Ads by Google Ads by Google

Fa’asea ni isi Aufai Fa’atoaga i le fa’aiuga a le Ofisa o Fa’atoaga


[ata: foa'i]
ausage@samoanews.com

Ua fa’aalia e le to’atele o le mamalu o le aufai fa’atoaga a le atunu’u o latou lagona le fiafia, fa’asaga i le fa’aiuga lea ua faia e le Faatonusili le Tumau o le Ofisa o Fa’atoaga a le malo, e taofia ai le toe talia o fualaau’aina uma lava o lo o toto i Amerika Samoa ona toe fa’atau atu i le polokalame o Taumafa a Fanau aoga (School Lunch), po o le toe fa’atauina fo’i i soo se faleoloa ma tafatafa o le alatele, ina ua fa’amaonia le to’atele o le aufai faatoaga e le o tausisi i tulafono mo le fa’aaogaina o vailaau e tausi ma teu ai fa’atoaga.

 

Na taua e le ali’i faifa’atoaga ia Polevia Filiga mai Pava’ia’i e fa’apea, e le o sa’o le fa’aiuga lea ua faia e le Ofisa o Fa’atoaga, ona ua avea le le usita’i “o se vaega to’aititi” ma auala ua pagatia atu ai ma le “vaega to’atele” o lo o usita’i ma tausisi i le tulafono.

 

“Afai ua manatu le Ofisa o Fa’atoaga e taofia le toe fa’atauina atu o fualaau’aina ona o le fa’aaoga fa’asolitulaifono e le aufai fa’atoaga o vailaau, e tatau la i le Faatonusili le Tumau ona ia fa’amanino ma fa’ailoa tonu mai igoa o le aufai fa’atoaga ua latou maua e le o usita’i i le tulafono, ina ia talafeagai ma silafia ai e le atunu’u i latou, nai lo le fa’alaua’itele fa’apea o a latou tusitusiga ma tu’u fesili ai le atunu’u po o ai le fai fa’atoaga o lo o faia lenei gaioiga le amiotonu”, o le saunoaga lea a Filiga, o se tasi o Tama fai fa’atoaga o lo o fa’atau atu ana fualaau’aina i le “School Lunch” fa’apea ai isi nofoaga eseese e aofia ai faleoloa ma le maketi.

 

“Talu lava ona avea a’u ma tagata fai fa’atoaga i le silia i le 20 tausaga talu ai, ou te lei faia lava ni gaioiga fa’asolitulafono faapenei, o le fa’aaoga o vailaau e le tatau ona fa’aaoga e tausi ai la’u fa’atoaga, poo le soona fa’aaoga le tatau o vailaau malolosi e tausi ai la’u fa’atoaga ina ia vave ona lapopo’a ae fa’atau atu i le atunu’u, ona ou te alofa ma fa’apelepele i le soifua maloloina o le atunu’u atoa”, o le saunoaga lea a Filiga.

 

E to’atolu isi sui o le aufai fa’atoaga i le atunu’u sa latou fa’aalia le agaga fa’anoanoa lava fo’i lea e tasi, i le le talafeagai o le fa’aiuga ua faia e le Ofisa o Faatoaga e taofia ai le toe taliaina o fa’atoaga togalaau’aina o lo o toto i le atunu’u.

 

Na taua e se tasi o ali’i fai fa’atoaga mai Vaitogi e fa’apea, e le fa’amaoni le fa’aiuga ua faia e le Faatonusili le Tumau o le Ofisa o Fa’atoaga ia Peter Gurr, e taofia ai le toe taliaina o fualaau’aina uma o lo o totogi i Amerika Samoa ona toe fa’atau atu i le ‘school lunch’ poo faleoloa eseese i le atunu’u, ona o lea ua ia faia le auala e taofia ai le fa’atau atu o fa’atoaga nei, ae maua ai le avanoa e fa’atau atu ai ituaiga fa’atoaga o lo o toto e lona aiga.

 

Na taua e Asenati Logovi’i e fa’apea, e tatau ona fa’ailoa e le Ofisa o Fa’atoaga tagata fai fa’atoaga tonu sa latou faia le solitulafono, ina ia mautinoa e na o i latou ia e fa’asa ona toe talia a latou fa’atoaga mai le polokalame a le ‘school lunch’, nai lo le fa’alaua’itele o le latou fa’asalalauga ae a’afia ai atu ma le aufai fa’atoaga a le atunu’u o lo o fa’amaoni i le tulafono.

