Ads by Google Ads by Google

Mafatia finagalo Faipule i tulaga fa’aletonu ua o o i ai le faiga malo


Afioga i Faipule i le taimi o le iloiloga e fa’amaonia ai totino o le Komiti Fa’afoe o le Tamaoaiga a le malo i le aso ananafi. [ata AF]
ausage@samoanews.com

O se tulaga fa’ateia na molimauina i le iloiloga a le Komiti o Fefa’atauaiga ma le Atina’e a le maota o sui i le taeao ananafi, ina ua vaaia le tutulu o ni isi o afioga i Faipule a o saunoa e fa’aleo o latou finagalo i molimau na auai atu i le iloiloga.

 

E mafua ia lagona mafatia e pei ona fa’aleo e afioga i Faipule i a latou saunoaga, ona o le tulaga fa’aletonu lea ua molimauina i le itu tau tupe a le malo, aemaise lava i atina’e sa fa’aalu ai tupe o le Pone a le malo, le pone na pasia mai e le Fono Faitulafono.

 

O molimau na auai i le iloiloga e aofia ai le Fa’atonusili o le Ofisa o Galuega ia Faleosina Voigt; Fa’atonusili o le Ofisa o Oloa a le malo ia Oreta Dr. Crichton-Mapu; ma le Sui Fa’atonusili o le Ofisa o Fefa’atauaiga ma Alamanuia ia Uili Leauanae, mo le fa’amaoniaina o latou suafa e avea ai ma totino o le Komiti o le Tamaoaiga o le malo (ASEDA), e pei ona tofia ai i latou e le afioga i le ali’i kovana.

 

Na taua e le afioga i le ali’i faipule ia Vailiuama S. Leasiolagi ona lagona le mautonu, ona e le o lelei tulaga o lo o tula’i mai i atina’e sa fa’atupe i tupe o le pone, e pei o le Faletupe, scanner, fa’apea ai le va’a mo Manu’a.

 

“A ou vaavaai atu i ripoti e fa’atatau i tulaga le manuia ua i ai le malo, ona lagona ai lea o le vaivai o le malo ma fa’apea ane, talofa e ia te outou ma le galuega fita o le a outou aga’i atu i ai, ona e le faigofie tulaga ua tutupu mai, e le faigofie fo’i i lo matou nofonofo atu tulaga fa’aletonu ua i ai le malo ..” na muta fa’afuase’i le saunoaga a Vailiuama ina ua maligi ona loifofoga.

 

Sa ia fa’amalosi ‘au i totino fou o le komiti ina ia fa’amalolosi e fai le galuega, ae aua le fa’avaivai.

 

O lagona lava fo’i ia na fa’aleo e le afioga i le tama’ita’i faipule ia Vui Florence Saulo, ina ua maua lona avanoa e fesiligia ai molimau.

 

Na taua e Vui lagona mafatia ua o o i ai le fono faitulafono, ona o tulaga i le pone ma taumafaiga sa galulue malosi i ai le fono, lea sa pasia mai e le fono faitulafono, a o lea ua foliga mai ua i ai ni nai fa’afitauli ua alia’e mai ai, ma ua amata ai ona sau le fememea’i ma le fefe, ona e toe i’u uma mai mea nei i tumua’i o ta’ita’i o le fono.

 

“O le avea ai o a’u ma faipule, e lagona lava le vaivai o le mafaufau ona o tulaga fa’aletonu ua o o i le malo, ae tatou fa’amoemoe pea i le Atua e fesoasoani mai, ma ia tatou maua le loto o le galulue fa’atasi,” o le saunoaga lea a Vui.

 

O le to’atele o faipule na maua avanoa e tulei saunoa ai i le iloiloga, sa latou taua le agava’a tele o i latou ua tofia mo le fa’atinoina o le galuega.

 

Na fautuaina e le afioga i le ali’i faipule ia Vailoata E. Amituana’i sui fou o le Komiti Fa’afoe, ina ia silasila toto’a i ni isi o tulaga o lo o moomia e le atunu’u i le taimi nei, e pei o le fa’amautuina lea o auaunaga mo le Faletupe Fa’ateritori e pei o le numera e mafai ai ona fa’aaoga i teugatupe a tagata, lea e o o mai lava i le taimi nei e le i maua, atoa ai ma le puipuiga i lalo o le inisiua a le feterale (FDIC).

