Ads by Google Ads by Google

Fa’ailoa Lolo i lana Kapeneta suiga ua i ai faigamalo a le malo tele i le taimi nei


Le afioga i le ali’i kovana ia Lolo Matalasi Moliga i le fonotaga a le Kapeneta i le taeao ananafi. [ata AF]

Sui o le Kapeneta i le fonotaga ma le afioga i le ali’i kovana ia Lolo Matalasi Moliga, ma le lutena kovana ia Lemanu Palepoi Mauga i le taeao ananafi. [ata AF]
ausage@samoanews.com

O le ulua’i fonotaga a le afioga i le ali’i kovana ia Lolo Matalasi Moliga ma lana Kapeneta i le taeao ananafi, talu ona toe taliu mai le ali’i kovana ma sui o le malo i fonotaga sa usuia i le laumua i Uosigitone i le amataga o le masina ua te’a, na fa’ailoa manino ai e le tofa i le Tootoo suiga ua molimauina i le laumua i Uosigitone i le taimi nei, talu ona tula’i mai le faigamalo fou a le peresetene o Donald Trump ma lana taupulega.

 

E ui e lei fa’amanino auiliili e le ali’i kovana tulaga ta’itasi o nei suiga, peita’i na atagia i lana saunoaga le vaega sa autu i ai lana saunoaga, o le suiga lea i le itu tau i le tamaoaiga o loo fa’asoasoa mai e Amerika i setete ma teritori uma e aofia ai ma Amerika Samoa.

Saunoa le ali’i kovana e fa’apea, e le gata i le suiga ua i ai le tamaoaiga o Amerika i le taimi nei, ae fa’apea fo’i ma le suiga ua i ai le tamaoaiga ma le ta’aviliga o malo uma o le lalolagi, lea o loo fa’alagolago i ai malo laiti mo tupe ma fesoasoani.

 

“O le mea moni lava ia, ua matua ese lava le tulaga lea ua i ai le laumua i Uosigitone i le taimi nei, ua le tutusa ma le vaaiga sa vaaia i le tele o tausaga ua mavae, matou te toe fo’i mai lava e le’i mautu ni isi o tulaga i le itu tau tupe ma fa’aiuga fai a le faigamalo, ma ua oo ai i le taimi ua tatau ai i le tatou malo ona sauniuni ma tapenapena i le taimi e oo mai ai lu’itau tetele nei i le itu tau tupe ae ua tatou tapena e fa’afetaia’i”, o le saunoaga lea a Lolo e tatala ai le fonotaga ma le kapeneta i le taeao ananafi, i le potu fono a le Ofisa o Fa’atoaga i Tafuna.

Na fa’atumulia le fonotaga i sui uma o le kapeneta, ma fa’aaoga ai loa e le ali’i kovana lea fonotaga e fa’afeiloa’i aloaia ai Fa’atonusili uma ua filifilia e fai ma ta’ita’i o Matagaluega a le malo mo lenei fa tausaga, ina ua fa’amanuiaina uma i latou mai iloiloga sa fa’agasolo i luma o le Fono Faitulafono.

E ui i tulaga e pei ona maitauina i le malaga a taitai o le atunu’u, peita’i o le tala fiafia e pei ona fa’afofoga i ai le kapeneta ananafi, o loo tulaga lelei pea lava le va feagai ai o Amerika Samoa ma le ta’ita’i o le malo tele, e le gata i tulaga o ripoti ma tupe fesoasoani, ae o loo mafai pea lava ona fesoasoani malosi mai alo o Amerika Samoa o loo galulue i ofisa a le feterale e aofia ai le Ofisa o le Initeria, i le taumafaiga o auala uma e manuia ai atina’e ma taumafaiga a le malo mo le lumana’i.

Na fa’ailoa e Lolo i le Kapeneta e fa’apea, e tusa o le 65% e oo atu i le 70% o le paketi a le malo o loo auala mai lea i tupe feterale, peita’i o le itu e fia fa’amanino e le o toe tulaga lelei le fa’asoasoaina mai o tupe fesoasoani mai le feterale mo setete ma teritori e aofia ai ma Amerika Samoa.

O se tasi o tulaga o loo avea ma fa’afitauli tele mo Amerika Samoa i tupe fesoasoani mai le feterale e pei ona saunoa le ali’i kovana, e le o lelei tulaga o ripoti o loo auina atu i fafo i auala o loo faaaogaina ai tupe eseese, ma ua avea ai tulaga fa’aletonu ia ma auala ua tauau ina taofia ai ni isi o alagatupe.

Mo se fa’ata’ita’iga e pei ona taua e Lolo, e oo mai lava i le taimi nei e lei maua mai lava vaega tupe fesoasoani mo le Ofisa o Tagata Matutua (TAOA) faapea ai ma ni isi o Ofisa a le malo, e mafua mai i le faaletonu o ripoti o loo auina atu i fafo, fa’apea ai ma tulaga i fa’amaumauga a le Ofisa.

“Ona o ia lu’itau tele ua molimauina, ua ma fuafua ai ma le afioga ia Lemanu e tau toe faia ni suiga i le Ofisa o loo gafa ma le vaaia o tupe fesoasoani mai le feterale a le tatou malo, ina ia mafai ai ona galulue fa’atasi le Ofisa lea ma i latou o loo galulue i le aoina mai o tupe mai le feterale a ofisa eseese a le malo, ina ia mafai ai ona foia le toe tula’i mai o lenei fa’aletonu i le lumana’i”, o le saunoaga lea a le ali’i kovana.

I le fa’aiuga o le saunoaga a le ali’i kovana, sa ia toe fautuaina ai Faatonusili o Ofisa uma a le malo o loo maua mai a latou tupe mai le feterale, ina ia silasila toto’a i auala o loo faatino ai faamaumauga ma ripoti, ina ia mautinoa e atoatoa ma sa’o i le taimi e tauaao atu ai i fafo i le malo tele.