aga o Futiga e o’o i Leone ina ia fa’amautu lo latou iloa o le gataifale fa’asao, aua o lo’o tulata nei afio’aga i le Fa’asao o le Gataifale i Fagatele.

 

O fanau ua iloga lo latou fiafia i lea taeao, aua o le taeao o le a tali ai fo’i i le tele o a’oa’oga sa aoaoina ai, o lo ua saunia fo’i latou fa’ailoga ina ia fa’atauva ai le latou toe fa’agotaga i le taeao lena, ina ia tu’u uma i ai le latou iloa, i so’o se ituaiga faigafaiva e mafai ai ona maua se i’a mo le fofoga taumafa o se aiga Samoa.

 

Na saunia ofe ma matau e faia ai faiva o le fanau, peita’i, ona o tua i nu’u po’o afio’aga, e le maua ai ni avili ma ni mea fagota gaosia lelei, ua na’o se ofe lava e tapena lelei ma selaloi, fa’apipi’i ma se fulu ona fagota ai lea o le tama Samoa.

 

I le tauvaga na i ai se fa’ailoga fa’apitoa mo se tamaititi po’o se teineitiiti na te mafaia ona maua se i’a o so’o se ituaiga tele e fa’aaogaina ai so’o se isi auala ae le fa’aaogaina ai se ofe fagota ma se matau.

 

O le taumafaiga lenei, sa i ai le latou paaga na fa’atupea le taumafaiga. O le “Aloha Maid Natural” lea na latou sapalaia fo’i mitiafu ua mae’a lomia ai le latou fa’amoemoe ina ia fa’asao le gataifale ma ia iloa lelei ala e mafai ona taofia ai le tulaga lelei pea o sosia o lea si’omaga o lo’o olaola lelei ai i’a, amu ma limu o le sami.

 

Na toe ta’ita’ia le vasega e le tofa Apulu Veronika Mortenson i ni fesili e toe saili ai po’o tumau a’oa’oga i le fanau. Na fesiligia i latou i lo latou iloa o a’afiaga eseese e lima e ono afaina ai le tulaga olaola lelei o ‘amu i le gataifale.

 

“O le ova vevela o le La, po’o le suiga o le tau o lo’o ua a’afia tele atu motu o le pasefika, ua a’afia ai ‘mau o le a’au ma ua tele ina ‘aveesea ai le lanu fa’anatura o le ‘amu.”

 

O le tele o otaota ma le palapala e tafe i le sami ma ua fa’amautu ai ua pe ai le ‘amu ma a’au o le gataifale.

 

Siisii o le suavai i le lalolagi, ona ua liusuavai le tele o le ‘aisa i le pole i matu ma saute, ua a’afia ai fo’i le lanu olaola o ‘amu, ma ua fesuia’i ai fo’i le magalo o le suasami.

 

O le fa’ateleina o le Alamea i le gataifale, ua avea ma mea ua fa’aitiitia atili ai ‘amu o le gataifale.

 

O le so’ona fagotaina o le i’a i le gataifale, ua avea ma se isi fa’afitauli e mafua mai ona o le so’ona fagotaina e tagata o i’a o ogasami. Ona o le so’ona vevela o le sami, po’o le fesuia’iga o le tau o i ai nei, ua mafua ai ona fa’ateleina le i’a i ogasami o le vasa pasefika, ma ua fa’ateleina mai ai fo’i ma va’a fagota e faifaiva i le tatou alamoana, peita’i, a sologa lelei le tau ma tutumau, ona toe fa’aititia lea o le tele o le i’a i o tatou ogasami, ae o lea lava ua tumau le omai pea o va’a fagota i o tatou ogasami. E vave tele ona le lava ai le i’a i o tatou ogasami fa’atulafonoina i sone fagota fa’avaomalo.

 

Sa fesiligia le vasega atoa, pe aisea e sa taputapu ai lava ona fagotaina so’o se i’a po’o fagota mai le Fa’asao o Fagatelle Bay? Na toe fa’ailoa mai, “Ona o le maliliega ua mae’a saini a’ao ai Ta’ita’i o le afio’aga o Futiga ma le Malo Tele, ina ia fa’asaoina uma Fagatele Bay e avea ma nofoaga e olaola lelei ai ma fa’afagafao ai i’a o so’o se ituaiga, ae tineia ai le Alamea, mai lea ogasami fa’asao. O lea feagaiga sa sainia mai le vaitausaga 1980s.

 

Ina ua mae’a taua’aoina fa’ailoga ma tusi pasi mo le fanau sa auai i lenei 2 vaiaso o a’oa’oga aoga tau le gataifale i Leone, sa fa’ailoa mai, “O le a soso’o nei ma le a’oa’oga mo le lua vaiaso e faia i Aunuu, ona toe taliu mai lea i le afio’aga o Vaitogi, lea e tulata i le Fa’asao i Fagalua.

 

SAOGALEMU I FA’ATO’AGA MA LAFUMANU

 

E silia ma le 200 fanau talavou sa aofia fa’atasi i le lesitala mo a’oa’oga fa’apitoa o le Tausiga o le Saogalemu i Fa’ato’aga ma Lafumanu lea sa fa’atautaia i le ASCC Land Grant i Malaeimi i le aso Tofi na te’a nei.

 

E fa vasega sa vaevae i ai le aofaiga o le fanau na auai, ma sa fa’asolo fo’i latou vaega eseese o a’oa’oga sa faatulaga. O vasega sa fa’atautaia e ni sui iloga o le Ofisa o le EMS, le Matagaluega o le Tausia Lelei o le Siomaga, ma le vasega e fa’atautaia e le vaega o Fa’ato’aga a le Land Grant ma le Vasega sa faatautaia e le Vaega o Lafumanu a le Land Grant.

 

E tasi le auga o nei aoa’oga uma, ia iloa lelei e le fanau fa’avasega vaila’au e faaaoga i le atina’ega o Fa’ato’aga, o le saogalemu i le fa’aaogaina o mea faigaluega mo tiute fa’atino i le tausia lelei o fa’ato’aga ma lafumanu, ae maise fo’i o le saogalemu o meafaigaluega i nofoaga e le au i le fanauiti, ina ia ne’i inumia pe tausami sese e le fanauiti ni vaila’au o’ona.

 

I le fa’ai’uga o lea fa’amoemoe, sa tufatufaina ai tusi pasi fa’atasi ai ma mitiafu mo le fanau e fa’amanatu ai fo’i lenei a’oa’oga aoga sa auai ai i le amataga o lenei tu’uaga umi o a’oga.