Tala I Vaifanua
TA LE ATULE I LE AFIOAGA O FAGASA
Ua mae'a ona ta le Atule i le afio'aga o Fagasa, ma sa va'aia fo'i le a'e manuia o faiva o Tautai o le afio'aga, ma e ui fo'i ina ua mae'a fa'atulaga ogasami e le pulega a Ali'i ma Faipule o le afio'aga e tatau ai ona fagota ma le ogasami ua fa'asa, aua le fa'asao mo a taeao i le gataifale, ae ua va'aia le 'oa o le tai i lea afio'aga.
"O le mau lava lea a le afio'aga, ina ia fai fa'aeteete fo'i sosia o le gataifale, ina ia le afaina aua fo'i tupulaga o fai a'e, ia latou ae'ae i manuia e pei o lenei fo'i vaitau,” o se saunoaga lea a se tasi o taule'ale'a na auai i le faiva i le fa'ai'uga o le vaiaso ua tuana'i.
Ina ua fesiligia le Matagaluega o le Pulega o le Saogalemu o Vaomatua ma le Gataifale i le tulaga o le gataifale o Fagasa po'o faia se latou Fa'asao, ae fa'ailoa mai, "O Fagasa le isi afio'aga lea ua mae'a mautu mai le latou Fa'asao. Ua mae'a fa'avasega le ogasami mo faigafaiva e tatala lava i tagata o le afio'aga, ma le ogasami ua matua le toe fa'atagaina ai se fagotaga, lea afai ae maua i ai se tasi o fagotaina, e matua sala i le afio'aga fa'apea fo'i ma le Malo."
Ona o lea afio'aga e iloga ia Samoa i lona tamaoaiga i le i'a e a'e ai fa'ale-tausaga o lea na asia e le vasega o tautai le i'a ma ua mae'a folasia fo'i faiva i luma o le afio'aga, ma ua mae'a fo'i ona faia i ai le fa'asoa.
"E muamua lava ave'esea le inati o Auauna a le Atua i le afio'aga, soso'o lea ma e na fai atu ona o le fia maua o se i'a, soso'o loa ma le pulega a Matai i Ali'i ma Faiule ae mulimuli loa i aiga uma lava o le afio'aga ia tofusia ma si ana i'a!" Ua fa'ailoa mai o le faiga lava lea o lo'o tufatufaina atu ai faiva o le afio'aga, ma ua iloga fo'i ona fa'amalieina tagata uma o lo'o tapua'ia faiva o tautai i le gataifale.
JASON TU'UAO - I LE FOOD & DRUG ADMINISTRATION
I le fonotaga na fa'ato'a mae'a atu nei a le Pacific Islands Health Officers Association (PIHOA), sa toatele sui na malaga mai Amerika.
O se tasi o nei sui o se alo o Amerika Samoa, Jason Tu'uao, o lo’o galue i le matagaluega a le fetarale, US Food and Drug Administration (FDA).
"O a'u o se tasi e matua Samoa lava lou tuputupu a'e i lo'u aiga, aua o o'u matua o le fa'afeaiga taulagi EFKAS i Kalefonia. O lo'u tama o Rev. Dr Iese Mapu Tu'uao mai le Auaiga o Paogofie ma le Aiga Sa Paopao mai Pavaiai, ma Fitiuta Manu'a. O lo'u tina o Iaeli Lago'o Tu'uao mai le Aiga Sa Lagoo i Faga'alu ma Ofu i Manu'a,” o se tala lea a Tu'uao ina ua fesiligia e le Samoa News.
"E ui la ona o lea matua lelei lava la'u gagana fa'asamoa i le tautala ma le tusitusi, ae ou te le'i ola a'e i le malo e sili ona pele ia te a'u, o Amerika Samoa. O le Malo o nai o'u matua, ma ou te mitamita tele i la'u gagana ma lo'u olaga o se tama Samoa moni."
"Na ou ola a'e o tautua pea o'u matua i le EFKAS i Kalefonia ma sa atoa lelei lava le 20 tausaga o nonofo ai i latou i le ekalesia lea. Peita'i ua si'itia mai nei i la'ua i Nanakuli, Hawaii ma ua avea lava fo'i ma Fa'afeagaiga Taulagi a le Ekalesia Samoa fo'i i'ina."
