Ads by Google Ads by Google

Filifili Senatoa poo fea fa’amuamua: alofa i le atunuu poo malo


[ata: SN]
ausage@samoanews.com

O fa’afinauga a afioga i Senatoa i le taeao ananafi i le taimi na faitau fa’alua ai tulafono tupe a le Kovana ua mae’a ona pasia e le maota o sui, na atagia mai ai i finagalo fa’aalia o afioga i Senatoa manatau e lua, poo le fa’amuamua le fesoasoani mo le malo ona o le tulaga fa’aletonu i le itu tau tupe, pe fa’amuamua le alofa i tagata lautele, lea o le a pagatia pe a si’i lafoga o oloa ma pisinisi.

 

O le taeao ananafi na pasia ai e le Senate i le faitauga fa’alua pili tupe e lua a le maota o sui, ma le fa’amoemoe o le taeao nei e tu’uina atu ai i luma o le maota mo le faitauga fa’atolu.

 

O ia pili tupe e lua e aofia ai le pili e sii ai le tau o totogi i luga o le uafu, fa’apea ai ma le pili e fa’aee ai le lafoga e 1% i pisinisi uma i le atunu’u.

 

E leai ni Senatoa na fa’aalia ni o latou finagalo i le taimi na tula’i ai le afioga i le ali’i Senatoa ia Paepae Iosefa Faiai e fa’atula’i le mau, ina ia tu’uina atu loa le pili e si’i ai totogi i luga o le uafu e fai i ai le finagalo o le maota i le faitauga fa’alua, ae ina ua tula’i le afioga i le Senatoa ia Magalei Logovi’i, e fa’atula’i le mau ina ia tu’uina atu loa le pili e fa’aee ai le lafoga e 1% e fai i ai le finagalo o le maota, o iina na to’atele ai loa afioga i Senatoa na fa’aali o latou finagalo.

 

Na fa’amanino e Magalei le mataupu e fa’atatau i le pepa fa’atumu (form) lea e fa’atumu e pisinisi pe a faila a latou lafoga, ina ia iloa ai pe sa maua se tupe fa’asili i le tausaga pe leai fo’i, o se tasi lea o mataupu e le o mafai e le malo ona fa’amanino i le taimi nei, ona e le o mautinoa poo i ai moni ni ‘form’ mo le aufai pisinisi pe leai fo’i.

 

O popolega e pei ona saunoa Magalei, ina ne’i o atu le aufaipisinisi e fa’atumu le ‘form’ ae fa’apea ane i ai le malo e leai ni ‘form’ o i ai, ona sili ai loa lea ona pagatia le aufai pisinisi i le totogi o le lafoga ae le o i ai se tupe fa’asili.

 

Na tula’i le afioga Fonoti T. Aufata ma finau i le maota e aua ne’i i ai se isi e palota ioe i pili tupe uma ia e lua ua talanoaina. Sa ia taua e fa’apea, afai ae pasia e le fono pili tupe nei, o le a sili atu ona pagatia le atunu’u.

 

Saunoa Fa’amausili Mau Jr e fa’apea, e le faigofie pili e pei ona fetufaa’i ai finagalo o le maota, ona e foliga mai e le o mafai e le malo ona fa’atonutonu tulaga o ana tupe fa’aalu, ae le o i ai fo’i se Su’etusi e gafa ma le fa’atinoina o lea galuega taua.

 

Na taua e le afioga a Tuaolo M. Fruean e fa’apea, e le fia fa’alogo atu lava o ia o saunoa mai fa’apea le Kovana, ua mafua ona fa’aitiitia itula faigaluega ma tele galuega ua le faia, ona ua le pasia e le Fono pili tupe sa tu’uina atu latou te iloiloina. Sa ia talosaga i afioga i Senatoa ina ia talia le fautuaga a le ta’ita’i komiti, ina ia tu’uina atu nei tulafono e pasia e le maota.

 

O le mae’a ai o le saunoaga a Tuaolo, na finagalo ai loa le afioga i le alii Peresetene o le Senate ia Gaoteote Tofau Palaie, e fa’amalolo le tauaofiaga a le maota mo sina taimi, ae se’i fetufaa’i le maota e uiga i lenei mataupu.

 

Saunoa Gaoteote e fa’apea, e le o toe po se lilo i le tulaga pagatia ua i ai le faigamalo i le taimi nei, e leai fo’i se Senatoa poo se Faipule e manatu e fa’aitiitia itula faigaluega a tagata, ona o galuega ia e tua i ai aiga ma le atunu’u.

 

“Afai la o lagona nei ma o tatou finagalo, o le fesili e tula’i mai, o fea e aumai ai tupe e fa’atino ai e le malo ana fuafuaga ina ia maua ai totogi o tagata faigaluega e tausi ai aiga,” o le saunoaga lea a Gaoteote.

 

Sa ia taua e fa’apea, e leai se isi o Senatoa e le lagona le alofa i pisinisi ma le atunu’u, e o o lava fo’i ia te ia, e lagona fo’i lona alofa i le atunu’u ma le tau atina’eina o pisinisi, peita’i e tatau fo’i ona silasila toto’a le Fono i le tau atina’eina o le malo. I lona taofi, a fa’aletonu le faigamalo, ua fa’aletonu fo’i le atunu’u, ae a manuia le malo, ua manuia tagata uma.

 

Saunoa Satele Galu Satele e faapea, na te lagolagoina fo’i le agaga ina ia fai se sao o le fono e fesoasoani ai i le malo, ae a vaavaai atu i le tulaga o lo o i ai le faigamalo, ona lagona ai lea o le fa’anoanoa, ona o lo o soona fa’a faigaluega tagata ae leai ni tupe e totogi ai, ua tele fo’i atina’e ua fai ae le o lava ni tupe, ona mafua ai loa lea ona tula’i mai fa’afitauli e pei ona molimauina i le taimi nei.

 

Sa ia taua atili e fa’apea, e le faigofie le tulaga ua tula’i mai i le malo, ae ui i le manatu alofa i le atunu’u, e tatau lava i le Fono ona fa’atino lana vaega e fesoasoani ai i le faigamalo ua pagatia.