Ads by Google Ads by Google

Lapataia atunu’u ina ia fa’amalosia puipuiga mo le fa’ama’i o le “Dengue Fever”


Le faatonusili o le Matagaluega o le Soifua Maloloina a le atunu’u, tofa Motusa T. Nua. [ata AF]
ausage@samoanews.com

O le toe oo mai ai o le fa’ama’i o le Dengue Fever i laufanua o Amerika Samoa, e mafua mai i le siama (virus) o loo feavea’i e le iniseti fa’alafua o le namu o loo tau tu’ufua solo i nofoaga o loo to’a ai vaivai, ua lapataia ai e le Matagaluega o le Soifua Maloloina le atunu’u atoa ina ia tausisi i puipuiga o lenei fa’ama’i, ma ia fa’amalosia puipuiga e ala i le fa’amama o tafatafa o maota ma laoa, aemaise lava le aveese nofoaga e faigofie ona to’a ai le suavai ma maua ai le avanoa e tu’ufua ai le iniseti o le namu.

 

I le taimi o le iloiloga a le tofa a Motusa i le vaiaso na te’a nei i luma o le Senate, sa fesiligia ai o ia e afioga i Senatoa e fa’atatau i le puipuiga a le matagaluega mo le fa’ama’i o le dengue fever lea ua toe oo mai i Amerika Samoa, ae o a fo’i ni lapataiga e tatau ona fa’aoo atu i le atunu’u mo le latou silafia.

 

Na fa’amanino e Motusa le taua tele o le fa’amama o tua o maota ma laoa o aiga fa’apea ai le motu atoa, ina ia faigofie ai ona aveese mai vaega e faigofie ona to’a ai le suavai ma tu’ufua ai le namu o loo feavea’iina le siama o loo mafua ai lenei fa’ama’i.

 

O le vaiaso na te’a nei na tatala aloaia ai le polokalame mo le fa’amamaina o le motu atoa a le malo, lea na amata mai i le Falelima i Sasa’e, ona o le itu lea o le atunu’u ua fa’amaonia le to’atele o i latou o lo o a’afia mai ai.

 

E pei ona taua i ripoti mai le Soifua Maloloina, fa’atoa toe oo mai lea o le fa’ama’i lenei o le dengue fever i le atunu’u talu mai le 40 tausaga talu ai. Ae i le 2015, e to’a 471 i latou sa masalomia le a’afia ai i ‘auga o lenei fa’ama’i, lea e aofia ai le to’a 143 na taofia i le falema’i, ma o lea aofa’i e lei faitauina ai i latou sa a’afia ma nonofo lava i o latou aiga.

 

Ae ina ua pipisi mai i le atunu’u le fa’ama’i o le Zika i le tausaga na te’a nei, sa lapataia ai le atunu’u ina ia fa’aeteete pea lava i le dengue fever, o lo o i ai pea lava ‘auga o lea fa’ama’i i le atunu’u.

 

Na taua e le susuga a Magele Scott Anesi i le Samoa News le fa’aauau pea ona latou mata’ituina o i latou uma o loo masalomia le a’afia i ‘auga o lenei fa’ama’i, ina ia mautinoa e faia i ai togafitiga talafeagai, ma o fa’aiuga o suega sa tu’uina atu i Hawaii ua fa’amaonia mai ai, e to’a 6 i latou mai le atunu’u ua a’afia i lenei fa’ama’i, ma o le to’atele o i latou e aga’i mai i afioaga e aofia ai Afono ma Vatia, lea e amata mai i le 2 tausaga le matutua e oo atu i le 77 tausaga.