Ads by Google Ads by Google

Lagolago Kamupani G.H.C Reid fuafuaga a le malo e si’i lafoga o oloa


[ata: foa'i]
ausage@samoanews.com

I se tusi sa tu’uina atu e le Pulega a le Kamupani o Oloa a Leala (G.H.C Reid & Company, Ltd) i le Fono Faitulafono i le amataga o le vaiaso nei, o lo o taua ai le matua latou lagolagoina o fuafuaga a le malo, mo le fa’aeeina lea o lafoga i luga o ni isi oloa, e pei ona i ai pili tupe ua i luma nei o le Fono Faitulafono.

 

O le agaga autu ua mafua ai ona latou lagolagoina lenei taumafaiga, e le gata ina ia maua ai ni alagatupe fa’aopoopo mo le malo, ae taofia ai fo’i ni isi o faiga fa’asolitulafono o lo o faia i le auala e totogi ai lafoga mo oloa e pei ona i ai i le taimi nei.

 

“I le avea ai o i matou o le Kamupani i le silia ma le 100 tausaga o le tautua i le atunu’u, matou te matua lagolagoina taumafaiga a le malo mo le sailia lea o ni isi ana alagatupe fou, i se taumafaiga e mafai ai fo’i ona lagolago i pisinisi tumaoti ina ia tupu ma ola, ae sili ai lona taua, ia taofia ai faiga fa’asolitulafono tau pisinisi o lo o taofia ai le tamaoaiga o lo tatou atunu’u mai le aga’i i luga,” o se vaega lea o le tusi mai le Kamupani.

 

Ua taua fo’i e le Kamupani le tu’uina atu o le latou lagolago e 100% i le auala e fa’atulaga ai le lafoga mo le ‘ava malosi o lo o ulufale mai i le atunu’u, e ala i le fa’avae o le lafoga i le 12 aunese o le apa, nai lo le fa’avae o le lafoga i le tau o lo o i totonu o le lisiti e pei ona faia i le taimi nei.

 

“E ui e tele le a’afiaga i le tau o la matou oloa o le a tula’i mai ai, ae matou te fia vaai ua taofia faiga le fa’amaoni i lisiti o lo o faia i le taimi nei,” o se vaega lea o le tusi a le Kamupani.

 

Na taua atili fo’i i le tusi e fa’apea, o le tele o malo o le lalolagi e aofia ai ma Samoa Tuto’atasi, o lo o fa’avae le lafoga o le ‘ava malosi i le 12 aunese o le pia i totonu o le apa, e mafua lea tulaga ona e mafai ona siaki ma fa’amaonia e sui o le Ofisa o Tiute lea tulaga.

 

Ae o le lafoga e fa’avae i le tau o lo o tusia i luga o le lisiti, e le mafai ona fa’amaonia lea tulaga, ma e ono avea ma auala e tele ai se vaega o le lafoga e le totogiina i le malo.

 

“Matou te talitonu atoatoa o lo o tele faiga faasolitulafono i le fa’atauina atu o le ‘ava malosi i le maketi o fefa’atauaiga. Ua matou talosagaina ma le loto maualalo le Fono ina ia silasila toto’a i la matou folasaga ua tu’uina atu.”

 

O le lafoga e 5% a le malo o lo o totogiina i luga o le uafu mo oloa e taunu’u mai, o lo o fuafua lava le lafoga i le tau o lo o tusia i luga o le lisiti.

 

O le suiga o le tulafono e pei ona fuafuaina, o le a fa’aee ai le lafoga e 0.15sene i le aunese mo vaiinu suamalie e ulufale mai i le atunu’u.

 

Na taua e le Kamupani e fa’apea, o le lafoga e 0.15sene lea ua fuafua e fa’aee i meainu suamalie, e le gata ua sili atu lona maualuga, ae ua toeititi lava fo’i tutusa ma le lafoga o le ‘ava malosi.

 

Ua latou talosagaina le lafoga e 0.02sene mo le 12 aunese e tatau ona fa’aee e le malo i luga o meainu suamalie.

 

O a’afiaga e pei ona taua e le Kamupani i le latou tusi, e le gata e faaitiitia ai a latou oloa e aumai i le atunu’u, ae fa’aitiitia ai fo’i ma tupe maua a le malo, ma i’u ina vaea ai ni isi o tagata faigaluega.

 

Mo le ‘ava malosi, e 190% le lafoga sa fa’avae mai i luga o le tau e tusia i le lisiti, peita’i o lea ua fuafua le malo e fa’aee le lafoga fou e 0.35sene i le 12 aunese o le apa pia. O lo o lagolagoina e le Kamupani le lafoga mo le ‘ava malosi.

 

I le tulaga o le lafoga o oloa e 7% lea ua fuafua le malo e fa’aee, ua talosagaina e le Kamupani le tatau lea ona amata atu i le 2%.

 

I le lafoga e 1% mo pisinisi, e talitonu le Kamupani o le Oloa o Leala, e le tatau ona a’afia ai fua kamupani o lo o fa’amaoni pea i latou e totogi a latou lafoga i le malo, ae tatau ona a’afia ai na o kamupani e le o fa’amaoni i le failaina o lafoga.