Ads by Google Ads by Google

E na o le Fono na ova fa’aaogaina lana paketi Kuata Muamua


[ata: foa'i]
ausage@samoanews.com

E na o le Fono Faitulafono lava na ova le tupe sa fa’aaoga i le latou paketi i le Kuata Muamua o le Tausaga Tupe lenei 2018, mai le aofa’i o le tupe ua fa’atulafono e tatau ona fa’aaoga. O isi vaega uma a le malo e aofia ai le Fa’amasinoga, Vaega Fa’amalosi Tulafono atoa ai ma Polokalame Fa’apitoa, sa o latou usitaia uma tulaga o le tulafono.

 

O le Ripoti i Galuega Faatino a Vaega e 3 o le Faigamalo mo ulua’i masina e 3 o le Tausaga Tupe lenei (Oketop e oo mai ia Tesema 2017), o lo o fa’amatala auiliili ai vaega taitasi ma a latou tupe fa’aalu.

 

Na faailoa e le Faatonusili o le Ofisa o le Paketi a le malo ia Catherine Saelua i sana tusi i le afioga i le ali’i Kovana ia Lolo Matalasi Moliga e fa’apea, na usitaia uma lava e vaega ta’itasi o le malo le maualuga o tupe e mafai ona latou fa’aaluina mo le Kuata Muamua o le Tausaga Faaletupe, tusa lea o le 25% mai a latou paketi fuafuaina, sei vagana ai lava le Fono Faitulafono e 26% le aofa’i o le tupe mai le latou paketi fuafuaina na fa’aaoga.

 

Mo le Faigamalo, e $13.53 miliona le latou tupe fa’aalu, tusa lea o le 23%; o le Fa’amasinoga e $495.584 le latou tupe fa’aalu, tusa lea e 17%; o le Fono e $1.82 miliona le latou tupe fa’aalu, tusa lea e 26%, ma le Polokalame Faapitoa a le Kovana e $2.20 miliona le tupe fa’aalu, tusa lea e 9%.

 

I le mae’a ai o le kuta muamua o le tausaga tupe lenei, ua maitauina ai le tupe fa’aalu a le malo i le $96.3 miliona, tusa lea o le 20% o le aofa’i o le paketi atoa sa fuafuaina. Na taua e Saelua i lana tusi i le ali’i Kovana e fa’apea, o lea aofaiga ua atagia mai ai le lelei o le fa’aaogaina e le malo o ana tupe, e fuafua lelei lava i tupe o loo maua mai.

 

“E ui i le tele o lu’itau na fetaia’i ma le malo i ulua’i masina e 3 o le kuata muamua ua mavae atu, ae sa maitauina pea le sologa lelei o galuega fa’atino a le malo, tulaga lelei fo’i tupe maua e fesoasoani ai i ana galuega fa’atino”, o se vaega lea o le tusi a Saelua ia Lolo.

 

Na faafetaia e Saelua i lana tusi i le Kovana, Faatonusili ma Faauluuluga o Matagaluega ma Ofisa uma a le malo, i le mafai lea ona tauaao atu a latou ripoti i le taimi talafeagai, lea ua mafai ai ona tu’u fa’atasia lenei ripoti mo le silafia e ta’ita’i o le malo.

 

O le vaiaso na te’a nei na tauaao ai e le Fono Faitulafono kopi o lenei ripoti, ma maua ai fo’i le avanoa o Faipule me Senatoa latou te silasila ai i auala sa i ai galuega fa’atino a le malo i le kuata muamua ua mavae.

 

E ui i le tulaga lelei o tupe fa’aalu a matagaluega uma a le malo, peita’i o le o taimi e oo atu ai faatonusili i luma o le fono mo iloiloga, latou te fa’aleoina ai lava le leai o ni tupe e fa’atau ai ni isi o vaega e fa’atino ai a latou galuega.

 

E pei ona manino i le ripoti a le Matagaluega o Aoga a le malo i le kuata muamua ua mavae atu, o loo tele tagata faigaluega o loo manaomia e tau fa’atumuina ni isi o avanoa o loo i ai, e pei o ni faiaoga, ave pasi, atoa ai ma isi tagata faigaluega e fa’atinoina galuega sinia mo le matagaluega.

 

O le vaiaso nei na fa’aalia ai e le afioga i le ali’i Faipule ia Lavea Fatulegaee Palepoi Mauga sona finagalo fa’asea, i le leai o ni pasi aoga e tautuaina fanau aoga i totonu o lona itumalo o Vaifanua.

 

Saunoa Lavea e fa’apea, o se tulaga faanoanoa le vaavaai atu i fanau aoga o savavali i le timuga ma le la i le aoga ma le toe fo’i atu i o latou aiga.