 

Saunoa Vailoata e fa’apea, e to’atele tagata o lo o fia fai paaga ma le Faletupe a le malo, ae o le fa’afitauli lena o lo o tula’i mai, e le o i ai se tulaga e malu puipuia ai a latou teugatupe.

 

“E le o se tupe laititi le $15 miliona mai le Pone lea na fa’amatu’u atu e le faigamalo e fa’afoe ai galuega a le Faletupe, e tatau fo’i la ona matua fa’aleleia tulaga uma o le auaunaga a le Faletupe mo le atunu’u,” o le saunoaga lea a Vailoata.

 

Na taua e le afioga a Vesi Talalelei Fautanu Jr lona atugaluga o lo o i ai, ina nei avea tofiga fou ua tu’uina atu e le Kovana i a i latou nei ma auala e le atoatoa ai le fa’atinoina o a latou galuega.

 

Mo se fa’ata’ita’iga e pei ona saunoa Vesi, afai o le a moomia i latou nei mo le fa’atinoina o tiute fa’a sui o le Komiti o le Atina’e, o le a ta’atia uma tiute fa’a Fa’atonusili ae aga’i atu e fai galuega mo le Komiti o le Atina’e, ma tula’i mai ai se tulaga fa’aletonu i le tautuaina o le atunu’u.

 

E ui i lea, sa ia fa’afetaia le kovana i lona tofiaina o i latou nei e avea ma totino o le Komiti o le Atina’e a le malo.

 

Na suia atoa tulaga mamalu sa i ai galuega a le Komiti ina ua tula’i mai se fa’aletonu i le va o ni isi o afioga i Faipule, e mafua mai i le saunoaga a le afioga i le Faipule mai Saole ia Kitara Vaiau sa tu’uina atu i molimau.

 

Saunoa Vaiau e fa’apea, talu ai ua agava’a tele molimau i le fa’atinoina o le galuega, ua ia manatu ai, e sili pe a fa’aagafua loa le iloiloga ma le “ma’imau o le taimi a le maota” e tau fesiligia ai i latou, ae ua atoatoa lo latou atamai ma agava’a e fa’atino ai galuega ua tofia i latou e le Kovana e galulue ai.

 

Sa taua atili fo’i e Vaiau lana fuafuaga ua i ai, i le fa’auluina lea o se pili e taofi ai sui o Komiti Fa’afoe mai le tau toe oo mai i luma o le fono e molimau, ae ua lava na o Fa’atonusili, ma le fa’alavelave ai fua i le fa’atinoina o a latou tiute mo le atunu’u.

 

Na fa’auilavea Vailoata ma ia fautuaina le ta’ita’i komiti sa faatautaia le iloiloga ia Samuel Meleisea, ina ia fautuaina le sui mamalu e tusa ai o saunoaga tuulafoa’i ae o lo o fa’afofoga molimau, lea fo’i sa lagolagoina e le afioga a Lavea Fatuleagae’e P. Mauga.

 

Sauna Lavea e fa’apea, e le tatau i le sui mamalu mai Saole ona ia toe lafo le faaupuga lea “ma’imau le taimi o le maota” a o fa’afofoga molimau.

 

Ae i le mae’a ai o le iloiloga, na fautuaina ai loa e Vesi afioga i faipule ina ia silasila toto’a i le taimi tala feagai e fa’auivalea ai pe afai e tutupu ni lape i taimi o saunoaga a isi faipule, ona e mataga le fesopoa’i o saunoaga i le va o faipule ae o lo o fa’afofoga molimau aemaise ai le au fa’asalalau.

 

Saunoa atili Vesi e fa’apea, o le isi lea mafua’aga e aveesea ai le mamalu o le maota, ma mafua ai ona fa’aigoa e le to’atele le maota o sui o le maota o tamaiti, ae na toe saunoa Vailoata e fa’apea, na mafua ona fa’amanino mai i tulafono a le maota le fa’auilavea, ina ia taofia ai le manatu e le tatau ma sa’o i le taimi o le iloiloga.

 

A o le i fa’ai’uina felafolafoaiga a afioga i faipule, sa toe fa’amaualalo le afioga Vaiau e tusa ai o lana saunoaga, ae i lona taofi, o lo o sa’o ma manino le agaga atoa o lana saunoaga i luma o le maota.