Ads by Google Ads by Google

Fa’ailoa e se ali’i pagota Fa’amasinoga faiga saua o loo tutupu Falepuipui

ausage@samoanews.com

Na fa’ailoa e le ali’i pagota ia Joe Togitogi i luma o le Fa’amasinoga Maualuga i le vaiaso na te’a nei, faiga saua ma le le alofa o lo o faia e Leoleo o le falepuipui i pagota i le tele o aso, e aofia ai fo’i ma ia.

 

O le vaiaso na te’a nei na tula’i ai Togitogi i luma o le fa’amasinoga maualuga, mo le tuuina atu o lana fa’asalaga e tusa ai o le moliaga mamafa o le sola ese mai le toese lea ua ta’usala ai o ia e le fa’amasinoga.

 

Ina ua tuu atu e le fa’amasinoga le avanoa ia Togitogi e fa’aleo ai sana fa’amatalaga mulimuli ao lei tuuina atu lana fa’asalaga, na taua ai e Togitogi i le fa’amasinoga e fa’apea, e leai sana fa’atoesega e faia, sei vagana ai lana mataupu e fia faailoa i le fa’amasinoga e tusa ai o faafitauli o loo tutupu i le toese i Tafuna.

 

“E le o lelei le tausiga o pagota i totonu o le falepuipui. E fa’asa ona ave matou i le falema’i, e fa’asa fo’i ona matou fesootai i a matou loia poo aiga fo’i, ae taofiofi e Leoleo matou i totonu o le falepuipui, ina ia natia ai manu’a o loo matou aafia ai, e mafua mai i le fasiga o matou,” o le molimau lea a Togitogi.

 

Na taua e le ali’i pagota e fa’apea, e le lelei meaai o loo fafaga ai pagota, e leai ni fasimoli e taeele ai, e saili lava e le pagota mea e tausi ai o ia, e ta’ito’alua 3 pagota i le apa pilikaki, ae su’e lava e le tagata le alaisa e ina’i ai lana pilikaki, e le amanaiaina o latou aia tatau.

 

“O le mafua’aga lena ou te sola soo ai i tua mai le falepuipui, ou te fia alu e ta’u i o’u matua mea leaga o loo fai ia te a’u i totonu o le toese. Ua fasi soo a’u e Leoleo, ua leaga uma ai lo’u tino. Vaai ia te a’u sa ou aulelei i le taimi ae ou te lei oo i le falepuipui, ae o le taimi nei, ua ou auleaga i le fasi soo o a’u, ua toulu ese isi o’u nifo e mafua mai i le fasiga o a’u e Leoleo i le masina na te’a nei”, o le fa’amatalaga lea a Togitogi.

 

“Lau afioga i le Fa’amasino, sa ou tusia i lalo i la’u api, o le lona 143 lenei o aso talu ona ou le taele, e loka a’u i totonu o le pa sima, e leai se meaai poo se vai, e na o le fa’asaga i le pa sima, o le mafua’aga lena ou te sola soo ai i fua, ua ou le lava pologa. A ou sola fo’i i tua, ou te oo atu i le matou fale ua siomia uma e Leoleo, ona e le  manana’o i latou ou te oo atu i o’u matua ma ta’u atu i ai mea leaga o loo faia ia te a’u”.

 

Na faai’u le fa’amatalaga faaumiumi a Togitogi i lona talosagaina lea o ali’i Fa’amasinoga, mo se avanoa latou te iloiloina ai lana talosaga, ma fai se gaioiga e taofia ai faiga le alofa o loo tutupu i le falepuipui.

 

Sa ia fa’atoese fo’i e tusa ai o lana solitulafono sa faia, ma ua ia lagona fo’i lona sauni e tuli fa’amae’a lana fa’asalaga e tuuina mai e le fa’amasinoga.

 

E lei finagalo le loia a Togitogi ia Michael White e fa’aleo sana folasaga mo se fa’asalaga mama mo le ua molia, sei vagana ai le loia a le malo ia Woodrow Pengelly sa ia talosaga i le Fa’amasinoga e aloaia tuutuuga o le maliliega sa latou sainia ma Togitogi i le masina o Novema o le tausaga na te’a nei, e aofia ai le fa’asala o ia i le toese mo le umi e 3 tausaga mo le moliaga o le sola i tua mai le falepuipui.

 

Na taua e Pengelly e fa’apea, afai e talia e le fa’amasinoga le fautuaga ina ia faasala Togitogi mo le 3 tausaga, e tatau ona tuli eseese lea fa’asalaga ma le fa’asalaga o loo tuli a Togitogi i le taimi nei.

 

Na finau le loia a le malo e fa’apea, o le folasaga umi a le ali’i pagota e pei ona taoto i le fa’amasinoga, o sana taumafaiga lea ina ia fa’atosina ai lagona o ali’i Fa’amasinoga e talitonu atu ia te ia, ma ia alo ese ai o latou manatu mai lana mea sese sa fai o le sola i tua mai le falepuipui.

 

E 3 tausaga lea ua faasala ai e le fa’amasinoga maualuga ia Togitogi e taofia ai i le toese, ina ua faamaonia lana moliaga o le sola i tua mai le toese. O lea faasalaga e pei ona saunoa le afioga i le ali’i Fa’amasino ia Elvis P. Patea, e fa’atoa tuli pe afai e mae’a ona tuli isi ana fa’asalaga o loo tuli i le taimi nei.

 

Na faailoa e Patea e fa’apea, o le mataupu e pei ona talanoa atu ai Togitogi, e le o nofo lelei i le finagalo o le fa’amasinoga. Ae o le faafitauli, e leai se malosi o le Fa’amasinoga na te aiaina ai le auala e faafoe ai le falepuipui, o le tiute tauave lena a le Vaega Fa’amalosi Tulafono, o le isi lea Vaega o le Tafatolu o le Faigamalo.

 

Sa ia fa’ailoa ia Togitogi e fa’apea, “E le tutuli le fa’afofoga a le Fa’amasinoga i lana folasaga. Ua matou lagonaina lou leo ma e ao fo’i ona faia i ai e le faigamalo se auala e foia ai ia fa’afitauli. Ana faapea o lau folasaga sa tuuina mai o se tagi lea ua faia fa’asaga i le malo, o le avanoa lelei lena o le fa’amasinoga e tula’i atu ai”.

 

Ua poloaina e Patea le kopi o faamaumauga uma o lenei iloiloga, ina ia tuuina atu i le Loia Sili ma le loia a le malo ia Pengelly.