Amatalia a'oga a Tu'uao i Gahr High School i Kalefonia, ona ulufale lea i le Chapman University ma maua ai lon fa'ailoga o le Bachelor of Science in Biology.
Ina ua mae'a le a'oga ma ua maua lea fa'ailoga sa ia fa'aaogaina loa e saili ai sana galuega e feso'otai ma le Soifua Maloloina. Sa fautuaina o ia e se tasi o uso o lona tama, e saili sona avanoa faigaluega i le FDA.
Sa amata faigaluega i le FDA i le 2008, peita'i o le atoaga lenei o lona 10 tausaga o galue ai.
I le taimi nei, ua avea o ia ma Consumer Safety Officer a le FDA, o se matata o lo'o sili fo'i ona mana'omia e le tatou malo nei, aua o lo'o tele ina fesuisuia'i mai ituaiga mea tausami tu'upepa ma tu'uapa ma tu'ufagu, ua la'uina mai i malo eseese i le tatou nei maketi mo fefa'ataua'iga ma le mamalu o le atunu'u.
O lona Ofisa autu ua i ai nei i Hawaii, ma e le'i faigofie fo'i ona maua lenei tulaga talu mai ona amata faigaluega.
"O le usiusita'i ma le fa'alogo, fa'aopoopo atu i ai ma le fa'amoemoe tasi i le Atua i le atamai e mo'omia ma taumafai atili, na mafai ai ona sologalemu le folauga i le galuega ua faia nei. O le mau teuloto lea a matua e fautuaina ai pea a'u i aso uma, aua nei galo le punaoa na maua mai ai mea uma, ma ia fa'amuamua le Atua i mea uma e manatu e fai,” o sana tala lea e tusa o lana taumafaiga i le galuega o tautua ai nei.
"O nei mea uma ua mafai ona maua e lo'u nei sui talavou, e afua mai ona o le nofo tatalo a matua ma le la'ua fo'i fa'atonu ma fa'asino le ala e tatau ona savali ai, o i la'ua na soifua a'e iinei i le fita o ala e saili ai manuia o le tino, ma ua la'ua iloa le faigata o le olaga a'o le'i fa'anofonu'u i le ekalesia i Kalefonia. A'o lei avea i la'ua ma faife'au, sa mua'i a'oga lo'u tina fa'a-Tausima'i ma o lana matata lena sa tau'avea. Peita'i o lo'u tama sa aoga fa'afaife'au ma mafua ai ona avea ma Faife'au i le taimi nei."
AMATALIA LESITALA A LE ‘FEMA’ I MANU'A
O le taeao o le aso Gafua na te'a nei sa tu'uva'a ese atu ai sui o le FEMA mo Manu'a e amata ona lesitala aiga sa aafia i le ‘afa o Gita i le masina o Fepuari.
O le lua vaiaso ua te’a sa maea ai ona faia le tusiga igoa muamua e pei ona fa’ataitaia e sui o le malo o Amerika Samoa, lea na malaga ai le afioga i le Lutena Kovana, Lemanu Sialega Palepoi Mauga.
Ae ua o’o nei i le taimi mo le amatalia o le lesitala i le FEMA, ina ua mafai ona maua ai fesoasoani mai le feterale ona o le afa o Gita.
I se pepa o fa’amatalaga mai le FEMA, o lo’o fa’ailoa mai ai le fa’asologo o lesitala i le Manu’atele lea na amata i le aso ananafi, Aperila 4, e o’o atu i le aso Toana’i nei, Aperila 7. E tolu nofoaga, Disaster Recovery Center, e faia ai lesitala mo fesoasoani a le fetarale mo i latou sa afatia ona o Gita i Manu’a. O nei nofoaga tatala mai le 8am e oo atu i le 4pm.
• Lesitala mo Ofu ma Olosega e faia i le ofisa autu (EOB) o le malo i Ofu.
• Mo le motu o Ta’u - e aofia ai afioaga o Ta’u, Fitiuta ma Faleasao e faia i le EOB i Ta’u ma le ofisa i le malae va’alele i Fitiuta.
O pepa e tatau ona uumia atu mo le lesitala: numera o le saogalemu (social security); tuatusi o le fale sa faaleagaina; o mea na fa’aleagaina, pepa o le inisiua, pe afai e i ai; numera o le telefoni; ma le pusi meli o lo’o maua ai lau meli.