 

“E leai lava se tagata fai fa’atoaga Samoa na te faia ituaiga amioga e pei ona taua, e na o tagata fai faatoaga lava mai Asia lea o lo o masalomia lo latou faia o gaioiga nei, ae o le fautuaga, e tatau ona lelei i ai le lapataiga a le Ofisa o Fa’atoaga, ina ia mautinoa e puipuia le saogalemu o le atunu’u”, o le saunoaga lea a Logovi’i.

 

Ae na taua e se tasi o Tina fai fa’atoaga e fa’apea, o le fa’afitauli lea ua tula’i mai, ua avea le le faamaoni o se vaega to’aitiiti ma auala ua a’afia atu ai fua ma se vaega to’atele o le aufai fa’atoaga.

 

“O lo’u taofi i le mataupu lenei, e le tatau ona toe fa’atagaina tagata mai Asia ia ua faamaonia lo latou soli o le tulafono i le fa’aaogaina o vailaau e tausi ai fa’atoaga, ina ia mautinoa latou te a’oa’oina se lesona taua mai mea sese ua latou faia, ae tatau fo’i ona fa’amanino mai uma i le atunu’u igoa o le aufaifaatoaga lea ua faamaonia o loo latou faia nei uiga le alofa, ina ia mafai ona silafia e tagata fa’atau”, o le saunoaga lea a se tasi o ali’i faifa’atoaga mai Nuuuli.

 

Na taua e le susuga a Gurr i lana tusi e fa’apea, i asiasiga masani o lo o mafai ona fa’atinoina e sui o le Ofisa o Fa’atoaga a le malo i nofoaga eseese o lo o i ai fa’atoaga o togalaau’aina i le atunu’u, na maua ai i le asiasiga i le masina lenei o Oketopa le to’atele o le aufai togalaau’aina o lo o latou soliina le tulafono mo vailaau e tausi ma teu ai fa’atoaga togalaau’aina.

 

“O a matou asiasiaga o lo o fa’atinoina pea i masina ta’itasi, o lo o faia ina ia maua ai a matou fa’amaumauga i tulaga o lo o i ai le usitaia e le aufai fa’atoaga o tulafono o le tausiaina o a latou fa’atoaga, ma ua matou fa’amaonia ai i nei asiasiga le to’atele o le aufai fa’atoaga o togalaau’aina latou te le o usitaia ma ausia tulafono mo le tausiaina o a latou fa’atoaga”, o se vaega lea o le tusi a Gurr ua mae’a ona tu’uina atu i le Ofisa o Aoga faapea ai pisinisi, faleoloa atoa ai ma i latou o lo o fa’atauina fualaau’aina i tafatafa o le alatele.

 

O tulaga sa mafai ona maua e le Ofisa o Fa’atoaga i le soliina o le tulafono mo le tausiaina o faatoaga togalaau’aina, ua atagia mai ai le matuia o vaega sa maua, ona o le malolosi o vailaau o lo o fa’aaoga e tausi ai fa’atoaga i le atunu’u, lea o lo o fa’atau atu i le atunu’u fa’apea ai le polokalame o le school lunch a fanau aoga.

 

O ni isi o tulaga sa maitauina i lea asiasiga e aofia ai le fa’aaoga o fagu vailaau mai isi atunu’u e le o tusia ai ni igoa e fa’ailoa mai ai le malosi ma ituaiga vailaau, o isi ua fa’aaoga vailaau e le o i ai numera mai le Ofisa o le AS-EPA e fa’ailoa mai ai ua fa’ataga le fa’aaogaina o ia fagu vailaau.

 

“O ni isi o fa’atoaga ua maua e le o ausia tulaga i le saogalemu e pei o le leai lea o ni faletaele e fa’aaoga e i latou o lo o galulue i fa’atoaga, ma o ni isi o fai fa’atoaga o lo o latou fa’aaogaina atigi apa e fai ma faletaele (tulou), ae o ni isi o fai fa’atoaga sa maua i isi fo’i asiasiga ua mavae atu, latou te fa’aaogaina otaota o tagata e fai ma fa’alelei eleele ina ia tupu ma ola lelei ai a latou fa’atoaga”, o se tasi lea o vaega o le tusi a Gurr.

 

O isi tulaga ua fa’amaonia le maua i asiasiga a le Ofisa o Fa’atoaga, e le gata ua fa’aaoga mea fa’alelei eleele e le o fa’atagaina e le Ofisa o Fa’atoaga, ae ua ova fo’i le fa’aaogaina o vailaau e fana ai tino o fualaau’aina, atoa ai ma le fa’aaoga o vailaau ae leai ni laisene e fa’ataga ai ona fa’aaoga nei fagu vailaau.